„Życie po niewidomemu” przełomem w rozwoju zainteresowań i działalności Matki Elżbiety Róży Czackiej

Elżbieta Dolata

doi:10.36578/BP.2024.09.62

Data publikacji : 30-12-2024

Tom 9 Nr 3 (2024)

„Życie po niewidomemu” przełomem w rozwoju zainteresowań i działalności Matki Elżbiety Róży Czackiej

Elżbieta Dolata

https://orcid.org/0000-0003-1902-1410

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.62

Abstrakt

W artykule przedstawiono krótki rys biograficzny Matki Elżbiety Róży Czackiej, ze szczególnym uwzględnieniem tych faktów z życia, które ukierunkowały jej zainteresowania oraz działalność na rzecz osób niewidomych. Za punkt zwrotny w życiu Czackiej uznano utratę wzroku, która wpłynęła na zmianę jej planów życiowych oraz przyczyniła się do podjęcia wielu niezmiernie istotnych przedsięwzięć na rzecz osób z niepełnosprawnością. Zwrócono głównie uwagę na nowatorską koncepcję wychowania, realizowaną w założonych przez Czacką placówkach w odniesieniu do postulatów rozwijającego się nurtu „nowego wychowania”. Podkreślono ponadczasowy wymiar jej „Dzieła” oraz postulatów wychowawczych, stawiających na pierwszym planie przygotowanie wychowanków do samodzielnego życia i pracy zawodowej, a w konsekwencji integrację ze społeczeństwem.

Koncepcja wychowania stworzona przez Czacką jest nadal aktualna, a współcześnie, w sytuacji intensywnego upowszechniania edukacji włączającej i inkluzji społecznej ma szczególne znaczenie.

Słowa kluczowe:

historia edukacji niewidomych, pedagogika specjalna, Róża Czacka, Matka Elżbieta Czacka

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Dolata, E. (2024). „Życie po niewidomemu” przełomem w rozwoju zainteresowań i działalności Matki Elżbiety Róży Czackiej. Biografistyka Pedagogiczna, 9(3), 55–74. https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.62

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła archiwalne

Archiwum Matki Czackiej w Klasztorze Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża w Warszawie

sygn. 432/1.Branicka A., Wspomnienia, 1936.

sygn.432/4, Mirewicz J., Wspomnienia, 1936.

sygn. 4/2a Opowiadanie Matki zapisane przez O. Korniłowicza, maszynopis.

Źródła opublikowane

Matka Elżbieta Czacka, Dyrektorium, Warszawa 2007.

Matka Elżbieta Czacka, Ksiądz Stefan Wyszyński, Listy, red. M. Prussak, Warszawa 2006.

Matka Elżbieta Czacka, Notatki (oprac. K. Michalak), Warszawa 2006.

Matka Elżbieta Czacka, Pisma o dziele. Wybór tekstów, Laski 2014.

Matka Elżbieta Czacka, Triuno, w: Chrześcijanie, red. B. Bejze, t. 2, Warszawa 1976.

Matka Elżbieta Czacka. O niewidomych, opr. M. Banaszek, Warszawa 2008.

Opracowania

Drynda D., Geneza Nowego wychowania w Polsce, w: Pedagogika Nowego Wychowania w Polsce u schyłku XIX i w pierwszej połowie XX wieku, red. A. Meissner, Cz. Majorek, Rzeszów 2000, s. 27-39.

Fuksiński C., Aktualność założeń Matki Elżbiety Róży Czackiej w mojej pracy z niewidomymi, w: Współczesna recepcja myśl Elżbiety Róży Czackiej. Wychowanie, red. J. Kuczyńska-Kwapisz, Warszawa 2012, s. 219-232.

Gawrysiak Z. (s. Cecylia), Róża Czacka – Matka Elżbieta w XXX rocznicę śmierci, Warszawa 1991.

Gościmska A., Torowała nowe drogi niewidomym. Róża Czacka – Matka Elżbieta jako tyflolog i wychowawca, Laski 2014.

Grocholski P., Aktualna struktura i działalność Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi ze szczególnym uwzględnieniem Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, w: Środowisko Lasek, red. K. Trawkowski, Warszawa 2011, s. 271-282.

Kuczyńska-Kwapisz J., Dycht M., Myśl i praktyka pedagogiczna Matki Elżbiety – Róży Czackiej, „Forum Pedagogiczne”, 9 (2019) nr 1, s. 77-92, DOI: 10.21697/fp.2019.1.06.

Kuczyńska-Kwapisz J., Wkład Matki Elżbiety Róży Czackiej w rozwój tyflologii w kontekście współczesnej recepcji myśli, Warszawa 2011.

Landowska B. (s. Irmina), Aktualność koncepcji wychowawczej Matki Elżbiety Róży Czackiej w realizacji Programu Dydaktyczno-Wychowawczgeo w Internacie Dziewcząt w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla dzieci w Laskach, w: Współczesna recepcja myśli Elżbiety Róży Czackiej. Wychowanie, red. J. Kuczyńska-Kwapisz, Warszawa 2012, s. 7-37.

Nasiadek J., Początki pracy wychowawczej w internacie dziewcząt. Dążenia do wewnętrznej integracji grupy, w: Współczesna recepcja myśl Elżbiety Róży Czackiej. Wychowanie, red. J. Kuczyńska-Kwapisz, Warszawa 2012, s. 51-72.

Placha J., Wspólna troska o dziecko w założeniach pedagogicznych Marii Montessori i Róży Czackiej, „Laski: pismo rehabilitacyjno-społeczne z życia Dzieła Matki Elżbiety Róży Czackiej”, 8 (2002) nr 6, s. 21-29.

Podgórska R., Wymiar społeczny i religijny w formacji osoby niewidomej w pismach i działalności Matki Elżbiety Róży Czackiej, w: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej, red. J. Placha, Warszawa 2011, s. 113-123.

Prawica A., Idee Matki Róży Czackiej – założycielki Dzieła Lasek i ich realizacja w codziennej pracy wychowawczej, w: Współczesna recepcja myśl Elżbiety Róży Czackiej. Wychowanie, red. J. Kuczyńska-Kwapisz, Warszawa 2012, s. 73-91.

Przybył-Sadowska E., Triuno. Instytucje we wspólnocie Lasek 1911-1961, Kraków 2015.

Sośnicki K., Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 1967.

Stabińska J., Matka Elżbieta Czacka, Poznań-Warszawa, 1981.

Stabińska J., Matka Elżbieta Róża Czacka, Laski 1986.

Wyrzykowska Z., Historia 50-letniej działalności (1910-1960) Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Laski 2002.

Żółtowski M., Blask prawdziwego światła: Matka Elżbieta Róża Czacka i jej dzieło, Lublin 2005.