O tożsamości i punktach zwrotnych w życiu kobiet, które wybrały dom na miejsce narodzin

Urszula Domańska

doi:10.36578/BP.2025.10.09

Data publikacji : 20-11-2025

Tom 10 Nr 2 (2025)

O tożsamości i punktach zwrotnych w życiu kobiet, które wybrały dom na miejsce narodzin

Urszula Domańska

https://orcid.org/0000-0002-3410-3759

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2025.10.09

Abstrakt

Przedmiotem analizy jest tożsamość kobiet i punkty zwrotne, które mają decydujący wpływ na podjęcie przez nie decyzji o wyborze domu na miejsce narodzin. Analiza tożsamości i punktów zwrotnych w życiu matek, które urodziły w domu została oparta na kanwie założeń Anselma Straussa (socjologia, interakcjonizm symboliczny): tożsamość ma charakter interakcyjny, tożsamość ulega transformacji i ma swoje punkty zwrotne, w budowaniu tożsamości znaczenie ma język i uczestnictwo w różnych światach społecznych, istotne w przemianie tożsamości są przejścia statusowe, którym towarzyszą rytuały, znaczenie dla transformacji tożsamości ma zjawisko coachingu. Do opisu zjawiska tożsamości i punktów zwrotnych w życiu kobiet, które urodziły w domu wykorzystano także wybrane wątki z koncepcji psychologicznych. Tożsamość kobiet rodzących nazwano „tożsamością zorientowaną na naturę i prywatność”. Transformację tożsamości zilustrowano wypowiedziami kobiet, które pochodzą z wywiadów swobodnych przeprowadzonych przez autora z 18 kobietami, które wybrały dom na miejsce narodzin. Analiza pokazuje, że jest to grupa matek, która niestereotypowo postrzega rzeczywistość macierzyństwa i świadomie kształtuje swoją tożsamość matki, przejmując kontrolę nad narodzinami.

Świadoma celebracja narodzin i świadome kształtowanie tożsamości przez „niestandardowe matki”- matki rodzące w domu, stawia nas wobec pytania: Czy nie zgubiliśmy czegoś ważnego w kontekście rozwoju opieki położniczej i technologii?

Słowa kluczowe:

poród w domu, tożsamość, punkty zwrotne, macierzyństwo

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Domańska , U. (2025). O tożsamości i punktach zwrotnych w życiu kobiet, które wybrały dom na miejsce narodzin. Biografistyka Pedagogiczna, 10(2), 505–530. https://doi.org/10.36578/BP.2025.10.09

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Badinter E., Konflikt. Kobieta i matka, tł. J. Jedliński, Warszawa 2013.

Breen D., The Birth of a First Child. Towards an Understanding of Feminity, London 1975..

Brocklehurst P., Perinatal and Maternal Outcomes by Planned Place of Birth for Health Women with Low Risk Pregnancies: The Birthplace in England National Prospective Cohort Study, „British Medical Journal”, 343 (2011), DOI: 10.1136/bmj.d7400.

Budrowska B., Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Wrocław 2000.

Charmaz K., Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tł. B. Komorowska, red. wyd. pol. K. Konecki, Warszawa 2009.

Chołuj I., Poród w domu, Warszawa 1992.

Chołuj I., Urodzić razem i naturalnie, Mszczonów 2008.

Dlaczego rodzić w domu?, red. M. Z. Stepulak, A. Irzmańska-Hudziak, J. Płońska, Lublin 2011.

Domańska U., Poród w domu w dobie medykalizacji opieki położniczej, niepublikowana praca doktorska, Wydział Nauk o Zdrowiu, CM UMK, Bydgoszcz 2014.

Domańska U., R. Ossowski, B. Ciżkowicz, Psychological and Socio-demographic Correlates of Women’s Decisions to Give Birth at Home, „Health Psychology Report”, 2 (2014), nr 3 s. 197–207, DOI: 10.5114/hpr.2014.45156.

