Śladami zamojskiej infrastruktury kolejowej z lat 1915-1939. Potencjał turystyki kolejowej w Zamościu

Jakub Żygawski

doi:10.56583/fs.2468

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 16 Nr 2 (2023)

Śladami zamojskiej infrastruktury kolejowej z lat 1915-1939. Potencjał turystyki kolejowej w Zamościu

dr Jakub Żygawski

https://orcid.org/0000-0003-2098-5305

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2468

Abstrakt

Poza architekturą i urbanistyką Zamość może zainteresować turystów czymś wyjątkowym, niszowym, dotąd niewykorzystywanym w jego promocji. Turystyczną szansą dla Padwy Północy jest niewątpliwie turystyka kolejowa, która może inicjować szereg działań promujących gospodarczo i kulturowo miasto oraz region. Kolej jako środek transportu, od czasu uruchomienia do użytku publicznego w 1825 roku, umożliwiła masowe przemieszczanie się osób w sposób dotąd niewyobrażalny, inicjując nie tylko wyjazdy turystyczne, lecz sama poniekąd stając się celem „turystyki”. Kolej to nie tylko infrastruktura, pojazdy trakcyjne, budynki i węzły, ale przede wszystkim dowód historycznych zmian zachodzących na danym obszarze, kształtujących jego krajobraz i determinujących rozwój. Historia kolei w Zamościu jest odmienna niż w przypadku choćby innych miejscowości województwa lubelskiego. Doprowadzenie przez Austriaków linii kolejowej w 1916 roku oraz jej przedłużenie w kierunku Włodzimierza uruchomiły perspektywy rozwoju gospodarczego Zamościa w okresie krótkiego, lecz jakże intensywnego okresu międzywojnia 1919-1939. Organizacja stacji kolejowej, ładowni, rejonu manewrowego z systemem bocznic, po których w dużej mierze brak już śladów, plany budowy nowych linii i osiedli kolejarskich czy dostępność komunikacyjna w tamtym czasie dają wyobrażenie, w jakim stopniu kolej przyczyniła się do rozwoju przestrzennego Zamościa współczesnego. Pomijana w promowaniu Zamościa tematyka kolejowa umożliwi poznanie miasta z nieznanej dotąd perspektywy, podnosząc jego atrakcyjność m.in. w zakresie turystyki alternatywnej.

Słowa kluczowe:

Zamość, turystyka kolejowa, kolej, infrastruktura kolejowa, stacja Zamość, ładownia Nowa Osada, I wojna światowa, dwudziestolecie międzywojenne (1919-1939)

Inne teksty tego samego autora

dr Jakub Żygawski, „Mały atlas” z ogromną dawką informacji dla miłośników kolei oraz turystyki aktywnej, industrialnej i komunikacyjnej. Recenzja atlasu: Marcin Stiasny (oprac.), Mały atlas linii kolejowych Polski 2022, skala 1:330000, Rybnik 2022, ss. 128, ISBN 978-83-63652-42-5 , Facta Simonidis: Tom 16 Nr 1 (2023)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Żygawski, J. (2023). Śladami zamojskiej infrastruktury kolejowej z lat 1915-1939. Potencjał turystyki kolejowej w Zamościu. Facta Simonidis, 16(2), 131–163. https://doi.org/10.56583/fs.2468

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Atlas linii kolejowych Polski 2011, red. R. Stankiewicz, M. Stiasny, Rybnik 2011.

Bebenow F., Turystyka kolejowa w Polsce, Poznań 2015.

Becker C., Pochadt H., Wojskowa kolej polowa Bełżec – Trawniki, „Świat Kolei”, 2002, nr 11, s. 32-37.

Chwedyk H., Koleje wąskotorowe Ordynacji Zamojskiej, Zamość 2006.

Chwedyk H., Zapomniana historia Kolei Tomaszowskiej, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 2010, nr 1 (102), s. 41-42.

Chwedyk H., Stacja Zamość kolei wąskotorowej Bełżec – Trawniki, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 2015, nr 1 (122), s. 37-38.

Chwedyk H., Pokropiński B., Hrubieszowskie koleje wąskotorowe, Zamość 2008.

Ciemnoczułowski T., Szerokim torem LHS, Łódź 2009.

