A Work Built to Last… : About the Fate of the Patron of the Sister Wanda Garczyńska Educational Foundation

Joanna Lusek

doi:10.36578/BP.2020.05.23

Data publikacji : 15-12-2020

Tom 5 Nr 2 (2020)

Dzieło, które trwa…

Joanna Lusek

https://orcid.org/0000-0002-3302-1321

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2020.05.23

O losach patronki Fundacji Edukacyjnej im. siostry Wandy Garczyńskiej

Abstrakt

Siostra Wanda Garczyńska od Woli Bożej (1891–1954) przyszła na świat we Lwowie. W domu rodzinnym kultywowano tradycje patriotyczne. Uczęszczała do niepokalańskich zakładów wychowawczych w Niżniowie i Jazłowcu oraz Liceum Żeńskiego Wandy Niedziałkowskiej we Lwowie. W latach I wojny światowej, jako sanitariuszka-ochotniczka, pracowała w szpitalach wojskowych w Kijowie i Lwowie, pomagała również w ochronkach dla dzieci, organizowała działalność skautingową. Jej pasją i życiowym zadaniem była praca pedagogiczna. W 1919 r. ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Krakowie, w 1925 r. Wyższe Kursy Nauczycielskie we Lwowie. W 1926 r. wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Nauczała następnie w szkołach niepokalańskich w Jazłowcu i Jarosławiu.

W 1934 r. objęła funkcję kierowniczki prywatnej szkoły powszechnej Zgromadzenia przy ulicy Kazimierzowskiej 59, na warszawskim Mokotowie. Od 1940 r., kiedy placówka została zamknięta przez władze niemieckie, do momentu jej opuszczenia przed spaleniem w połowie sierpnia 1944 r., w szkole prowadzono tajne komplety w zakresie programu szkoły średniej dla dziewcząt i chłopców oraz tajne wykłady uniwersyteckie. Przy Kazimierzowskiej udzielano pomocy dzieciom żydowskim z warszawskiego getta, wysiedleńcom z pobliskich, zbombardowanych domów oraz uchodźcom. W marcu 1983 r. Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem przyznał siostrze Wandzie Garczyńskiej pośmiertnie Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej siostra Wanda Garczyńska organizowała gimnazjum żeński i internat w Wałbrzychu-Sobięcinie. W czerwcu 2012 r. powołano tam do życia Fundację Edukacyjną im. siostry Wandy Garczyńskiej. Jej zadaniem jest udzielanie wsparcia bezrobotnym, ubogim, matkom samotnie wychowującym dzieci oraz realizowanie programów na rzecz promocji aktywizacji zawodowej i zdrowia, a także wspieranie działań o charakterze oświatowym i wychowawczym.

Słowa kluczowe:

niepokalanki, siostra Wanda Garczyńska od Woli Bożej, Fundacja Edukacyjna im. siostry Wandy Garczyńskiej

Inne teksty tego samego autora

Joanna Lusek, Poświęcenie nie jedno ma imię , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 4 Nr 1 (2019)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Lusek, J. (2020). Dzieło, które trwa…: O losach patronki Fundacji Edukacyjnej im. siostry Wandy Garczyńskiej. Biografistyka Pedagogiczna, 5(2), 151–172. https://doi.org/10.36578/BP.2020.05.23

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archives of the Congregation of the Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary in Szymanów (hereinafter: AZSNP NMP), Birth and baptism certificate, Sister Wanda of the Will of God Wanda Garczyńska’s documents 1891–1954, Vol. 1, reference number CI 1.

Bartelski L.M., Mokotów 1944, Warszawa 1986.

Bartoszewski W., Z. Lewinówna, Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945, Warszawa 2007.

Borawska-Szymborska L., ‘Kto ratuje jedno życie, jakby świat cały ratował. Opowieść o Wan-dzie Garczyńskiej’, Na poważnie. Miesięcznik o Polsce, kulturze i historii, 2013, No. 7/8, pp. 65–68.

Borkiewicz A., Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej, Warszawa 1969.

Cybulska K., Wiktoria Niedziałkowska i jej zakłady wychowawcze we Lwowie, in: Znani i nie-znani dziewiętnastowiecznego Lwowa. Studia i materiały, Vol. 4, (ed.) L. Michalska-Bracha, M. Przeniosło, Kielce 2014, p. 65–86.

Dworzaczek-Machowska M., Siostry niepokalanki, in: Za to groziła śmierć. Polacy z pomocą Żydom w czasie okupacji, (ed.) W. Smólski, Warszawa 1981.

Foundation, http://fundacja.niepokalanki.pl/index.php/fundacja/71-fundacja, accessed: 5 July 2019.

Gdy miłość dojrzewa do bohaterstwa. Wspomnienia o Siostrze Wandzie Garczyńskiej, niepokalance, collected and ed. S. M.E. Paciorek from the Order of the Blessed Sacrament, Szymanów 1999.

Jadczyk K., ‘Z armii sułtana pod sztandar narodowy. Polscy oficerowie wojsk tureckich jako dowódcy partii partyzanckich w powstaniu styczniowym 1863–1864’, Przegląd Historyczno-Wojskowy, 15 (2014), No. 2, pp. 7–28.

Kozyra-Cieślak H., R. Szymczak, Poszłam siać ziarno… i wzeszło. 150 lat pracy Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek, Vol. 3, Szymanów 2006.

Kurek E., ‘Dzieci żydowskie w klasztorach’, Idziemy, 16 December 2012.

Machowska M., Virtuti na habitach. Warszawskie Termopile 1944, Warszawa 2005.

O nas, https://fundacjagarczynskiej.wordpress.com/about/, accessed: 5 July 2019.

Odrowąż-Szukiewicz H., ‘Służba zdrowia na Mokotowie podczas Powstania Warszawskiego’, Archiwum Historii Medycyny, 1970, No. 2.

Olczak-Ronikier J., ‘Ogrody pamięci’, Głos Żbikowa, 6 (2004).

Polskie Towarzystwo Politechniczne we Lwowie 1877–1927, Lwów 1927.

Przygoński A., Powstanie warszawskie w sierpniu 1944 r., Vol. 1, Warszawa 1980.

Rosenblum-Szymańska Z., ‘Ze wspomnień lekarza’, Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycz-nego, 1971,No. 4 (80).

Rosenblum-Szymańska Z., Byłam tylko lekarzem, Warszawa 1979.

W 25 rocznicę istnienia Zakładu Wychowawczego Wiktorii Niedziałkowskiej we Lwowie, Lwów 1910.

Wesołowska G., Garczyńska Wanda, in: Siostry zakonne w Polsce. Słownik biograficzny, Vol. 1, (eds) K. Dębowska et al., Niepokalanów 1994, pp. 82–85.

Wesołowska G., Siostra Wanda od Woli Bożej (Wanda Garczyńska 1891–1954), http://fundacja.niepokalanki.pl/index.php/patronka, accessed: 5 July 2019.

Wesołowska G., Siostra Wanda od Woli Bożej (Wanda Garczyńska 1891–1954), http://fundacja.niepokalanki.pl/index.php/patronka, accessed: 7 May 2019.

Wyleżyńska J., ‘Oddać życie za bliźniego’, Niedziela Ogólnopolska, 2008, No. 25, p. 21.

Żurawski F., ‘Ks. Karol Csesznak – twórczy praktyk posługiwania duszpasterskiego (w 100-lecie urodzin i 40-tą rocznicę śmierci)’, Ruch Biblijny i Liturgiczny 37 (1984), pp. 242–246.