Dzieje kamienicy „Dom Księcia” w Częstochowie (1912-1939) jako przykład budynku osadzonego w kontekście politycznym, społecznym i historycznym miasta

Paulina Korneluk; Olga Desperak

doi:10.56583/fs.1886

Published : 2022-12-31

Vol. 15 No. 2 (2022)

The History of a Tenement House Called The Prince’s House in Częstochowa (1912-1939): An Example of a Building Set in the Political, Social and Historical Context of the City

Paulina Korneluk

https://orcid.org/0000-0003-3732-4976

Olga Desperak

https://orcid.org/0000-0001-7533-6340

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.1886

Abstract

This article concerns the history of the construction of one of the most important buildings in Częstochowa and the changes it has undergone in its its appearance and meaning. The Prince’s House, built by Grand Duke Michael Romanov, reflects the difficult history of the city’s Russification and re-Polonization. The building is deeply set in the historical and symbolic space of whole Częstochowa. It was an embarrassing reminder of the Romanow family, and in the interwar period it was the subject of legal disputes between the city and Michael Romanov’s widow. At that time, the building gained a new appearance and became an architectural monument to Marshal Józef Piłsudski. Today, the house is neglected and abandoned, and so far no monographic work discussing its history in a broad historical, political and social context has been published. The article aims to fill this research gap and determine the exact time of the building’s reconstruction.

Keywords:

Częstochowa, Józef Piłsudski, re-Polonization, Prince’s House, Romanovs

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Korneluk, P., & Desperak, O. (2022). The History of a Tenement House Called The Prince’s House in Częstochowa (1912-1939): An Example of a Building Set in the Political, Social and Historical Context of the City. Facta Simonidis, 15(2), 29–49. https://doi.org/10.56583/fs.1886

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Andrusiewicz A., Romanowowie. Imperium i familia, Kraków 2015.

Badora J., Mizgalski J., Losy niektórych majątków ziemskich z okolic Częstochowy w XIX i XX wieku. Państwo Zagórze, „Biuletyn Instytutu Filozoficzno-Historycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie”, 2000, nr 24/7, s. 195-207.

Bossowski J.A., 100 lat kolei Herby-Częstochowa, Częstochowa 2003.

Bossowski J.A., Urbański Z., Historia kolei Herby-Częstochowa, Częstochowa 2002.

Crawford R., Crawford D., Michael and Natasha: The Life and Love of the Last Tsar of Russia, London 1997.

Domy dochodowe W. ks. Michała, „Goniec Częstochowski”, 7 (1912), nr 251, s. 3.

Działalność budowlana Funduszu Kwaterunku Wojskowego, „Architektura i Budownictwo”, 1929, nr 2-3, s. 41-84.

Fantazje na temat Domu Księcia, „Nowy Express Częstochowski”, 1928, nr 101, s. 3.

„Gazeta Świąteczna”,1900, nr 38, s. 1. DOI: https://doi.org/10.1093/nq/s9-VI.133.38c

Janocha M., Ikony w Polsce. Od średniowiecza do współczesności, Warszawa 2018.

Jędryka J., Dzieje częstochowskich pomników Józefa Piłsudskiego, „Almanach Częstochowy”, 15 (2008), 139-151.

Karwecki P., Prawosławna homiletyka Joannicjusza Galatowskiego, „Studia Theologica Varsaviensia”, 10 (1972), nr 2, s. 205-237.

Kasyno 27 pp., „Express Częstochowski”, 1929, nr 19, s. 3.

Korneluk P., „Rosyjski kompleks”. Kamienica „Dom Księcia” w Częstochowie i jej modernistyczna przebudowa jako wyraz repolonizacji miasta w okresie II Rzeczypospolitej, w: Niepodległość i nowoczesność.

Studia z historii sztuki, red. L. Karwowski, D. Kacprzak, S.P. Kubiak, Szczecin-Warszawa 2019, s. 139-154.

Kowalczykowa A., Piłsudski i tradycja, Chotomów 1991.

Król A., Budownictwo wojskowe 1918-1935, t. 1, Warszawa 1936.

Leykam M., Sprawozdanie Funduszu Kwaterunku Wojskowego z lat 1927-1937, Warszawa 1938.

Loos A., Ornament i zbrodnia. Eseje wybrane, tłum. A. Stępnikowska-Berns, B. Nowik, Warszawa 2019.

Łoza S., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938.

Mastalski L., 7 Dywizja Piechoty w latach 1918-1939, Tarnowskie Góry 2012.

Montefiore S.S., Romanowowie 1613-1918, tłum. T. Fiedorek, W. Jeżewski, Warszawa 2020.

Omilanowska M., Budowanie na obcej ziemi, Kraków 2016.

Poświęcenie i otwarcie kasyna oficerskiego 27 p.p., „Polska Zbrojna”, 1931, nr 30/357, s. 4.

Poświęcenie kasyna oficerskiego i domów podoficerskich, „Express Częstochowski”, 1929, nr 25, s. 2.

Przeciszewska M.M., „Tworzenie Rosjan”. Narodowotwórcza funkcja wybranych publikacji Bractwa Przenajświętszej Bogurodzicy w Chełmie (1884-1915), „Rocznik Biblioteki Narodowej”, 48 (2017), s. 347-372.

Pszczółkowski M., Kresy nowoczesne. Architektura na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1921-1939, Łódź 2016.

Sobalski F., Nowak M., Krótka Historia przemysłu Częstochowy, „Ziemia Częstochowska”, 43 (2017), s. 39-62. DOI: https://doi.org/10.16926/zc.2017.43.02

Sokoł K., Sosna A., Cerkwie w centralnej Polsce 1815-1915, Białystok 2011.

Sokoł K., Sosna A., Stulecie w kamieniu i metalu. Rosyjskie pomniki w Polsce w latach 1815-1915, Moskwa 2005.

Sylwester w kasynie Oficerskim, „Goniec Częstochowski”, 1930, nr 291, s. 3.

Przedsiębiorstwo budowlane „L. W. Sobieraj”, „Tygodnik Ilustrowany”, 1912, nr 46, s. 976.

Wizyta J.W. Wielkiego Księcia Michała, „Tydzień”, 1900, nr 44, s.1.

Wizyta J.W. Wielkiego Księcia Michała, „Tydzień”, 1900, nr 45, s. 1.

Zarząd Dóbr Jego Cesarskiej Wysokości Wielkiego Księcia Michała Aleksandrowicza, „Goniec Częstochowski”, 1913, nr 240, s. 1.

Złotkowski D., Gospodarka w „Dominium Kłobuckim” w XIX i na początku XX w, Radomsko 2018.

Złotkowski D., Próby odzyskania majątku Ostrowy przez hr. Natalię von Brassow po I wojnie światowej, w: Si vis pacem, para bellum. Bezpieczeństwo i polityka Polski. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Tadeuszowi Dubickiemu, red. R. Majzner, Częstochowa 2013, s. 999-1014.

Złotkowski D., Wystawa Przemysłu i Rolnictwa w Częstochowie 1909 roku w świetle prasy polskiej, Częstochowa 2009.