70 lat Archiwum Państwowego w Zamościu

Jakub Żygawski

doi:10.56583/az.823

Data publikacji : 2020-12-31

Tom 18 (2020)

70 lat Archiwum Państwowego w Zamościu

Jakub Żygawski

DOI: https://doi.org/10.56583/az.823

Abstrakt

Archiwum w Zamościu było jednym z 52 oddziałów powiatowych wojewódzkich archiwów państwowych powołanych w 1950 r. Artykuł omawia zmiany, jakie zachodziły w placówce przez 70 lat. Przez pierwsze 25 lat podlegało Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Lublinie, w 1976 r. powstało Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Zamościu, aktualnie działa pod nazwą Archiwum Państwowe w Zamościu. W chwili powstania archiwum przejęło skromny zasób akt m.in. Rządu Gubernialnego z lat 1810–1874 i Magistratu Miasta Zamościa, obecnie przechowuje ponad 280 tys. jednostek archiwalnych (2534 m.b. akt), w tym kolekcje znanych osobistości i regionalistów: rodziny Czernickich, prof. Jerzego Antoniego Kowalczyka, prof. Bonawentury Macieja Pawlickiego, dra Krzysztofa Czubary, dra Wojciecha Białasiewicza, prowadzi internetową Galerię Archiwalną, działalność wydawniczą, edukacyjną i popularyzatorską, digitalizuje zbiory (zaawansowane). Autor omawia też tradycje archiwistyczne Zamościa, w którym w okresie staropolskim akta gromadziły cztery instytucje zależne od rodu Zamoyskich: Ordynacja Zamojska, Akademia Zamojska, Kapituła Zamojska oraz samorządowe archiwum miejskie. Współcześnie najstarsze akta Ordynacji Zamojskiej, Akademii Zamojskiej oraz instytucji religijnych przechowują m.in. Biblioteka Narodowa w Warszawie, archiwa diecezjalne w Lublinie i Zamościu, Archiwum Państwowe w Lublinie. Zamojskie archiwalia znajdują się także w Rosji, na Ukrainie, Białorusi, w Austrii, Czechach, Szwajcarii, Szwecji.

Słowa kluczowe:

Archiwum Państwowe w Zamościu, zamojskie archiwalia, Ordynacja Zamojska, Magistrat Miasta Zamościa, tradycje archiwistyczne Zamościa

Inne teksty tego samego autora

Jacek Feduszka, Jakub Żygawski, „Bezpowrotnie stracony” akt lokacyjny Zamościa z 1580 r. w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie. Rozważania na temat losów dokumentu po 1860 r. , Archiwariusz Zamojski: Tom 19 (2021)
Jakub Żygawski, Szubienica w Zamościu w świetle archiwalnych planów miasta z XVIII i XIX wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 16 (2018)
Jakub Żygawski , Lokalizacja dawnych zamojskich cmentarzy w oparciu o dawne archiwalne opracowania kartograficzne z XVIII–XX wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 14 (2015)
Jakub Żygawski, Parcelacja zamojskich Plant w latach 1938–1945 , Archiwariusz Zamojski: Tom 15 (2017)
Jakub Żygawski, Struktura przestrzenna Zamościa na podstawie planów miasta z XIX i XX wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 9 (2010)
Jakub Żygawski , Plany Zamościa w zbiorach Archiwum Państwowego w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 5 (2006)
Jakub Żygawski, Dawne plany gruntów wsi w zamojskim archiwum (I) , Archiwariusz Zamojski: Tom 6 (2007)
Jakub Żygawski , Dawne plany gruntów wsi w Archiwum Państwowym w Zamościu (2) , Archiwariusz Zamojski: Tom 7 (2008)
Jakub Żygawski , Zamojski arkusz pruskiej mapy sekcyjnej z początku XIX w. w Archiwum Państwowym w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 10 (2011)
Jakub Żygawski, Kronika Wydarzeń 2016/2017 , Archiwariusz Zamojski: Tom 15 (2017)

1 2 > >>

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Żygawski, J. (2020). 70 lat Archiwum Państwowego w Zamościu . Archiwariusz Zamojski, 18, 7–32. https://doi.org/10.56583/az.823

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

65 lat Archiwum Państwowego w Zamościu, red. A. Kędziora, Zamość 2015.

Archiwum Państwowe w Lublinie 1944–1983, sygn. 22.

Archiwum Państwowe w Zamościu 1950–1983, Spis zdawczo-odbiorczy z lat 1950–1975, poz. 19–21.

Biuro Planowania Przestrzennego w Zamościu, spis zdawczo-odbiorczy nr 1, poz. 240, spis zdawczo-odbiorczy nr 2, poz. 7, 11, 13–17, 23–35, 37, 38.

Biuro Planowania Przestrzennego w Zamościu, spis zdawczo-odbiorczy nr 2, poz. 45.

Ćwik W., Reder J., Lubelszczyzna. Dzieje podziału terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Lublin 1977.

Dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaljami, Dziennik Praw Państwa Polskiego z 1919 r., nr 14, poz. 182.

Dymmel P., Jubileusz 100 lat Archiwum Państwowego w Lublinie (1918–2018), „Studia Archiwalne” t. V (2018), s. 9–15.

Dziennik Urzędowy Ministra Oświaty z 1950 r., nr 19, poz. 243.

Herbst S., Zamość, Warszawa 1954, s. 32.

Kędziora A., Encyklopedia miasta Zamościa, Zamość 2012.

Kramarz Z., Zamość w trzydziestoleciu powojennym, [w:] Zamość miasto idealne, red. Kowalczyk J., Lublin 1980.

Reder J., Zamojszczyzna jako stolica regionu, [w:] Czterysta lat Zamościa, red. J. Kowalczyk, Wrocław 1983, s. 157–164.

Reskrypt Rady Regencyjnej z 31 lipca 1918 r. o archiwach państwowych i opiece nad archiwaliami, Monitor Polski nr 116, poz. 44.

Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1957 r., Dziennik Ustaw z 1957 r., nr 12, poz. 66.

Spieralski Z., Jan Zamoyski, Warszawa 1989, s. 62–63.

Staręgowski B., i in., Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Chełmie w latach 1952– 2017, „Studia Archiwalne”, t. V (2018), s. 51–66.

Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, Dziennik Ustaw z 1975 r., nr 16, poz. 91.