Czubara K., Kolei żelaznej nieznana historia, w: tegoż, Dawniej w Zamościu. O skarbach, duchach i czartach, sławnych generałach, poetach, wizytach dostojnych gości, wielkich balach, pojedynkach i kurtyzanach, Zamość 1998, s. 159-170.

Drexler I., Zamość jako ośrodek komunikacji, „Teka Zamojska”, 1921, nr 1-2, s. 29-32.

„Gazeta Warszawska”, 1858, nr 141.

Hawlena J., Turystyka kolejowa – pociągi luksusowe (1). Początki elitarnej turystyki kolejowej na poszczególnych kontynentach świata, „Technika Transportu Szynowego”, 20 (2013), nr 12, s. 32-38.

Kawalla-Lulewicz I., „Pociągi popularne” jako forma turystyki kolejowej w dwudziestoleciu międzywojennym, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK RP. Oddział w Krakowie”, 2017, nr 3 (114), s. 45-59.

Kawałko D., Kolej na Zamojszczyźnie, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 2004, nr 3-4 (81-82), s. 63-70.

Keller D., Cybulak E., Dzieje kolei normalnotorowych na obszarze byłej Wschodniej Dyrekcji Okręgowych Kolei Państwowych w Lublinie, w: Dzieje Kolei w Polsce, red. D. Keller, Gliwice 2012.

Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, Chełm 2000.

Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, wyd. 2, Zamość 2012.

Kędziora A., Żygawski J., Leksykon ulic i placów Zamościa, Zamość 2015.

Kozaczka M., Poczet ordynatów Zamoyskich, Lublin 2009.

Kurek S., Rozwój turystyki kolejowej w województwie małopolskim, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracovensis”, seria „Studia Geographica”, 15 (2020), s. 180-200. DOI: https://doi.org/10.24917/20845456.15.12

Kurowska-Ciechańska J., Ciechański A., Koleje, Warszawa 2008.

Maleszyk R., Organizacja austriackich władz wojskowych na Zamojszczyźnie w latach 1915-1918, „Archiwariusz Zamojski”, 13 (2014), s. 41-54. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1188

Maleszyk R., Austriackie inwestycje kolejowe na Zamojszczyźnie w latach 1915-1918, „Archiwariusz Zamojski”, 14 (2015), s. 65-72. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1177

Maszek J., Moje wspomnienie jako byłego naczelnika oddziału drogowego z okresu lat od 21 VII 1944 do 30 IX 1957 związane ze zniszczeniem i odbudową obiektów kolejowych w obrębie Oddziału Drogowego w Zamościu DOKP Lublin, b.d., mps.

Nowak B., Żygawski J., Zamość. Ulice i place, Zamość 2021.

Otta D., Turystyka kolejowa w województwie pomorskim, „Warsztaty z Geografii Turyzmu”, 11 (2021), s. 79-92. DOI: https://doi.org/10.18778/8220-576-3.04

Panasiewicz J., Okoliczności funkcjonowania Przedsiębiorstwa Państwowego, „Polskie Koleje Państwowe” na Zamojszczyźnie, „Archiwariusz Zamojski”, 15 (2016/2017), s. 127-140. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1024

Pawłowski A., Powstanie i rozwój kolejnictwa w Anglii, „Inżynier Kolejowy”, 3 (1926), nr 8-9, s. 202-210.

Różycki P., Geneza i teoria turystyki, Warszawa 2022. DOI: https://doi.org/10.53271/2022.082

Targońska E., Mała Padwa Północy, „Archiwariusz Zamojski”, 4 (2005), s. 139-144. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1395

Tajchert A., Koleje wąskotorowe Zwierzyniec – Biłgoraj, Zamość 2008.

Taylor Z., Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Warszawa 2007 (Monografie Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 7).

Turystyka, red. W. Kurek, Warszawa 2012.

Wład P., Wiśniewski M., Roztocze Wschodnie. Przewodnik nie tylko dla turystów, Lubaczów 1999.

Żygawski J., Niezrealizowane projekty śródmieścia Zamościa w XIX i XX wieku na podstawie archiwalnych opracowań kartograficznych i planistycznych, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN Oddział w Krakowie”, 43 (2015), s. 135-155.