Dryll E., Doświadczenia życiowe a narracja tożsamościowa osoby, „Psychologia Rozwojowa”, 13 (2008) nr 1, s. 59-67.

Ferenc M., Czasy nowożytne, w: Obyczaje w Polsce. Od Średniowiecza do czasów współczesnych, red. A. Chwalba, Warszawa 2005, s.73-81.Fryc D., Napisz swoją historię porodową, wystąpienie na Ogólnopolskiej Gali Parentingowej „Czułe narodziny” w Gdyni, 25 czerwca 2023.

Hałas E., W poszukiwaniu tożsamości. Wprowadzenie, w: A. Strauss, Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości, tł. A. Hałas, Kraków 2013.

Hauck Y. i in., Woman`s Reasons and Perceptions Around Planning a Homebirth with a Registered Midwife in Western Australia, „Women Birth”, 33 (2020) s. 39–47, DOI: 10.1016/j.wombi.2018.11.017.

Janiuk E., Lichtenberg-Kokoszko E., Domowe narodziny. Fanaberia szaleńców czy powrót do normalności?, Kraków 2010.

Kitzinger S., Rodzić w domu, tł. E. Nitecka, Warszawa 1995.

Konecki K. T., Anselm L. Strauss - pragmatyczne korzenie, pragmatyczne konsekwencje, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 11 (2015) nr 1, s. 12-39.

Konecki K.T., Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Warszawa 2000.

Konecki K.T., Wizualna teoria ugruntowana. Podstawowe zasady i procedury, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 8 (2012) s. 12-45.

Koronkiewicz K., Kształtowanie tożsamości matek u kobiet doświadczających nieplanowanego macierzyństwa, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, 5(2014) nr 1, s. 95-118..

Krause E., Współczesna kobieta w kontekście macierzyństwa i roli matki, „Wychowanie w Rodzinie”, 22 (2020) nr 1, s. 31-56, DOI: 10.34616/wwr.2020.1.031.056.

Lindgren H., Erlandsson K., Women`s Experiences of Empowerment in a Planned Home Birth: A Swedish Population - Based Study, „Birth”, 37 (2010) s. 307–319.

Maciąg-Budkowska M., Rzepa T., Jaka jest „idealna matka”? Rozumienie roli matki przez współczesne kobiety, „Annales Universitatis Mariae Curie- Skłodowska”, 30 (2017) nr 3, s. 93-107, DOI: 10.17951/j.2017.30.3.93.

Olsen O., Clausen J. A, Planned Hospital Birth Compared with Planned Home Birth for Pregnant Women at Low Risk of Complications, „Cochrane Database Syst. Rev.”, 3 (2023), DOI: 10.1002/14651858.CD000352.

Ostrowska K., Współczesna kobieta-matka w percepcji społecznej. Aspekty socjologiczne i pedagogiczne, „Społeczeństwo. Edukacja. Język”, 18 (2023) nr 20, s. 295-314, DOI: 10.19251/sej/2023.18(20).

Perun M. B., Maternal identity of women, „Journal of Education Culture and Society”, 4 (2020) nr 1, s. 95–105, DOI: 10.15503/jecs20131.95.105..

Pietkiewicz J., Smith J., Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii, „Czasopismo Psychologiczne”, 18 (2012) nr 2, s. 361-369.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej z dnia 16.08.2018, Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 11.09.2018, poz. 1756, s. 9, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001756.

Sbisa M., The Feminine Subject and Female Body in Discourse about Childbirth, „The European Journal of Women`s Studies”, 3 (1996) nr 4, s. 363-376, DOI: 10.1177/135050689600300.

Strauss A., Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości, tł. A. Hałas, Kraków 2013.

Wagner M., Fish Can`t See Water: The Need to Humanize Birth, „International Journal of Gynecology and Obstetrics”, 75 (2001) nr 51, s. 525-537, DOI: 10.1016/S0020-7292(01)00519-7..

Włodarczyk M., Znalezieni w kapuście. Skąd się biorą dzieci w ludowej kulturze Polski, „Antropologia Religii”, 2 (2001) s. 73–81.