Tadeusz Zaremba (1895-1964) – architekt miejski Zamościa. Szkic biograficzny – wstęp do badań

Ewelina Polańska

doi:10.56583/fs.2456

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 16 Nr 2 (2023)

Tadeusz Zaremba (1895-1964) – architekt miejski Zamościa. Szkic biograficzny – wstęp do badań

dr Ewelina Lilia Polańska

https://orcid.org/0000-0003-2960-621X

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2456

Abstrakt

Tadeusz Zaremba (1895-1964) to postać niezwykle ważna dla historii Zamościa. Pochodził z Krakowskiego, ale już w latach 20. XX wieku zamieszkał w hetmańskim grodzie. Blisko 20 lat pełnił funkcję architekta miejskiego Zamościa. Przywracał historyczne piękno najważniejszym budowlom zespołu staromiejskiego. Bezkompromisowo walczył z wszelkimi samowolnymi remontami i nielegalnymi dobudówkami, które zakłócały architektoniczny porządek. Był wziętym projektantem willi, dworków, domów mieszkalnych, ale też budynków użyteczności publicznej. W jego rysunkach z okresu dwudziestolecia międzywojennego widać predylekcję zwłaszcza do stylu dworkowego. Dla rekonstrukcji jego biografii istotne są źródła znajdujące się m.in. w Archiwum Państwowym w Zamościu, a także w innych archiwach i muzeach. Mimo wielkich zasług dla miasta idealnego nie doczekał się biografii. Niniejszy artykuł stanowi wstęp do powstającej pracy poświęconej jego osobie.

Słowa kluczowe:

Tadeusz Zaremba, biografia, architekt miejski Zamościa, projekty architektoniczne, dwudziestolecie międzywojenne, styl dworkowy, Archiwum Państwowe w Zamościu

Inne teksty tego samego autora

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Polańska, E. (2023). Tadeusz Zaremba (1895-1964) – architekt miejski Zamościa. Szkic biograficzny – wstęp do badań. Facta Simonidis, 16(2), 101–130. https://doi.org/10.56583/fs.2456

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Brandys M., Starzy ludzie z Zamościa, w: tegoż, O królach i kapuście, Warszawa 1959, s. 56-65.

Dwa bratanki. Dokumenty i materiały do stosunków polsko-węgierskich 1918-1920, wyb. i oprac. E.L. Varga, Warszawa 2016.

Gomóła A., Rola dworu w kształtowaniu się polskiej kultury ludowej. Koncepcja Jana Stanisława Bystronia, w: Dwór polski – zjawisko historyczne i kulturowe. Materiały VIII Seminarium zorganizowanego przez Oddział Kielecki Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Dom Środowisk Twórczych w Kielcach, Kielce, 13-15 października 2005, red. L.J. Kajzer, Kielce 2006, s. 69-76.

Jaroszewski T.S., Od klasycyzmu do nowoczesności. O architekturze polskiej XVIII, XIX i XX wieku, Warszawa 1996.

Kowalczyk J., Rekonstrukcje zabytków architektury w Zamościu, „Ochrona Zabytków”, 46 (1993), nr 3, s. 210-222.

Krzyżanowski W., Nowe budynki publiczne w Polsce, „Sztuki Piękne”, 1 (1924/1925), nr 4, s. 178-185.

Kurzątkowski M., Prace konserwatorskie w Zamościu w latach 1918-1968, „Ochrona Zabytków”, 22 (1969), nr 3, s. 222-237.

Lauterbach A., Szesnaście lat polskiej architektury, „Droga. Miesięcznik poświęcony sprawie życia polskiego”, 14 (1935), nr 6, s. 570-574.

Leśniakowska M., Architekt Jan Koszczyc Witkiewicz (1881-1958) i budowanie w jego czasach, Warszawa 1998.

Leśniakowska M., Polski dwór. Wzorce architektoniczne, mit, symbol, wyd. 2 popr., Warszawa 1996.

Lisowski B., Propozycja systematyki architektury XX wieku, w: Podług nieba i zwyczaju polskiego. Studia z historii sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu, red. Z. Bania, Warszawa 1988, s. 502-507.

Misieczko-Rudnik S., Prace konserwatorskie w Zamościu w latach 1918-1939, Warszawa 1979.

Mściwujewski A., Współczesna twórczość architektoniczna w Polsce, „Życie Techniczne”, 5 (1926), nr 1, s. 7-8; nr 2-3, s. 50-51.

Odbudowa polskiego miasteczka. Projekty budynków użyteczności publicznej opracowane przez grono architektów polskich, red. J. Pokutyński, Kraków 1918.

Odbudowa polskiego miasteczka. Projekty domów opracowane przez grono architektów polskich, red. J. Gałęzowski, Kraków 1916.

Odbudowa polskiej wsi. Projekty chat i zagród włościańskich opracowane przez grono architektów polskich, red. W. Ekielski, Kraków 1915.

Olszewski A.K., Nowa forma w architekturze polskiej 1900-1925. Teoria i praktyka, Wrocław 1967.

Pawlicki B.M., Najnowsza historia schodów ratusza w Zamościu – „ad perpetuam rei memoriam”, Kraków 2010.

Proces byłych legionistów, „Gazeta Lwowska”, 1918, nr 123 z 5 czerwca, s. 3.

Rączka J.W., Walka o polski styl narodowy w architekturze na przykładzie stylu zakopiańskiego i dworkowego na przełomie XIX i XX wieku, Kraków 2001.

Rydel M., Dwór – polska tożsamość, Poznań 2012.

Sierpowski S., Powstanie armii polskiej we Włoszech w czasie I wojny światowej, w: tegoż, Studia z historii Włoch XX wieku, Poznań 2012, s. 67-93.

Skłodowski J., Bitwa pod Rarańczą – geneza i następstwa. Na szlaku II Brygady Legionów Polskich do Niepodległej, Warszawa 2018.

Snopko J., W niewoli u „bratanków”. Internowanie żołnierzy Polskiego Korpusu Posiłkowego na Węgrzech (luty – kwiecień 1918), w: Rok 1918 w Europie Środkowo-Wschodniej, red. D. Grinberg, J. Snopko, G. Zackiewicz, Białystok 2010, s. 493-510.

Tondos B., Styl zakopiański i zakopiańszczyzna, Wrocław 2004.

Witkiewicz S., Styl zakopiański, z. 1: Pokój jadalny, Lwów 1904; z. 2: Ciesielstwo, Lwów 1911; z. 3: Sztuka kościelna, Warszawa 1931.