Testament Nikodema Korytyńskiego Dzierżawcy młyna w Towarzystwie Rolniczym Hrubieszowskim

Janusz Panasiewicz

doi:10.56583/az.1498

Data publikacji : 2007-12-31

Tom 6 (2007)

Testament Nikodema Korytyńskiego Dzierżawcy młyna w Towarzystwie Rolniczym Hrubieszowskim

Janusz Panasiewicz

DOI: https://doi.org/10.56583/az.1498

Abstrakt

Dzieje Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego ks. Stanisława Staszica z późnego okresu rozbiorowego począwszy od likwidacji autonomii Królestwa Polskiego, poprzez powołanie guberni chełmskiej, „Wielką wojnę” dwudziestolecie międzywojenne i czasy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej są, na dobrą sprawę, wielką białą plamą. Dysponujemy z tego przedziału historii pewnymi wiadomościami fragmentarycznymi i pilnym zadaniem poznawczym jest uzupełnianie i łączenie tej rozproszonej wiedzy cząstkowej. Pewne światło na ten okres rzucają dyskusje prowadzone w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Koronnych z udziałem prof. Franciszka Bujaka. Kolejną grupą źródeł są notarialne pełnomocnictwa udzielane przez zarządców państwowych pracownikom administracji Towarzystwa, ocalone dla potomności przez Jana Czyżewskiego. Program przebudowy statutu TRH po odzyskaniu niepodległości w 1919 r. przedstawił zarządca Tadeusz Madler4. Wracają do tego zagadnienia pamiętniki ostatniego zarządcy państwowego Towarzystwa inż. Stanisława Czekanowskiego, odnalezione przez Józefa Olejniczaka w Ossolineum – dotyczą one lat 1934-1946 i są jedynym tak pełnym, chociaż subiektywnym, opisem tego okresu. Ostatnim zbiorem dokumentów jest zachowana korespondencja Mikołaja Górskiego, prezesa Towarzystwa od 1957 r., z komunistyczną administracją Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, w sprawie wskrzeszenia Towarzystwa.

Słowa kluczowe:

Nikodem Korytyński, Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, Stanisław Staszic, Hrubieszów

Inne teksty tego samego autora

Janusz Panasiewicz, Onomastyczna twórczość mieszkańców wsi hrubieszowskich , Archiwariusz Zamojski: Tom 17 (2019)
Janusz Panasiewicz, Okoliczności funkcjonowania Przedsiębiorstwa Państwowego „Polskie Koleje Państwowe” na Zamojszczyźnie , Archiwariusz Zamojski: Tom 15 (2017)
Marian Głowacz, Zbigniew Mazur, Janusz Panasiewicz, Przyczynek do usystematyzowania lokalizacji fortyfikacji polowych Wermachtu w 1944 r. od Strzyżowa po Zagórnik (lewy brzeg Bugu, styk powiatów: hrubieszowskiego i chełmskiego) , Archiwariusz Zamojski: Tom 19 (2021)
Janusz Panasiewicz, Przyczynek do etymologii nazwy wsi staszicowskiej , Archiwariusz Zamojski: Tom 13 (2014)
Janusz Panasiewicz, Ogród i sad w inwentaryzacjach wsi Brodzicy z 1924 roku , Archiwariusz Zamojski: Tom 14 (2015)
Marian Głowacz, Zbigniew Mazur, Janusz Panasiewicz, Znaleziska pod Horodłem , Archiwariusz Zamojski: Tom 20 (2022)
Janusz Panasiewicz, Przybliżenie lokalizacji zamku hrubieszowskiego – nowe wskazania w „Opisaniu statystycznym miasta Hrubieszowa” z 12/24 maja 1860 r. , Archiwariusz Zamojski: Tom 19 (2021)
Janusz Panasiewicz, Hipoteka miasta Hrubieszowa , Archiwariusz Zamojski: Tom 15 (2017)
Janusz Panasiewicz, Projekty zmian statutu Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego w XX wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 20 (2022)
Janusz Panasiewicz, Umowa mieszkańców hrubieszowskiego przedmieścia Pogórze z pastuchami o pasienie trzody z 1826 r. , Archiwariusz Zamojski: Tom 18 (2020)

1 2 > >>

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Panasiewicz, J. (2007). Testament Nikodema Korytyńskiego Dzierżawcy młyna w Towarzystwie Rolniczym Hrubieszowskim. Archiwariusz Zamojski, 6, 79–88. https://doi.org/10.56583/az.1498

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych 1919- 1939 r., sygn. 5612 – Fundacje. Sprawy poszczególne 1919-1920, s. 32-36.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie Fundacji Staszica [1778] 1814-1945, sygn. 22 – Inwentarz pomiarowy dóbr Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego 1843, s. 40, sygn. 33 – [Księga hipoteczna Pobereżan vol. II] 1820-1821, s. 33, sygn. 97 - [Dowody do hipoteki wsi Pobereżany] 1817-1882, s. 31-33 - skrót zapisu, sygn. 99 – Dowody do hipoteki Jana Kortyńskiego w Pobereżanach 1841- 1868, s. 3-5,7, 89-90, 95, sygn. 100 – Dowody do hipoteki młyna parowego w Pobereżanach [własność Nikod. Korotyńskiego] 1854-1865.

Archiwum Państwowe w Zamościu, Hipoteka Hrubieszowska, sygn. AR 172: Dobra ziemskie Hrubieszów.

Bujak F., Towarzystwo Hrubieszowskie Staszica, Zamość 1921.

Czekanowski T., Roczniki długiego życia mego, t. 5, jako egzekutor hrubieszowskiego testamentu Staszica 1933-1944 (1951), (rkps Biblioteki Fundacji – Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. 13258/II).

Godlewska J., Rząd Gubernialny Lubelski 1867-1918, Przewodnik po zespole, Warszawa- Łódź 1978.

Madler T., Idee Staszicowskie Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego, „Rolnictwo. Czasopismo poświęcone zagadnieniom polityki rolnej, agrarnej, leśnej i weterynaryjnej”, R. V, t. III, z. 3, czerwiec 1993.

Mazurkiewicz J., O charakterze własności w Towarzystwie Rolniczym Hrubieszowskim, „Czasopismo Prawno-Historyczne”, 1957, t. IX, z. 2.

Mazurkiewicz J, Zarys dziejów Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego, [w:] Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze dzieło Stanisława Staszica, sesja naukowa w 150 rocznicę założenia (1816-1966) w czerwcu 1966 r. w Hrubieszowie, Warszawa 1967, s. 79-84.

Stowarzyszenie Miłośników Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego fundacji Stanisława Staszica w Jarosławcu, Statut § 6, d): Gromadzenie materiałów archiwalnych Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego.

Ustawa Rolniczego Towarzystwa Hrubieszowskiego. Kopia aktu urzędowego z daty 7 lutego 1822 roku. [sporządził] Jakób Bocheński, rejent powiatu hrubieszowskiego, Hrubieszów, dnia 8 paźdz[iernika] 1834, wyd. J. Panasiewicz, Zamość 2002.