Polka, nauczycielka, katoliczka - Emma Nicolay de Caprile : i jej wkład w rozwój argentyńskiego systemu edukacji w świetle literatury dokumentu osobistego i materiałów prasowych

Nina Pielacińska; Adrianna Seniów

doi:10.36578/BP.2021.06.12

Data publikacji : 10-12-2021

Tom 6 Nr 2 (2021)

Polka, nauczycielka, katoliczka - Emma Nicolay de Caprile

Nina Pielacińska

https://orcid.org/0000-0002-4839-9335

Adrianna Seniów

https://orcid.org/0000-0003-0952-3759

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2021.06.12

i jej wkład w rozwój argentyńskiego systemu edukacji w świetle literatury dokumentu osobistego i materiałów prasowych

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie sylwetki Emmy Nicolay de Caprile – pochodzącej z Polski wybitnej nauczycielki, pionierki argentyńskiego systemu edukacyjnego. W Polsce jest to postać zupełnie nieznana, więc publikacja stanowi uzupełnienie pewnej luki w badaniach nad emigracyjnymi losami Polaków, tym bardziej, że Nicolay de Caprile była i jest nadal ambasadorem polskości, bowiem Argentyńczycy mają świadomość jej korzeni. W rozważaniach odwołamy się do kontekstu historycznego, omówimy etapy kształtowania się argentyńskiego systemu edukacyjnego w drugiej połowie XIX wieku. Na tym tle ukażemy nie tylko biografię Emmy Nicolay de Caprile, ale przede wszystkim jej rolę w propagowaniu edukacji dziewcząt, omówimy też sygnalnie zaproponowaną przez nią metodę nauki czytania i pisania, dzięki której poziom analfabetyzmu w Argentynie znacząco się zmniejszył. Podstawę dla naszych rozważań stanowi korespondencja Nicolay de Caprile z ówczesnym prezydentem Argentyny Domingo Faustino Sarmiento, zgromadzona w Archivo Histórico de la Escuela Normal Nº 1 w Buenos Aires, wspomnienia uczennic oraz materiały zarówno z argentyńskiej, jak i polonijnej prasy.

Słowa kluczowe:

biografia, historia edukacji w Argentynie, wspomnienia, listy, metodyka nauczania pisania i czytania, Emma Nicolay de Caprile

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Pielacińska, N., & Seniów, A. (2021). Polka, nauczycielka, katoliczka - Emma Nicolay de Caprile : i jej wkład w rozwój argentyńskiego systemu edukacji w świetle literatury dokumentu osobistego i materiałów prasowych. Biografistyka Pedagogiczna, 6(2), 341–360. https://doi.org/10.36578/BP.2021.06.12

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła

EI monumento de la senora Caprile, „El Monitor de la Educación Común” (Consejo Nacional de Educación, Buenos Aires), Año 23 (1903) t. 19, nr 366 , s. 433.

En la escuela normal nr 1, „Caras y Caretas” (Buenos Aires), 296 (1904) s. 235.

Ferreyra A., El nene, Buenos Aires 1895.

Homenaje a una educacionista, „El Monitor de la Educación Común” (Consejo Nacional de Educación, Buenos Aires), Año 28 (1909) t. 30, nr 441, s.702-706.

Howard J.E., En otros años y climas distantes, Buenos Aires 1951.

Memoria del Ministro de Gobierno de la Provincia de Buenos Aires 1870 á 1871, Biblioteca de la Legislatura de la Provincia de Buenos Aires, Buenos Aires 1871, s. 56.

Métodos de lectura, „El Monitor de la Educación Común” (Consejo Nacional de Educación, Buenos Aires), Año 5 (1885) nr 90, s. 991-994.

Necrología, „La Revista Pedagógica”, Año 2 (1884) nr 41, s. brakuje stron????

Nicolay de Caprile E., El Rudimentista. Método para la enseñanza de la lectura y escritura alternadas, Buenos Aires 1889.

