Perswazyjność nietypowych zachowań cyników

Dominika Budzanowska-Weglenda

doi:10.56583/fs.2810

Data publikacji : 2025-08-27

Perswazyjność nietypowych zachowań cyników

dr hab. Dominika Budzanowska-Weglenda

https://orcid.org/0000-0002-9030-9583

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2810

Abstrakt

Starożytni filozofowie zazwyczaj dążyli do odkrycia prawdziwych wartości. Greccy myśliciele starali się urzeczywistniać je zarówno w życiu intelektualnym, jak i moralnym, często w sposób paradoksalny i nietypowy. Szczególnie dobrze widać to na przykładzie cyników, którzy uznawali cnotę za najwyższą wartość, możliwą do osiągnięcia jedynie poprzez życie zgodne z naturą. W związku z tym niemal całkowicie zerwali ze społecznymi konwencjami, czego przykładem jest życie Diogenesa z Synopy, ucznia Antystenesa. Diogenes Laertios pozostawił wiele znanych do dziś anegdot o Diogenesie, ukazujących jego ogromną siłę perswazji, przede wszystkim w formie pozawerbalnej. Mowa ciała, gesty, mimika, dotyk, spojrzenie, postawa ciała, dystans fizyczny, wygląd (w tym ubiór), organizacja przestrzeni spotkania, przedmioty oraz cechy głosu to niezwykle istotne aspekty komunikacji. W procesie porozumiewania się, zwłaszcza ukierunkowanym na perswazję, elementy pozawerbalne często stanowią najważniejszą część działania (actio) osoby pragnącej przekazać innym coś istotnego.

Słowa kluczowe:

cynicy, Diogenes, perswazja, perswazja pozawerbalna, atopiczne zachowania

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF
EPUB
HTML

Zasady cytowania

Budzanowska-Weglenda, D. (2025). Perswazyjność nietypowych zachowań cyników. Facta Simonidis, online first. https://doi.org/10.56583/fs.2810

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bosman P.R., Traces of Cynic Monotheism in the early Roman Empire, „Acta Classica: Proceedings of the Classical Association of South Africa”, 51 (2008), nr 1, s. 1–20.

Bracht Branham R., Defacing the Currency: Diogenes’ Rhetoric and the Invention of Cynicism, w: The Cynics: The Cynic Movement in Antiquity, and Its Legacy, red. R. Bracht Branham, M.-O. Goulet-Cazé, Berkeley, CA–Los Angeles–London 1996, s. 81–104.

Dąmbska I., Zarys historii filozofii greckiej, Lublin 1993.

Domański J., Czy filozofia jest tym, czym są filozofowie?, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria”, 13 (2004), nr 2, s. 11–25.

Domański J., Metamorfozy pojęcia filozofii, Warszawa 1996.

Domański J., „Scholastyczne” i „humanistyczne” pojęcie filozofii, Kęty 2005.

Drozdek A., Greccy filozofowie jako teolodzy, Warszawa 2011.

Dudley D.R., A History of Cynicism: From Diogenes to the 6th Century A.D., London 1937.

Foucault M., Fearless Speech, Los Angeles 2001.

Gagarin M., Nonverbal Communication in Athenian Forensic Oratory, w: Nonverbal Behaviour in Ancient Literature. Athenian Dialogues III, red. A. Serafim, S. Papaioannou, Berlin–Boston 2024 (Trends in Classics – Supplementary Volumes, t. 155), s. 139–150.

Goulet-Cazé M.-O., Religion and the Early Cynics, w: The Cynics: The Cynic Movement in Antiquity, and Its Legacy, red. R. Bracht Branham, M.-O. Goulet-Cazé, Berkeley, CA–Los Angeles–London 1996, s. 47–80.

Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, tłum. P. Domański, Warszawa 2000.

Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Warszawa 2003.

Humphreys S.C., The Nothoi of Kynosarges, „The Journal of Hellenic Studies”, 94 (1974), s. 88–95, https://doi.org/10.2307/630421.

Kenny A., Krótka historia filozofii zachodniej, tłum. W.J. Popowski. Warszawa 2005.

Kindstrand J.F., Diogenes Laertius and the ‘Chreia’ Tradition, „Elenchos”, 7 (1986), s. 217–243.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.

Larre J.-P., Diogène, ou, La science du Bonheur, Hélette 1997.

Lasocińska E., „Cnota sama z mądrością jest naszym żywotem”. Stoickie pojęcie cnoty w poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 2003.

Legowicz J., Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1973.

Long A.A., The Socratic Tradition: Diogenes, Crates, and Hellenistic Ethics, w: The Cynics: The Cynic Movement in Antiquity, and Its Legacy, red. R. Bracht Branham, M.-O. Goulet-Cazé, Berkeley, CA–Los Angeles–London 1996, s. 28–46.

Marrou H.-I., Historia wychowania w starożytności, tłum. S. Łoś, Warszawa 1969.

Matton S., Cynicism and Christianity from the Middle Ages to the Renaissance, w: The Cynics: The Cynic Movement in Antiquity, and Its Legacy, red. R. Bracht Branham, M.-O. Goulet-Cazé, Berkeley, CA–Los Angeles–London 1996, s. 240–264.

Maykowska M., Klasyczna teorja wymowy, Warszawa 1936.

Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 1, tłum. E.I. Zieliński, Lublin2005.

Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 3, tłum. E.I. Zieliński, Lublin 2004.

Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 4, tłum. E.I. Zieliński, Lublin 1999.

Sinko T., Zarys historii literatury greckiej, t. 2, Warszawa 1959.

Small H., The Function of Cynicism at the Present Time, Oxford 2020.

Sobczak B., Retoryka a niejęzykowe środki komunikacji, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, 15 (2009), s. 57–76, https://doi.org/10.14746/pspsj.2009.15.4.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 1, Warszawa 2005.