Maria Epstein - prekursorka pielęgniarstwa polskiego i mniszka

Teresa Olearczyk

doi:10.36578/BP.2024.09.32

Data publikacji : 27-12-2024

Tom 9 Nr 2 (2024)

Maria Epstein - prekursorka pielęgniarstwa polskiego i mniszka

Teresa Olearczyk

https://orcid.org/0000-0001-6660-2379

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.32

Abstrakt

Niniejszy artykuł przedstawia niezwykłe życie i działalność Marii Epstein, która przez całe życie odznaczała się głęboką odpowiedzialnością społeczną i humanitarną. Rozpoczęła pracę w Stowarzyszeniu Panien Ekonomek, mając na celu opiekę oraz pomoc ubogim i chorym, zwłaszcza poprzez pracę małego ambulatorium. Następnie zorganizowała Szkołę Pielęgniarek Zawodowych Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo, w której dbała nie tylko o wysoką jakość kształcenia pielęgniarskiego, ale także edukację religijną i patriotyczną. W latach 1914-1916 Maria Epstein prowadziła krótkie kursy medyczne dla ochotniczek i była naczelną pielęgniarką szpitala w Bielczy, co przyczyniło się do wygaśnięcia epidemii.

W 1916 r. ponownie objęła stanowisko dyrektorki. W 1925 r. dzięki pomocy Fundacji Rockefellera i akceptacji Uniwersytetu Jagiellońskiego otworzyła Uniwersytecką Szkołę Pielęgniarek i Higienistek, jako jednostkę pomocniczą Wydziału Lekarskiego. 31 grudnia 1930 r. zrezygnowała z funkcji dyrektora i wstąpiła do klasztoru sióstr dominikanek w Krakowie. Przez 16 lat życia zakonnego siostra Maria Magdalena była przykładem pokornej służby.

Słowa kluczowe:

Maria Epstein, pielęgniarstwo, miłosierdzie, patriotyzm

Inne teksty tego samego autora

Teresa Olearczyk, Sprawności moralne a postawa zawodowa położnych , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 8 Nr 2 (2023)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Olearczyk, T. (2024). Maria Epstein - prekursorka pielęgniarstwa polskiego i mniszka. Biografistyka Pedagogiczna, 9(2), 125–145. https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.32

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła

Parafia pw. Św. Jana Chrzciciela w Pilicy, Świadectwo chrztu Marii pod datą 10 (22) sierpnia 1875.

Sprawozdanie Towarzystwa Pań Miłosierdzia za rok 1915.

Archiwum Sióstr Dominikanek (ASD),

List bp. Sapiehy do Epsteinówny, Kraków, 26 listopada 1915.

Dyplom Polskiego Komitetu Plebiscytowego dla Górnego Śląska, 13 września 1921, „za dzielność i wierną służbę Ojczyźnie ku pamięci przebytych znojów około przyłączenia Ziemi Śląskiej z Najjaśniejszą Rzeczypospolitą Polską”.

Teczka: Listy Kardynała Sapiehy, Z listu ks. abp. Sapiehy do M. Epstein, Kraków, 3 października 1930

Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. KM 59; sygn. WL II 186: sygn. S II 620, sygn. S II 846,

Opracowania

Barciński A., Działalność charytatywna Adama Stefana Sapiehy do roku 1918, w: Księga Sapieżyńska, red. ks .J. Wolny, t. 1, Kraków 1982.

Chrzanowska H., Marja Epsteinowna, „Pielęgniarka Polska”, 3 (1931) nr 3, s. 39.

Dziedzic S., Anna Rydlówna: antynomie młodopolskiej legendy i zawodowego zaangażowania, „Niepodległość i Pamięć: czasopismo humanistyczne”, 23 (2016) nr 1, s. 205-232.

Dziedzic S., Antynomie niestrudzonej Anny Rydlówny, „Alma Mater: miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 180-181 (2015/2016) s. 133-135.

Epsteinówna M., Historia Szkoły Pielęgniarek Zawodowych Stowarzyszenia Panien Ekonomek św. Wincentego a Paulo w Krakowie, „Pielęgniarka Polska”, 1 (1929) nr 3 s. 1-5.

Florkowska M., Radość dawania: Hanna Chrzanowska we wspomnieniach, listach, anegdotach: antologia, Kraków 2010.

Gniadek A., Kształcenie pielęgniarek na Uniwersytecie Jagiellońskim, „Alma Mater: miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 180/1812015 (2016) s. 136-138.

Kaniewska-Iżycka J., Rozwój pielęgniarstwa w Polsce do roku 1950 (materiały pomocnicze do historii zawodu pielęgniarskiego (cz. 1-3, Warszawa 1987-1989.

Krakowska Szkoła Pielęgniarek w rozwoju pielęgniarstwa zawodowego (1925-1970) materiały wydane z okazji zjazdu – 25-lecia szkoły, oprac. S. Poznańska, Kraków 1970.

Krakowska Szkoła Pielęgniarska im. A. Rydlówny, Kraków 1986.

Leja-Szpak A., Bonior J., Brzostek T., Wydział Nauk o Zdrowiu kontynuatorem tradycji kształcenia pielęgniarek, „Alma Mater: miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 180/181 (2015/2016) s. 128-129.

Matoga H., Hanna Chrzanowska i jej rola w tworzeniu pielęgniarstwa społecznego z uwzględnienie działalności publicystycznej, w: Dzieje pielęgniarstwa w Krakowie, red. K. Zahradniczek, Kraków 2011.

Pan mnie prowadził: służebnica Boża Maria Epsteinówna – siostra Magdalena Maria Epstein OP (1875-1947): praca zbiorowa, red. B. Weber, Kraków 2017.

Paszko H., Wadas T., Pielęgniarstwo – moja miłość, pielęgniarstwo – moja pasja. W hołdzie Hannie Chrzanowskiej, Kraków 2014.

Perkowska U. i in., Hanna Chrzanowska: 25-lecie śmierci, Kraków 1998.

Perkowska U., „Szkoły pielęgniarskie Marii Epstein”, referat wygłoszony w Pilicy podczas panelu historycznego w 2015 r.

Perkowska U., Anna Rydlówna (1884-1969: organizatorka szkolnictwa pielęgniarskiego, działaczka społeczna i niepodległościowa, Kraków 2010.

Piccarreta L., Fiat. Dziewica Maryja w Królestwie Woli Bożej, Ząbki 2021.

Poznańska Dr St., Rola Krakowskiej Szkoły Pielęgniarek w rozwoju pielęgniarstwa zawodowego, „Pielęgniarka Polska”,

Przybyszewski B., ks., Adam Stefan Kardynał Sapieha. Pasterz dobry. Książe niezłomny (1867–1951), Łańcut 2002

Rumun A., Hanna Chrzanowska, w: Chrześcijanie, red. ks. B. Bejze, t. 3, Warszaw 1978, s. 346-439.

Staniek E., Miłosierna pielęgniarka. Służebnica Boża Hanna Chrzanowska (1902-1973), Kraków 1998.

Zabiegi pielęgniarskie, red. T. Kulczyńska, H. Chrzanowska, Kraków 1938.

Zahradniczek K., Anna Rydlówna w służbie człowiekowi, nauczycielka i organizatorka szkolnictwa pielęgniarskiego w Krakowie, w: Dzieje pielęgniarstwa w Krakowie, red. K. Zahradniczek, Kraków 2011, s. 112-146.

Zuchniewicz P., Siostra naszego Boga : niezwykła historia Hanny Chrzanowskiej / Kraków 2017.