Czesi i Rosjanie wobec organizacji  polskich formacji wojskowych we  wschodniej Rosji i na Syberii w 1918 roku

Jan Wiśniewski

doi:10.56583/frp.1811

Data publikacji : 2018-06-30

Nr 8 (2018)

Czesi i Rosjanie wobec organizacji polskich formacji wojskowych we wschodniej Rosji i na Syberii w 1918 roku

Jan Wiśniewski

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.1811

Abstrakt

With the liberation of Czech and Slovak Siberia, Ural and Volga by the legionnaires, Polish military-political organizations began to be formed in individual cities in this area. The first such organization was established in June 1918 in Samara, one month after the Czechoslovak legion. Other organizations began to be established in such cities as Omsk, Novonikolevysk (now Novosibirsk), Ufa, Tomsk, Chelyabinsk, and Irkutsk. They joined the creation of their own military units. The Czechoslovak commanders were very keen to see Polish units in their army, chich helped the few - in relation to the needs and huge spaces – their own troops. Polish troops directed directly to the battle against the Bolsheviks in the summer of 1918 counted nearly half a thousand soldiers armed with rifles and machine guns, Chile during the training tere were about two thousand soldiers. In mid-July 1918, a meeting of representatives of Polish political organizations took place in Omsk. In the course of the discussion, a central organ – the Polish War Committee – was established, chich concluded an agreement with the Czechoslovak authorities, providing help to the Polish troops forming by the Czechoslovak authorities and troops. Under this agreement, the Polish formations were to be subordinated to the Czechoslovak command. This situation prevailed until January 1919, when Polish troops were subordinated to the command of allied forces in Siberia, with the arrival of General Pierre Maurice Janin in Siberia to France.

Słowa kluczowe:

Syberia, Wojsko Polskie, wojna domowa w Rosji

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Wiśniewski, J. (2018). Czesi i Rosjanie wobec organizacji polskich formacji wojskowych we wschodniej Rosji i na Syberii w 1918 roku. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (8), 107–124. https://doi.org/10.56583/frp.1811

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych (Warszawa):

- Kolonia Polska w Mandżurii (KP w Mandżurii)

- Komitet Narodowy Polski w Paryżu

Centralne Archiwum Wojskowe (Warszawa):

- Akta Polskiego Komitetu Wojennego

- L. Russyan, Wojsko Polskie na Syberii, w: Spis polskich organizacji wojskowych przedwojennych i formacji z wojny światowej (1904–1921), Warszawa 1937 (maszynopis)

- Dowództwo Armii Hallera

- Teki Teslera

Zakład Narodowy im. Ossolińskich (Wrocław):

- Wspomnienia ppłk. Konrada Piekarskiego 13256/II, warunki, w jakich powstał i został zorganizowany 1 Pułk Ułanów przy 5 Syberyjskiej Dywizji gen. Hallera

Ústřední vojenský archiv – Vojenský historický archiv (Praga):

- ÚVA – VHA, Ministerstvo vojenství – oddelení v Rusku (MV – OvR)

- OČSNR – Vojenský Odbor, k. 43

Archiv Ministerstva zahraníčních věcí ČR (Praga):

- Fond „Sibírské archívý” – Archiv ppłk dr Glossa

Рoccийcкий Гocyдapcтвeнный Военный Архив (Moskwa):

- ф. 39515, oп. 1, д. 162

Центральний Державний Ιсторичний Архiв України, м. Львів (Lwów) :

- ф. 838

Dokumenty československé zahraniční politiky. Vznik Československa 1918, ed. A. Klimek a kol., Praha 1994.

Sadowski Z., Wiosną 1918 r., w: Sybiracy 1918–1933, Warszawa 1933.

Lubodziecki S., Rok 1917 na Dalekim Wschodzie (wspomnienia), „Sybirak” 1934, nr 1-2.

Czarnecki W., Wspomnienia sapera z 5. Dywizji Syberyjskiej 1918–1921, oprac. J. Wiśniewski, Wrocław 2011.

Jaworski R.F., Dni bogurusłańskie, w: Sybiracy 1918–1933, Warszawa 1933.

Suchenek-Suchecki H., To się pamięta, w: Sybiracy 1918-1933. Ku upamiętnieniu 15-tej rocznicy powstania Wojska Polskiego na Syberii, Warszawa 1933.

Bagiński H., Wojsko Polskie na Wschodzie 1914–1918, Warszawa 1990 (reprint).

Bradley J.F.N, Allied intervention in Russia, Lanham–New York–London [1984].

Bradley J.F.N., The Czechoslovak Legion in Russia 1914–1920, New York 1991.

Dmochowski T., Interwencja mocarstw na Syberii i Dalekim Wschodzie (1918–1922), Toruń 1999.

Fic V.M., The Bolsheviks and the Czechoslovak Legion. Origin of Their Armed Conflict. March to May 1918, New Delhi 1978.

Graves W.S., America’s Siberian Adventure 1918–1920, New York 1931.

