Od doznania niepełnosprawności – do przystosowania : o punktach zwrotnych i terapeutycznych wartościach życia i twórczości Michała Kaziowa (13 września 1925 – 6 sierpnia 2001)

Małgorzata Czerwińska

doi:10.36578/BP.2024.09.24

Published : 2024-11-29

Vol. 9 No. 1 (2024)

From Experiencing Disability to Adapting

Małgorzata Czerwińska

https://orcid.org/0000-0002-8843-7068

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.24

About the Turning Points and Therapeutic Values of the Life and Work of Michał Kaziów

Abstract

The life and literary works of Michał Kaziów (a blind person, amputee of both hands) have been subjected to numerous literary, psychological, pedagogical, bibliotherapeutic analyses – as expressed in scientific and journalistic publications. This paper proposes an analysis of the writer's biography, aiming to identify turning points/epiphanies and their influence on the course of the writer's life path and the nature of his literary expression. In the course of the considerations references have been made to Lech Kowalewski's concept of the psychosocial process of adapting to disability, Roman Schulz's concept of creativity and Richard Tedeschi and Lawrence Calhoun's concept of post-traumatic growth. A modified model of interdisciplinary research into the writing of visually impaired authors was used in identifying the turning points in Kaziów's biography and work and determining their therapeutic importance for the writer and his readers, paying particular attention to the biographical method, critical-descriptive analysis of sources and the method of participatory observation. The obtained research results have been verified using the personal (autopsy) experience of the author of the study. The legitimacy of referring to Kaziów's biography and creative output in the process of biographical learning and bibliotherapeutic proceedings has been indicated.

Keywords:

multiple disabilities, literary creativity, epiphany, adaptation to disability, post-traumatic growth, bibliotherapy, Michał Kaziów

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Czerwińska, M. (2024). From Experiencing Disability to Adapting: About the Turning Points and Therapeutic Values of the Life and Work of Michał Kaziów. Biografistyka Pedagogiczna [Biographical Studies in Education], 9(1), 103–128. https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.24

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Abramowska J., A jednak autor, „Teksty Drugie", 2 (1994) s. 47-53.

Brzezińska A.I., Kaczan R., Rycielska L., Przekonania o swoim życiu. Spostrzeganie historii życia przez osoby z ograniczeniami sprawności, Warszawa 2010.

Byra S., Niepełnosprawność ruchowa w paradygmacie pozytywnie ukierunkowanym, Lublin 2019.

Carroll T.J., Blindness. What It Is, what It Does, and how to Live with It, Boston, Toronto 1961.

Czerwińska M., Słowa, które leczą. O biblioterapeutycznej wartości prozy Michała Kaziowa, w: Wywiedzione z losu. Księga jubileuszowa Michała Kaziowa, red. M. Mikołajczak, Zielona Góra 2000, s. 41-54.

Czerwińska M., Słowem potrafię wszystko. O piśmienniczości osób z niepełnosprawnością wzroku. Studium bibliologiczno-tyflologiczne, Zielona Góra 2012.

Czerwińska M., Żyła sobie taka komediantka, „Pochodnia”, 6 (1991) s. 6-8.

Denzin N.K., Interpretative Biography, Newbury Park 1989. DOI: https://doi.org/10.4135/9781412984584

Dla Michała Kaziowa, red. B. Sikora, Jaworzno 1992.

Gibbs G., Analizowanie danych jakościowych, tł. M. Brzozowska-Brywczyńska, Warszawa 2011.

James R.K., Gilliland B.E., Strategie interwencji kryzysowej, tł. A. Bidziński, K. Mazurek, Warszawa 2004.

Kerr N., Understanding the Process of Adjustment to Disability, w: Social and Psychological Aspects of Disability, red. J. Stubbins, Baltimore 1977, s. 317–324.

Kowalewski L., Psychologiczna i społeczna sytuacja dzieci niepełnosprawnych, w: Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, red. I. Obuchowska, Warszawa 1991, s. 55-100.

Lipczyński A., Psychologiczna interwencja w sytuacjach kryzysowych, Warszawa 2007.

Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000.

Majewski T., Psychologia niewidomych i niedowidzących, Warszawa 1983.

Malec T., Biograficzne uczenie się osób z nabytym stygmatem, Wrocław 2008.

Michał Kaziów. W 70. rocznicę urodzin, red. E. Ćwilińska, Zielona Góra 1995.

Mikołajczak M., Dać świadectwo. O felietonistyce Michała Kaziowa, w: Wywiedzione z losu. Księga jubileuszowa Michała Kaziowa, red. M. Mikołajczak, Zielona Góra 2000, s. 29-40.

Mikołajczak M., O pisarstwie Michała Kaziowa, „Polonistyka”, 6 (2000) s. 337-341.

Popielski K., Psychologia egzystencji. Wartości w życiu, Lublin 2009.

Kaziów M., Rozjaśnianie mroku. O motywacjach twórczych i warsztacie autorskim, rozm. E. Ćwilińska, w: Michał Kaziów. W 70. rocznicę urodzin, Zielona Góra 1995, s. 22-34.

Rokuszewska-Pawełek A., Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna, Łódź 2002.

Rudiak R., Fenomen Michała Kaziowa. Monografia, Zielona Góra 2019.

Schuchardt E., A Study of 500 Biographies Coping with Crisis As a Process of Learning for Disabled and Non-disabled also in the Field of Psychiatry, Why Is this Happening to Me?, Berlin 1989.

Sęk H., Procesy twórczego zmagania się z krytycznymi wydarzeniami życiowymi a zdrowie psychiczne, w: Twórczość i kompetencje życiowe a zdrowie psychiczne, red. H. Sęk, Poznań 1991, s. 30−41.

Sobkowiak Cz., Prolegomena do Michała Kaziowa, fotogramy Cz. Łuniewicz, red. G. Chmielewski, Zielona Góra 1980.

Szczepański H., Michał Kaziów, czyli jak widzieć, nie posługując się oczyma, „Niedziela”, 35 (2003), http://www.niedziela.pl/artykul_w_niedzieli.php?doc=nd200335&nr=22, dostęp: 15.06.2023.

Szmidt K.J., Epifania i doświadczenie krystalizujące w biografii twórczej – próba zarysowania pola badawczego, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. Kwartalnik myśli społeczno-pedagogicznej”, 15 (2012) nr 4, s. 73–86.

Szmidt K.J., Szkice do pedagogiki twórczości, Kraków 2002.

Tedeschi R.G., Calhoun L.G., The Post-Traumatic Growth Inventory: Measuring the Positive Legacy of Trauma, „Journal of Traumatic Stress”, 9 (1996) nr 3, s. 455–471, DOI: 10.1007/BF02103658. DOI: https://doi.org/10.1002/jts.2490090305

TN, Światło jest w ludziach… Wspomnienie o Michale Kaziowie, http://www.nasze-sprawy.nazwa.pl/docs/67/67_pdf_9.pdf, dostęp: 15.06.2023.

Wywiedzione z losu. Księga jubileuszowa Michała Kaziowa, red. M. Mikołajczak, Zielona Góra 2000.

Żuchowski H.R., Opowieść o niepowtarzalnym życiu Haliny Lubicz, Lublin 2005.