Oddziaływanie kolei na strukturę przestrzenną i sferę społeczną Zamościa w okresie dwudziestolecia międzywojennego 1918-1939

Jakub Żygawski

doi:10.56583/fs.2613

Published : 2024-06-30

Vol. 17 No. 1 (2024)

The Impact of the Railway on the Spatial and Social Structure of Zamość in the Interwar Period (1918-1939)

Jakub Żygawski

https://orcid.org/0000-0003-2098-5305

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2613

Abstract

The construction of a railway line to Zamość by the Austrians during the Great War, and its subsequent extension through Werbkowice and Hrubieszów to Volodymyr-Volynskyi, opened a new chapter in the history of the town. Thanks to the railway, Zamość was able to develop economically in the interwar period and reduce the backlog in industry and production which lasted almost a century. High hopes were associated with the presence of the railway. A new group appeared in the social structure of Zamość – railway men, for whom there was initially a lack of company accommodation. The construction of the station led to further investments – the organisation of loading points and a shunting yard including several sidings leading to storage areas and industrial plants, including a power plant. The geographical location of Zamość predisposed it to serve as a junction at the intersection of the planned north-south and east-west main lines. These plans were not implemented before the outbreak of World War II. However, in the social sphere, the railway became a window to the world. The people of Zamość were finally able to travel in comfortable conditions to Warsaw, Lublin, and Lviv, among other places.

Keywords:

Zamość, railway tourism, railway, railway infrastructure, Zamość station, Nowa Osada freight depot, transport accessibility, PKP network timetable, World War I, interwar period (1919-1939)

Most read articles by the same author(s)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Żygawski, J. (2024). The Impact of the Railway on the Spatial and Social Structure of Zamość in the Interwar Period (1918-1939). Facta Simonidis, 17(1), 253–290. https://doi.org/10.56583/fs.2613

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Atlas linii kolejowych Polski 2011, red. R. Stankiewicz, M. Stiasny, Rybnik 2011.

Bebenow F., Turystyka kolejowa w Polsce, Poznań 2015.

Becker C., Pochadt H., Wojskowa kolej polowa Bełżec – Trawniki, „Świat Kolei”, 2002, nr 11, s. 32-37.

Chwedyk H., Koleje wąskotorowe Ordynacji Zamojskiej, Zamość 2006.

Chwedyk H., Zapomniana historia Kolei Tomaszowskiej, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 2010, nr 1 (102), s. 41-42.

Chwedyk H., Stacja Zamość kolei wąskotorowej Bełżec – Trawniki, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 2015, nr 1 (122), s. 37-38.

Chwedyk H., Pokropiński B., Hrubieszowskie koleje wąskotorowe, Zamość 2008.

Ciemnoczułowski T., Szerokim torem LHS, Łódź 2009.

Czubara K., Kolei żelaznej nieznana historia, w: tegoż, Dawniej w Zamościu. O skarbach, duchach i czartach, sławnych generałach, poetach, wizytach dostojnych gości, wielkich balach, pojedynkach i kurtyzanach, Zamość 1998, s. 159-170.

Czubara K., Kozacy pod Zamościem, w: tegoż, Dawniej w Zamościu. O skarbach, duchach i czartach, sławnych generałach, poetach, wizytach dostojnych gości, wielkich balach, pojedynkach i kurtyzanach, wyd. 2 uzup. i poszerz., Zamość 2005, s. 65-67.

Czubara K. Marszałek wysłuchał mszy, w: tegoż, Dawniej w Zamościu. O skarbach, duchach i czartach, sławnych generałach, poetach, wizytach dostojnych gości, wielkich balach, pojedynkach i kurtyzanach, wyd. 2 uzup. i poszerz., Zamość 2005, s. 60-65.

Drexler I., Zamość jako ośrodek komunikacji, „Teka Zamojska”, 1921, nr 1-2, s. 29-32.

Dylewski A., Historia polskich kolei, Warszawa 2021.

„Gazeta Warszawska”, 1858, nr 141.