Pizzurno P., El libro del escolar: primer libro para niños de 6 a 8 años de edad. Buenos Aires 1901.

Sarmiento D.F., Metodo de lectura gradual, Buenos Aires 1871.

Sarmiento D.F., Obras completas de Sarmiento XXI Discursos Populares, t. 21, Buenos Aires 1951.

Sarmiento D.F., Viajes por Europa, África y América: 1845-1848, Santiago de Chile 1886.

Sarmiento y su Correspondencia Epistolar con Emma Nicolay de Caprile, Archiwum ENSN°1 Buenos Aires.

Opracowania

Alta sociedad, filantropía y... ¿feminismo?: la historia de la Sociedad de Beneficencia, „Infobae”, 2018, https://www.infobae.com/historia/2018/06/02/alta-sociedad-filantropia-y-feminismo-la-historia-de-la-sociedad-de-beneficencia, dostęp: 12.11.2020.

Alvarado M., Políticas de la lectura: entre El Instructor Popular y La Mamá, w: Pensar y hacer: el oficio del instructor popular en la educación argentina de fines del siglo XIX, red. M. Olalla i in., Qellqasqa 2016, s. 165-194.

Ayuso M. L., ¿Qué significó Sarmiento para la educación en Argentina?, oficjalna strona UBA, http://www.uba.ar/noticia/19561, dostęp: 20.10.2020.

Badanie biografii: źródła, metody, konteksty, red. R. Skrzyniarz, E. Krzewska, W. Zgłobicka-Gierut, Lublin 2014.

Braslavsky B., Para una historia de la pedagogía de la lectura en la Argentina. ¿Cómo se enseñó a leer desde 1810 hasta 1930?, w: Para una historia de la enseñanza de la lectura y la escritura en Argentina: del catecismo colonial a La razón de mi vida, red. H.R. Cucuzza, Buenos Aires 2002, s. 35-49.

Bryszewski M., 100x100 Polonia en Buenos Aires. Un paseo por los lugares polacos en Buenos Aires, Buenos Aires 2018.

Comeas E., Sarmiento y las maestras norteamericanas, „Revista de la Junta de Estudios Históricos de Mendoza”, 9 (1980) t. II, s. 43-68.

Crespo J., Las maestras de Sarmiento, Buenos Aires 2007.

Davis H.E., Hipolito Irigoyen (1852-1933). The Argentine Man of Mystery, „World Affairs”, 4 (1947) s. 275-282.

Felitti K. A., Sarmiento y la situación de las mujeres de su época, „Cyber Humanitatis Revista de la Facultad de Filosofía y Humanidades”, 31 (2004), https://web.uchile.cl/vignette/cyberhumanitatis/CDA/texto_simple2/0,1255,SCID%253D14077%2526ISID%253D499,00.html#_ftn28, dostęp: 12.12.2020..

Historia de la escuela, oficjalna strona szkoły ENS nr 1 w Buenos Aires, https://www.ens1caba.edu.ar/0-escuela/historia-de-la-escuela/, dostęp 15.01.2021

Little C.J., Education, Philanthropy, and Feminism: Components of Argentine Womanhood, 1860-1926, w: Latin American Women: Historical Perspectives, red. A. Lavrin, Londyn 1978, s. 235–253.

Kulak T., Uwagi nad biografistyką polską XIX wieku, w: Stan i perspektywy rozwoju biografistyki polskiej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego w dniach 23-25 września 1997 r., red. L. Kuberski, Opole 1998, s. 97-106.

Landesman G., Ayuso M.L., La propuesta pedagógica para la formación de maestros en la primera Escuela Normal de Profesores de Buenos Aires: ensayos, iniciativas y convicciones de Adolfo Van Gelderen, su primer director (1874-1890), „Anuario de historia de la educación”, 2 (2019) s. 5-29.

Luiggi A.H., Sesenta y cinco valientes: Sarmiento y las maestras norteamericanas, Buenos Aires 1959.