Humphreys L.A., The Way of the Heavenly Sword: The Japanese Army in the 1920, Stanford 1996. DOI: https://doi.org/10.1515/9780804765350

Kosk H., Generalicja polska, t. 1-2, Pruszków 1998–2001.

Kvasnička J., eskoslovenské légie v Rusku 1917–1920, Bratislava 1963.

Kwestia Wojska Polskiego w Rosji w 1917 r. Przyczynek do historii związków I Zjazdu Polaków Wojskowych z b. armii rosyjskiej oraz do dziejów ruchu niepodległościowego i polityki polskiej w Rosji, oprac. W. Szczęsny, Warszawa 1936.

Materski W., Bolszewicy i samuraje. Walka dyplomatyczna i zbrojna o rosyjski Daleki Wschód (1917–1925), Warszawa 1990.

Miodowski A., Związki Wojskowych Polaków w Rosji (1917–1918), Białystok 2004.

Neja J., Charakterystyka środowiska V Dywizji Strzelców Polskich na Syberii, w: Syberia w historii i kulturze narodu polskiego, red. A. Kuczyński, Wrocław 1998.

Radziwiłowicz D., Polskie formacje zbrojne we wschodniej Rosji oraz na Syberii i Dalekim Wschodzie w latach 1918–1920, Olsztyn 2009.

Radziwonowicz T., Z problematyki tworzenia polskiego wojska na Syberii (1918–1919), „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1990, t. 3-4.

Scholtze-Srokowski W., Geneza Wojska Polskiego na Syberii, w: „Sybirak” 1936, nr 9.

Šteidler F., eskoslovenské hnutí na Rusi, Praha 1922.

Tyszyńska-Kownacka D., Okruchy pamięci. O artyście rzeźbiarzu Jarosławie Tyszyńskim, Warszawa 2003.

White J.A., The Siberian Intervention, Princeton 1950.

Wiśniewski J., Działalność wojskowa Jana Skorobohatego-Jakubowskiego na Syberii 1918–1920, „Zesłaniec” 2008, nr 37.

Wiśniewski J., Kwestia polsko-czechosłowackiej współpracy wojskowej w Rosji (listopad 1917 – styczeń 1918). Koncepcje Tomáša G. Masaryka, „Dzieje Najnowsze” 2017, nr 4. DOI: https://doi.org/10.12775/DN.2017.4.04

Wiśniewski J., Masaryk a polsko-czechosłowacka współpraca wojskowa na Ukrainie pod koniec 1917 r., w: Polityka – Religia – Edukacja. Studia z dziejów XX i XXI wieku dedykowane Profesorowi Ryszardowi Michalskiemu, pod red. Z. Karpusa, K. Kąckiej i P. Tomaszewskiego, Toruń 2010.

Wiśniewski J., Oficerowie wojsk polskich na Syberii i Dalekim Wschodzie wobec Rosji i rządu admirała Kołczaka, w: Wrogowie, sojusznicy, towarzysze broni. Polsko-rosyjskie stosunki wojskowe w pierwszej połowie XX wieku, pod red. J. Wojtkowiaka, Poznań 2013.

Висневски Я., Возникновение и организация национальных формирований при чехословацких войсках в Сибири (июнь 1917 – март 1919 гг.), w: Сибирская деревня: история, современное, состояние, перспективы развития, Омск 2010, ч. I.

Висневски Я., Войско Польское в Сибири во время революции и Гражданской войны в России, w: Революционная Россия 1917 года и польский вопрос: новыевзгляды, ред. М. Волос, А. Орехов, Москва 2009.

Висневски Я., Польские военнопленные в Сибири в 1914–1922 гг. w: Поляки в истории российской провинции XIX – XX вв. Диалог цивилизаций, Taмбов 2010.

Ганин А.В., Кoрпус офицеров Генерального штаба в годы Гражданскойвойны 1917–1922 гг. Справочные материалы, Москва 2009.

Клеванский A.Х., Чехословацкие интернационалисты и проданный корпус. Чехословацкие политическиe oрганизации и воинские формирования в России. 1914–1921 гг., Москва 1965.

Крушaнов A., Бopьбaзaвласть Советовна Дальнeм Воcтоке и в Забайкалье, Владивосток 1962.

Новиков П.А., Борба за Иркутск. 1917–1920 гг., „Белая Гвардия. Aльманах” 2001, t. 5 – Белоедвижение на Востоке Роccии.

Нам И.В., Национальные меньшинства Сибири и Дальнего Востока наисторическомпереломе (1917–1922 гг.), Томск 2009.

Островский Л.К., Польские военопленные в Сибири (1917–1921 гг.), Труды НГАСУ 2002, t. 5, nr 4.

Caмoйлoв A.Д., Нa cтpaжe зaвoeвaний oктябpя. (Kpaх контррeвoлюции нa Дaльнeм Востокe), Москвa 1986.

Шишкин C.H., Гражданская война нa Дальнeм Воcтоке 1918–1922 гг., Москвa 1957.