Hawlena J., Turystyka kolejowa – pociągi luksusowe, cz. 1: Początki elitarnej turystyki kolejowej na poszczególnych kontynentach świata, „Technika Transportu Szynowego”, 20 (2013), nr 12, s. 32-38.

Herbst S., Zachwatowicz J., Twierdza Zamość, Warszawa 1936 (Architectura Militaris, t. 1).

Huss R., Garnizon zamojski wczoraj i dziś (1618-1998), Zamość 2003.

Kawalla-Lulewicz I., „Pociągi popularne” jako forma turystyki kolejowej w dwudziestoleciu międzywojennym, „Zeszyty Naukowo-Techniczne SITK RP. Oddział w Krakowie”, 2017, nr 3 (114), s. 45-59.

Kawałko D., Kolej na Zamojszczyźnie, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 2004, nr 3-4 (81-82), s. 63-70.

Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, Chełm 2000.

Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, wyd. 2, Zamość 2012.

Kędziora A., Żygawski J., Leksykon ulic i placów Zamościa, Zamość 2015.

Kozaczka M., Poczet ordynatów Zamoyskich, Lublin 2009.

Kurek S., Rozwój turystyki kolejowej w województwie małopolskim, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracovensis”, seria „Studia Geographica”, 15 (2020), s. 180-200. DOI: https://doi.org/10.24917/20845456.15.12

Kurowska-Ciechańska J., Ciechański A., Koleje, Warszawa 2008.

Maleszyk R., Austriackie inwestycje kolejowe na Zamojszczyźnie w latach 1915-1918, „Archiwariusz Zamojski”, 14 (2015), s. 65-72. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1177

Maleszyk R., Organizacja austriackich władz wojskowych na Zamojszczyźnie w latach 1915-1918, „Archiwariusz Zamojski”, 13 (2014), s. 41-54. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1188

Maszek J., Moje wspomnienie jako byłego naczelnika oddziału drogowego z okresu lat od 21 VII 1944 do 30 IX 1957 związane ze zniszczeniem i odbudową obiektów kolejowych w obrębie Oddziału Drogowego w Zamościu DOKP Lublin, b.d., mps.

Nowak B., Żygawski J., Zamość. Ulice i place, Zamość 2021.

Otta D., Turystyka kolejowa w województwie pomorskim, „Warsztaty z Geografii Turyzmu”,

(2021), s. 79-92.

Panasiewicz J., Okoliczności funkcjonowania Przedsiębiorstwa Państwowego „Polskie Koleje Państwowe” na Zamojszczyźnie, „Archiwariusz Zamojski”, 15 (2016/2017), s. 127-140. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1024

Pawłowski A., Powstanie i rozwój kolejnictwa w Anglii, „Inżynier Kolejowy”, 3 (1926), nr 8-9, s. 202-210.

Przegon W., Żygawski J., Kartograficzne zamostiana, Kraków-Zamość 2018.

Różycki P., Geneza i teoria turystyki, Warszawa 2022. DOI: https://doi.org/10.53271/2022.082

Targońska E., Mała Padwa Północy, „Archiwariusz Zamojski”, 4 (2005), s. 139-144. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1395

Tajchert A., Koleje wąskotorowe Zwierzyniec – Biłgoraj, Zamość 2008.

Taylor Z., Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Warszawa 2007 (Monografie Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 7).

Turystyka, red. W. Kurek, Warszawa 2012.

Wład P., Wiśniewski M., Roztocze Wschodnie. Przewodnik nie tylko dla turystów, Lubaczów 1999.

Zachwatowicz J., O projekcie planu zagospodarowania przestrzennego Zamościa z 1939 r. (wspomnienie), w: Zamość miasto idealne, red. J. Kowalczyk, Lublin 1980, s. 169-177.

Żygawski J., Niezrealizowane projekty śródmieścia Zamościa w XIX i XX wieku na podstawie archiwalnych opracowań kartograficznych i planistycznych, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN Oddział w Krakowie”, 18 (2015), s. 135-155.

Żygawski J., Struktura przestrzenna Zamościa na podstawie planów miasta z XIX i XX wieku, „Archiwariusz Zamojski”, 9 (2010), s. 15-36. DOI: https://doi.org/10.56583/az.1536