Niemiecki obóz przejściowy w Zamościu (UWZ-Lager Zamosc) podczas akcji wysiedleńczo-kolonizacyjnej na Zamojszczyźnie w latach 1942-1943 (wybrane aspekty)

Beata Kozaczyńska

doi:10.56583/fs.2606

Published : 2024-12-31

Vol. 17 No. 2 (2024)

German Transit Camp in Zamość (UWZ-Lager Zamosc) During the Displacement and Colonization Action in the Zamosc Region, 1942-1943 (Selected Aspects)

Beata Kozaczyńska

https://orcid.org/0000-0002-1653-3472

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2606

Abstract

The German transit camp in Zamość (UWZ-Lager Zamosc) was established on November 18, 1942, preceding the mass deportations of Poles from the Zamojszczyzna region, and it operated until January 18, 1944. From November 27, 1942, the camp served as a holding facility for the Polish population displaced during “Aktion Zamość.” This article examines the mortality rate of children deemed “racially worthless” who were imprisoned in the camp. These children were subjected to severely inadequate sanitary and living conditions, resulting in deaths from starvation, disease, and emaciation. The Zamość branch of the Main Welfare Council in Kraków (Rada Główna Opiekuńcza) attempted to secure permission from German authorities to provide food for the children from the initial stages of the displacement action. This research also documents the movement of railway transports carrying prisoners from the camp, including departure dates and passenger numbers. Following June 23, 1943, under “Werwolf I,” prisoners were transported to other transit and concentration camps, or to forced labour within the Reich. Some individuals underwent selection for Germanization, while others were released or relocated to the Warsaw and Lublin districts, where they regained their freedom.

Keywords:

German transit camp in Zamość, Aktion Zamość, Children of Zamość, Auschwitz concentration camp, displacement, Zamojszczyzna, World War II

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Kozaczyńska, B. (2024). German Transit Camp in Zamość (UWZ-Lager Zamosc) During the Displacement and Colonization Action in the Zamosc Region, 1942-1943 (Selected Aspects). Facta Simonidis, 17(2), 107–126. https://doi.org/10.56583/fs.2606

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Kajtel H., Hitlerowski obóz przesiedleńczy w Zamościu, Biłgoraj 2003.

Kiełboń J., Migracje ludności w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944, Lublin 1995.

Kiełboń J., Wysiedleńcy z Zamojszczyzny w obozie koncentracyjnym na Majdanku 1943, Lublin 2006.

Klukowski Z., Zbrodnie niemieckie w Zamojszczyźnie, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce”, 2 (1947), s. 45-120.

Kozaczyńska B. (oprac.), Byliśmy w transportach Dzieci Zamojszczyzny, Warszawa 2017.

Kozaczyńska B., Dostać dziecko z Zamojszczyzny. O ratowaniu dzieci zrabowanych Polakom na Zamojszczyźnie w czasie drugiej wojny światowej, Siedlce 2022.

Kozaczyńska B., Losy dzieci z Zamojszczyzny wysiedlonych do powiatu siedleckiego w latach 1943-1945, Siedlce 2006.

Kozaczyńska B., Niemiecki rabunek dzieci polskich podczas akcji wysiedleńczo-kolonizacyjnej na Zamojszczyźnie w latach 1942-1943. Zarys problematyki, w: Niemcy i ich ideowe oraz polityczne działania wobec Polski, red. taż, G. Kucharczyk, Zamość 2024 (Polityka Niemiecka w XX i XXI Wieku a Tożsamość Kulturowa i Cywilizacyjna Polski, t. 2), s. 42-46.

Kozaczyńska B., Obraz kobiety matki w obozie przejściowym w Zamościu (1942-1943), w: Historia kobiet czy historie kobiet, red. E. Chabros, A. Klarman, Wrocław-Warszawa 2019, s. 29-38.

Kozaczyńska B., Ocalone z transportów Dzieci Zamojszczyzny. Losy dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny do dystryktu warszawskiego 1942-1945 / Saved from the Transports: The Children of Zamojszczyzna Region, Siedlce 2011.

Kozaczyńska B., Postawy mieszkańców dystryktu warszawskiego ratujących polskie dzieci – byłych więźniów obozu przejściowego w Zamościu w latach 1942-1943, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”, 2021, nr 148, s. 397-410, https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.029.13866. DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.21.029.13866

Kozaczyńska B., The Value of Bread in the German Transit Camp in Zamość in the Light of Memories, Testimonies and Oral History Accounts of Former Prisoners – Poles Displaced from the Zamość Region, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 16 (2019), nr 4, s. 203-214.

Kozaczyńska B., Wstęp, w: Byliśmy w transportach Dzieci Zamojszczyzny, oprac. taż, Warszawa 2017, s. 7-15.

Kozaczyńska B., Życie codzienne więźniów obozu przejściowego w Zamościu (UWZ-Lager Zamosc) w latach 1942-1943 (wybrane aspekty), w: Warmińsko-mazurskie studia z historii najnowszej, t. 4, Olsztyn 2021, s. 125-142.

Kroll B., Rada Główna Opiekuńcza 1939-1945, Warszawa 1985.

Kubica H., Deportacja i zagłada Polaków z Zamojszczyzny w KL Auschwitz, w: Księga pamięci. Transporty Polaków do KL Auschwitz z Lublina i innych miejscowości Lubelszczyzny 1940--1944, t. 2, Oświęcim 2009, s. 944-1165.

Kubica H., Zagłada w KL Auschwitz Polaków wysiedlonych z Zamojszczyzny w latach 1942-1943, Oświęcim-Warszawa 2004.

Leszczyńska Z., Kronika obozu na Majdanku, Lublin 1980.

Madajczyk C. (red.), Zamojszczyzna-Sonderlaboratorium SS. Zbiór dokumentów polskich i niemieckich z okresu okupacji hitlerowskiej, t. 1, Warszawa 1979.

Madajczyk C., Generalna Gubernia w planach hitlerowskich. Studia, Warszawa 1961.

Pilewicz L., Moje wojenne dzieciństwo…, w: Byliśmy w transportach Dzieci Zamojszczyzny, oprac. B. Kozaczyńska, Warszawa 2017, s. 85-97.

Węcławik Z., Wysiedlenie Skierbieszowa, w: Nie było kiedy płakać. Losy rodzin polskich wysiedlonych z Zamojszczyzny 1942-1943, t. 1, wstęp, wybór i oprac. B. Kozaczyńska, Siedlce 2014, s. 27-46.

Wnuk J., Losy dzieci polskich w okresie okupacji hitlerowskiej, Warszawa 1980.

Zielińska J., Cztery siostry. Echa najdalszych wspomnień, w: Nie było kiedy płakać. Losy rodzin polskich wysiedlonych z Zamojszczyzny 1942-1943, t. 1, wstęp, wybór i oprac. B. Kozaczyńska, Siedlce 2014, s. 51-80.

Zyśko W., Realizacja akcji wysiedleń na Zamojszczyźnie w świetle rozkazów hitlerowskiej Centrali Przesiedleńczej (UWZ Zamość), „Zeszyty Majdanka”, 9 (1977), s. 128-171.