14 grudnia 1992 r. Stare Miasto w Zamościu zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Uzasadnienie decyzji ICOMOS rozpoczął od stwierdzenia, że Zamość jest jedynym w Europie centralnej przykładem miasta renesansowego, które nie doznało żadnych zmian od swojego powstania. Autorka postanowiła prześledzić, jak doszło do wpisania miasta na listę UNESCO, początku tej drogi upatrując w latach 30. XX w., gdy inwentaryzację zabytków Starego Miasta i prace badawcze nad fortyfikacjami rozpoczął Jan Zachwatowicz z Politechniki Warszawskiej. Zachwatowicz i Władysław Wieczorkiewicz opracowali pierwszy plan zagospodarowania Zamościa. Przytoczono protokół z posiedzenia Rady Miejskiej z 1939 r., na którym omówiono m.in. projekty i realizacje odnowienia rynku zamojskiego. W 1961 r. wykonano inwentaryzację i ocenę zabytków na Starym Mieście: 20 proc. było zniszczonych jest w 70 proc., a połowa w 50-60 proc. Autorka relacjonuje podejmowane od początku lat 70. działania zmierzające do kompleksowej rewaloryzacji Starego Miasta przed jubileuszem 400-lecia (1980). Rada Ministrów w 1974 r. przyznała miastu 1,35 mld zł na prace remontowo-konserwatorskie i odtworzeniowe. Plan realizowano do 1985 r. Popularyzował go m.in. prof. Wiktor Zin. W 1980 r. w Zamościu odbyła się XV Konferencja UNESCO. Autorka wymienia najbardziej zasłużonych dla wpisania Zamościa na listę, w tym potomka założyciela miasta, XVI ordynata Jana Zamoyskiego.
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.