Piotr Gilles – szesnastowieczny pierwowzór Indiany Jonesa, czyli o niebezpieczeństwach podróży badawczych

Teresa Wolińska

doi:10.56583/fs.2618

Data publikacji : 2024-06-30

Tom 17 Nr 1 (2024)

Piotr Gilles – szesnastowieczny pierwowzór Indiany Jonesa, czyli o niebezpieczeństwach podróży badawczych

dr hab. prof. Teresa Wolińska

https://orcid.org/0000-0003-2927-8922

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2618

Abstrakt

Piotr Gilles (Petrus Gyllius/Gillius) odbył w latach 1544-1552 podróż po imperium osmańskim, poszukując starożytnych rękopisów i badając zabytki kultury bizantyńskiej. Działając w otoczeniu muzułmańskim i utrzymując kontakt z francuskim ambasadorem Gabrielem d’Aramon i szpiegiem Nicolasem de Nikolay, narażał się na zarzut szpiegostwa. Ukrywał niektóre swe działania, co nie uchroniło go przed pobytem w więzieniu. Brak środków finansowych zmusił go do zaciągnięcia się do armii i uczestnictwa w wyprawie sułtana przeciwko Persji. Schwytany przez piratów w trakcie podróży po Lewancie spędził jakiś czas na wyspie Dżerba. Uwolniony powrócił do Stambułu i pozostał w nim, kontynując badania zabytków miasta, chociaż jego mieszkańcy nie okazali mu życzliwości. Wymiernym efektem jego wyprawy naukowej są dwa ważne dzieła: De Bosphoro Thracio libri III i De Topographia Constantinopoleos.

Słowa kluczowe:

Bizancjum, Konstantynopol, Stambuł, Piotr Gilles, starożytności

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wolińska, T. (2024). Piotr Gilles – szesnastowieczny pierwowzór Indiany Jonesa, czyli o niebezpieczeństwach podróży badawczych. Facta Simonidis, 17(1), 27–42. https://doi.org/10.56583/fs.2618

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Argenio D., Le recit du voyage dans le Levant de Nicolas de Nicolay, „Diasporas”, 35 (2020), s. 117-131. DOI: https://doi.org/10.4000/diasporas.5124

Blockmans W., Emperor Charles V 1500-1558, trans. I. van den Hoven-Vardon, London-New York 2002.

Dalby A., Banquets with the Viziers. Diplomats and Scholars in Constantinople, 1544-1554, 2020, https://www.academia.edu/44583454/Banquets_with_the_viziers_Diplomats_and_scholars_in_Constantinople_1544_1554 [dostęp: 3.03.2024]. DOI: https://doi.org/10.1558/ppc.27864

Delbeuf R., Le voyageur albigeois Pierre Gilles, „Échos d’Orient”, 3 (1899), no 1 s. 15-18. DOI: https://doi.org/10.3406/rebyz.1899.3244

Doumerc B., Un humaniste francais a la decouverte de Constantinople, le voyage en Grece de Pierre Gilles (1544-1550), in: L’Antiquite vue par les voyageurs. Actes du 130e Congres national des societes historiques et scientifiques, «Voyages et voyageurs», Paris 2009, s. 31-42.

Ebersolt J., Constantinople byzantine et les voyageurs du Levant, Paris 1918 (reed. 1986).

Garnier É., L’alliance Impie, Francois 1er et Soliman le Magnifique contre Charles Quint (1529-1547), Paris 2008.

Grélois J.P., Introduction, in: P. Gilles, Itineraires byzantins, tłum. J.P. Grélois, Paris 2007, s. 23-42.

Grélois J.P., L’Orient de Pierre Gilles. Connaissance et reconnaissance, in: L’Antiquite vue par les voyageurs. Actes du 130e Congres national des societes historiques et scientifiques, ‘Voyages et voyageurs’, Paris 2009, s. 43-51.

Hamy E.T., Le pere de la zoologie francaise Pierre Gilles d’Albi, „Nouvelles Archives du Muséum D’histoire Naturelle”, 4 (1900), t. 2, s. 1-24.

