Abstrakt

Antoni Patek przyszedł na świat w 1812 r. na Lubelszczyźnie. Jako żołnierz wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku udał się na emigrację. W 1835 r. osiadł w Szwajcarii Versoix koło Genewy. Tam też poznał innego polistopadowego emigranta – zegarmistrza Franciszka Czapka. W 1839 r. Patek i Czapek zawiązali spółkę produkującą zegarki Patek, Czapek et C^ie. Firma skupiała się głównie na zaopatrywaniu polskiej klienteli. Dlatego też ich zegarki były zdobione wizerunkami polskich królów, książąt, portretami bohaterów narodowych i motywami religijnymi. W 1845 r. Patek zerwał współpracę z Czapkiem. Niedługo później podjął współpracę z innym zegarmistrzem – Adrienem Philippem, jednym z wynalazców systemu nastawczo-naciągowego, oraz dysponującym znacznymi środkami finansowymi rodakiem Wincentym Gostkowskim. Z biegiem czasu grono klientów wytwórni poszerzało się. Prócz zaangażowanych w działalność patriotyczną Polaków, zegarki kupowali też politycy, przywódcy państw, ówcześni artyści i przedsiębiorcy.

            Jeden z wyrobów Patka przechowywany jest w zbiorach muzealnych Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego. Jak wynika z zachowanych materiałów, należał do ks. Piotra Semenenki.

            Patek nawiązał kontakty ze zmartwychwstańcami w latach trzydziestych XIX w., za sprawą Walerego Wielogłowskiego, sekretarza i jednego z najbliższych towarzyszy założyciela zgromadzenia – ks. Bogdana Jańskiego. W 1839 r. Wielogłowski udał się do Genewy, by namówić kuzyna – Ludwika Popiela, do wsparcia popadającego w coraz większe kłopoty finansowe przedsięwzięcia ks. Jańskiego. Tam też poznał Patka, który jako gorliwy katolik szybko uległ jego wpływom ewangelizacyjnym.

            Antoni Patek z miejsca stał się wiernym dobroczyńcą i przyjacielem ojców założycieli zgromadzenia. Potwierdzenie zażyłości można znaleźć w zachowanym do dziś zbiorze ich korespondencji. Z jednej strony jest to ciekawe świadectwo wiary Patka, z drugiej zaś – potwierdzenie ich zaangażowania w niesienie pomocy potrzebującym rodakom.