Przyczynek do powstania biblioteki w Zamościu

Ewelina Nawrocka

doi:10.56583/az.817

Data publikacji : 2021-12-31

Tom 19 (2021)

Przyczynek do powstania biblioteki w Zamościu

Ewelina Nawrocka

https://orcid.org/0000-0003-4575-1484

DOI: https://doi.org/10.56583/az.817

Abstrakt

Książnica Zamojska w Zamościu obchodziła w 2021 r. 100-lecie istnienia, jej historia rozpoczęła się w 1921 r., gdy w mieście powstało stowarzyszenie Biblioteka Publiczna im. Jana Zamoyskiego. Artykuł przynosi informacje o funkcjonujących w Zamościu już wcześniej, w pierwszych latach XX w., czytelni i bibliotece Polskiej Macierzy Szkolnej w Zamościu, prowadzonej kolejno przez Marię Jaśkiewicz i Reginę Kłossowską. Pierwsza Biblioteka Publiczna wzbogaciła się o księgozbiór Towarzystwa Akcyjnego „Ziemianin”, potem o książki kupowane przez Zarząd Miejski i Wydział Powiatowy. Nadal prowadziła ją Regina Kłossowska, po niej Stanisława Lewicka i Ludwika Gołkowska. Pieczę nad księgozbiorem przejęło Koło Miłośników Książki, którego aktywnymi członkami byli mecenas Henryk Rosiński i Zygmunt Klukowski. Kolejną kierowniczką została Halina Górczyńska, bibliotekę ulokowano w oficynie ratusza. By w czasie okupacji uratować jak najwięcej książek (Niemcy palili je i topili w bagnach), przeprowadzono wielką akcję wypożyczania księgozbioru. Jego część ukrył w swoim domu kustosz zamojskiego muzeum Władysław Kabat. Po wojnie wystosowano apele o zwrot przetrzymywanych zbiorów oraz zbiórkę książek i pieniędzy. Autorka odnalazła te apele w archiwalnej prasie, przytacza je. Ostatnie informacje pochodzą z 1945 r., gdy otwarto bibliotekę pod auspicjami Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, prowadziły ją wówczas siostry Anna i Irena Todys.