Heath M., Unholy Alliance. Valois and Ottomans, „Renaissance Studies”, 3 (1989), s. 303-315. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1477-4658.1989.tb00190.x

Isom-Verhaaren Ch., ‘Barbarossa and His Army Who Came to Succor All of Us’. Ottoman and French Views of Their Joint Campaign of 1543-1544, „French Historical Studies”, 30 (2007), no. 3, s. 395-425. DOI: https://doi.org/10.1215/00161071-2007-003

Jensen D.L., The Ottoman Turks in Sixteenth Century French Diplomacy, „The Sixteenth Century Journal”, 16 (1985), no. 4, s. 451-470. DOI: https://doi.org/10.2307/2541220

Kiss. T., “Instead of attacking the Turks...”. The 1535 War of Tunis in Habsburg Imperial Propaganda, „Medium Aevum Quotidianum”, 68 (2014), s. 66–88.

Kuntz M., Guillaume Postel. Prophet of the Restitution of All Things, His Life and Thought, La Haye 1981. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-1724-3

Lexicon graecolatinum supra omneis omnium hactenus accessiones multis milibus vocabulorum, Bâle 1532.

Malcolm N., Useful Enemies. Islam and The Ottoman Empire in Western Political Thought, 1450-1750, Oxford 2019.

Mango C., Justinian’s Equestrian Statue. Letter to the Editor, in: idem, Studies on Constantinople, Aldershot 1993, art. XI, s. 1-16.

Meletiadis Ch.N., Voyager a la Renaissance. Du voyage erudit aux ambassades francaises dans l’empire ottoman, „Synergies Sud-Est Européen”, 2008, no 1, s. 159-165.

Miachon C., Les oeuvres d’un humaniste. Pierre Gilles d’Albi, amoureux du savoir (1490-1556), „Annales du Midi. Revue archéologique, historique et philologique de la France méridionale”, 120 (2008), no 261, s. 113-133. DOI: https://doi.org/10.3406/anami.2008.7212

Müller-Wiener W., Bildlexikon zur Topographie Istanbuls. Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul bis zum Beginn des 17. Jahrhundert, Tübingen 1977.

Norwich J.J., Four Princes. Henry VIII, Francis I, Charles V, Suleiman the Magnificent and the Obsessions that Forged Modern Europe, New York 2016.

Paviot J., Autour de l’ambassade de d’Aramon. Erudits et voyageurs au Levant (1547-1553), in: Voyager a la Renaissance, Actes du colloque de Tours 30 juin – 13 juillet 1983, dir. J. Céard, J.C. Margolin, Paris 1987, s. 381-392.

Petit L., Deux mots sur Pierre Gilles, „Échos d’Orient”, 5 (1902), no 6, s. 375-377. DOI: https://doi.org/10.3406/rebyz.1902.3432

Schefer M.Ch., Introduction, dans: J. Chesneau, Le voyage de Monsieur d’Aramon. Ambassadeur pour le Roy en Levant, éd. M.Ch. Schefer, Paris 1887, s. I-LX.

Schlesinger R., Introduction, in: A. Thevet, Portraits from the French Renaissance and the Wars of Religion, trans. E. Benson, Kirksville, Missouri 2010, s. XIII-XXI.

Türkçelik E., The Best-Kept Secret in the Mediterranean. Barbarossa’s 1534 Tunis Campaign, „Mediterranea. Ricerche storiche”, 17 (2020), vol. 49, s. 373-394.

Valčić Bulić T., Trois voyageurs francais de la renaissance dans les Balkans, https://www.academia.edu/11025736/Trois_voyageurs_fran%C3%A7ais_de_la_Renaissance_dans_les_Balkans [dostęp: 3.03.2024].

Van der Vin J.P., Travellers to Greece and Constantinople. Ancient Monuments and Old Traditions in Medieval Travellers Tales, vol. 1, Istanbul 1980.

Veinstein G., Les preparatifs de la campagne navale franco-turque en 1552 a travers les ordres du divan ottoman, „Revue de l’Occident Musulman et de la Méditerranée”, 39 (1985), no 1, s. 35-67. DOI: https://doi.org/10.3406/remmm.1985.2063

Vingopoulou I., Le monde grec vu par les voyageurs du XVIe siecle, Athenes 2004.

Wolińska T., Konny posąg Justyniana w Konstantynopolu. Ideologia i sztuka, w: Z badań na wczesnobizantyńskim Konstantynopolem, red. M.J. Leszka, K. Marinow, A. Kompa, Łódź 2011 (Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 87), s. 239-258.

Yerasimos S., Les voyageurs dans l’Empire ottoman (XIVe-XVIe siecles), Ankara 1991.