Mazurek J., Kraj a emigracja. Ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 roku), Warszawa 2006.

Michalski G., Z zagadnień metodologicznych biografii. Kilka uwag o źródłach, w: Metodologia w badaniach naukowych historii wychowania, red. T. Jałmużny, I. i G. Michalscy, Łódź 1993, s. 220-226.

Misa C., Emma Nicolay de Caprile, maestra de origen polaco, „Głos Polski – La Voz de Polonia”, 9 (2020) s. 5-6.

Misa C., Polka, która zapisała się w historii szkolnictwa argentyńskiego, Polonijna Agencja Informacyjna, http://pai.media.pl/pai_wiadomosci.php?id=11364/, dostęp: 20.10.2020.

Morgade G., Mujeres en la educación: género y docencia en Argentina 1870-1930, Buenos Aires 1997.

Pindel T., Za horyzont. Polaków latynoamerykańskie przygody, Kraków 2018.

Pluta N., Historia literatur iberoamerykańskich, Wrocław 2010.

Polacy, Rusini i Ukraińcy, Argentyńczycy. Osadnictwo w Misiones 1892–2009, red. R. Stemplowski, Warszawa 2013.

Polonia argentyńska w piśmiennictwie polskim. Antologia, wstęp, wybór, oprac. M. Bryszewska, J. Gmitruk, J. Mazurek, Buenos Aires‒Warszawa 2004.

Przedmiot, źródła i metody badań w biografii, red. R. Skrzyniarz, L. Dziaczkowska, D. Opozda, Lublin 2016.

Ramallo J.M., Etapas históricas de la educación Argentina, Buenos Aires 1999.

Ramos L., Las señoritas: Historia de las maestras estadounidenses que Sarmiento trajo a la Argentina en el siglo XIX, Buenos Aires 2021.

Rodríguez L.G., Cien años de normalismo en Argentina (1870-1970). Apuntes sobre una burocracia destinada a la formación de docentes, „Ciencia, Docencia y Tecnología”, 30 (2019), s. 200-235, http://www.pcient.uner.edu.ar/cdyt/article/view/690/647, dostęp: 10.01.2021.

Sarmiento por la Educación, Oficjalna strona Muzeum Sarmiento, https://museosarmiento.cultura.gob.ar/noticia/sarmiento-por-la-educacion-dia-del-maestro, dostęp: 25.10.2020.

Skrzyniarz R., Dokumenty źródłem analiz i badań biograficznych w pedagogice, „Biografistyka Pedagogiczna”, 3 (2018) s. 275- 291.

Sosa de Newton L. , Diccionario biográfico de mujeres argentinas, Buenos Aires 1986.

Strona oficjalna Cementerio de La Recoleta, http://www.cementeriorecoleta.com.ar/historia_cr.htm, dostęp: 4.03.2021.

Szulakiewicz W., Biografistyka i jej miejsce w historiografii edukacyjnej po II wojnie światowej, „Biuletyn Historii Wychowania”, 19/20 (2004), s. 5-14.

Szurmuk M., Women in Argentina: Early Travel Narratives, Florida 2001.

Udaondo E., Diccionario biográfico argentino, Buenos Aires 1938.

Flachs M. C. V. de, Historia de vida de maestra: Jennie Howard, una pionera de la formación de maestras en Argentina, „Revista Brasileira de Pesquisa sobre Formação de Professores (RBPFP)”, 25 (2020), s. 279-292, DOI: 10.31639/rbpfp.v13i25.360.

Vallejos S., Sarmientinas, “Pagina 12”, 2008, https://www.pagina12.com.ar/diario/suplementos/las12/13-4085-2008-05-02.html, dostęp: 15.11.2020.

Yornet C., La historia de las maestras norteamericanas que trajo Sarmiento, oficjalna strona prowincji San Juan, https://sanjuanalmundo.org/articulo.php?id=17010, dostęp: 13.11.2020.