Język Polski
English
Lokalizacja dawnych zamojskich cmentarzy w oparciu o dawne archiwalne opracowania kartograficzne z XVIII–XX wieku
Jakub Żygawski
Abstrakt
Wiele cmentarzy, na których w poprzednich wiekach chowano mieszkańców Zamościa, nie zachowało się; na przełomie XVIII i XIX w. podzieliły one los przedmieść likwidowanych z powodu militaryzacji miasta i rozbudowy twierdzy. Autor artykułu ustala lokalizację i opisuje miejskie i podmiejskie cmentarze dotąd słabo rozpoznane lub w ogóle nieznane badaczom. Opiera się na 9 archiwalnych planach (publikuje ich fragmenty), zaznaczając, że często są jedynym dowodem istnienia badanych miejsc pochówków. Dzięki m.in. przeprowadzeniu pomiarów na oryginalnych arkuszach opracowań kartograficznych podejmuje też próbę wyjaśnienia rozbieżności źródłowych. Autor opisuje cmentarze różnych obrządków. W obrębie murów: parafialny przy kolegiacie, ormiański (oba XVIII-wieczne), cmentarz Greków (działał od końca XVI w.). Na przedmieściu Nowy Świat: kirkut (1588–1907), cmentarz tatarski, nowy cmentarz prawosławny (utworzony pod koniec lat 50. XIX w.). Na Przedmieściu Lwowskim: trzy przy kościołach różnych wyznań, w tym p.w. Świętego Krzyża (najstarsza znana świątynia w Zamościu), czwarty na obrzeżach przedmieścia, odkryty przez autora, który stawia tezę, iż był to nowy cmentarz kolegiaty, wyznaczony z powodu przepełnienia starego. Na Przedmieściu Lubelskim: przy kościele św. Katarzyny. Autor informuje też o cmentarzu luterskim, nowym kirkucie, cmentarzach z I wojny światowej. Postuluje kontynuowanie badań nad przemianami przestrzennymi i funkcjonalnymi Zamościa nie tylko w zakresie cmentarzy.
Słowa kluczowe:
cmentarze w Zamościu, cmentarze różnych obrządków, przemiany przestrzenne Zamościa, wielokulturowość, historia zamojskich kościołówInne teksty tego samego autora
- Jacek Feduszka, Jakub Żygawski, „Bezpowrotnie stracony” akt lokacyjny Zamościa z 1580 r. w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie. Rozważania na temat losów dokumentu po 1860 r. , Archiwariusz Zamojski: Tom 19 (2021)
- Jakub Żygawski, 70 lat Archiwum Państwowego w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 18 (2020)
- Jakub Żygawski, Szubienica w Zamościu w świetle archiwalnych planów miasta z XVIII i XIX wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 16 (2018)
- Jakub Żygawski, Struktura przestrzenna Zamościa na podstawie planów miasta z XIX i XX wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 9 (2010)
- Jakub Żygawski, Parcelacja zamojskich Plant w latach 1938–1945 , Archiwariusz Zamojski: Tom 15 (2017)
- Jakub Żygawski, Dawne plany gruntów wsi w zamojskim archiwum (I) , Archiwariusz Zamojski: Tom 6 (2007)
- Jakub Żygawski , Plany Zamościa w zbiorach Archiwum Państwowego w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 5 (2006)
- Jakub Żygawski , Zamojski arkusz pruskiej mapy sekcyjnej z początku XIX w. w Archiwum Państwowym w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 10 (2011)
- Jakub Żygawski , Dawne plany gruntów wsi w Archiwum Państwowym w Zamościu (2) , Archiwariusz Zamojski: Tom 7 (2008)
- Jakub Żygawski, Mecenas Tadeusz Pizoń (18.02.1959 – 10.10.2018) , Archiwariusz Zamojski: Tom 16 (2018)
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.