Maria Montessori. Życie określone pracą na rzecz dziecka

Beata Bednarczuk; Renata Bednarz-Grzybek

doi:10.36578/BP.2023.08.48

Data publikacji : 30-12-2023

Tom 8 Nr 2 (2023)

Maria Montessori. Życie określone pracą na rzecz dziecka

Beata Bednarczuk

https://orcid.org/0000-0002-6564-9199

Renata Bednarz-Grzybek

https://orcid.org/0000-0002-5033-9163

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.48

Abstrakt

Rozwój psychologii i pedagogiki oraz przemiany społeczne i kulturowe przełomu XIX i XX w. ukierunkowały sposób myślenia o organizacji opieki i wychowania dzieci. Wskazywano, że procesy kształcenia dzieci należy poddać kontroli ekspertów, albowiem dzieci stanowią swoisty kapitał społeczny. W tym czasie o prawo do indywidualnego rozwoju każdego dziecka w system edukacji upominała się Maria Montessori, włoska lekarka i pedagog, twórczyni oryginalnego podejścia do organizacji pracy pedagogicznej. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie, w jaki sposób osobiste doświadczenia i wybory doprowadziły Montessori do podjęcia pracy na rzecz poznania natury dziecka i w konsekwencji, opracowania założeń nowatorskiego systemu edukacji. Zrekonstruowano proces kształtowania się i ewolucji poglądów pedagogicznych Montessori. Wyeksponowano podejmowane przez nią działania na rzecz propagowania filozofii edukacyjnej, organizacji placówek edukacyjnych oraz ośrodków szkolenia nauczycieli. W sposób syntetyczny zarysowano koncepcję rozwoju dziecka, aby zinterpretować istotę procesu edukacji. Wiedza o wychowanku, znajomość praw jego rozwoju stała się fundamentem pracy pedagogicznej Montessori, polegającej na wspieraniu jednostkowego potencjału oraz pomocy dziecku w podejmowaniu i prowadzeniu aktywności tak, aby stawało się niezależne. W tekście zaakcentowano charakterystyczny rys biografii Montessori, zdolność i gotowość na zmiany w dążeniu do celu.

Słowa kluczowe:

Maria Montessori, dziecko, wychowanie, edukacja

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Bednarczuk, B., & Bednarz-Grzybek, R. (2023). Maria Montessori. Życie określone pracą na rzecz dziecka. Biografistyka Pedagogiczna, 8(2), 307–333. https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.48

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła

Montessori M., To Educate the Human Potential, Madras 1948.

Montessori M., Il metodo della pedagogia scientifica applicato all'educazione infantile nelle case dei bambini, Roma 1909.

Montessori M., The Advanced Montessori Method. The Montessori Elementary Material, New York 1917.

Montessori M., The secret of childhood, New York 1939.

Montessori M., The discovery of the child, Notre Dame, Indiana 1967.

Montessori M., The secret of childhood. New York 1972.

Montessori M., Education for a new world, t. 5, Oxford, England 1989.

Montessori M., The formation of man, t. 3, Oxford, England 1989.

Montessori M., What you should know about your child, t. 4. Oxford, England 1989.

Montessori M., The advanced Montessori method, t. 1. Oxford, England 1991.

Montessori M., The absorbent mind, t. 1, Oxford, England 1992.

Montessori M., The discovery of the child, Oxford, England 1992.

Montessori M., Keys to the World, w: Basic Ideas of Montessori's Educational Theory: Extracts from Maria Montessori`s Writings and Teachings, red. P. Oswald, G. Schulz-Benesch, t. 14, Oxford, England 2002.

Montessori M., The Montessori Method. The Origins of Educational Innovation: Including an Abridged and Annotated Edition of Maria Montessori`s the Montessori Method, red. G. L. Gutek, Lanham, Boulder-New York-Toronto 2004.

Montessori M., Czym jest wychowanie kosmiczne, tłum. K. Dereszowska i B. Surma, w: Pedagogika Marii Montessori w Polsce i na świecie, red. B. Surma, Łódź – Kraków 2009, s. 183-186.

Montessori M., Odkrycie dziecka, tłum. A. Pluta, Łódź 2014.

Montessori M., The 1946 London Lectures, Amsterdam 2015.

Montessori M., O kształtowaniu się człowieka, tłum. L. Krolczuk-Wyganowska, red. S. Camarda, Warszawa 2019.

Montessori M., Edukacja dla nowego świata, tłum. M. Żuchowski, przedmowa i red. S. Camarda, Warszawa 2023.

Montessori M., The 1913 Rome lectures. First International Training Course, Amsterdam 2013.

Montessori M., The Montessori Method. Scientific pedagogy As Applied To Child Education In "The Children's Houses" With Additions And Revisions By The Author, New York 1912.

Montessori M. Jr., Education for Human Development: Understanding Montessori, New York 1976.

Montessori M., Wykłady londyńskie 1946, tłum. O. Siara, red. S. Camarda, Warszawa 2019.

Opracowania

Bednarczuk B., Osobowość autorska absolwentów klas Montessori w perspektywie doświadczeń i celów życiowych, Kraków 2016.

Bednarczuk B., Montessori Approach to Science Education: Cosmic Vision as a Unique Area of Pupils’ Studies, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, 16 (2012) nr 3(61), s. 71-86.

Bołdyrew A., Działalność lekarek i pedagożek w Królestwie Polskim na początku XX wieku na rzecz popularyzacji wiedzy o nowoczesnym macierzyństwie, „Przegląd Pedagogiczny”, 2021, nr 1, s. 110-124, DOI: 10.34767/PP.2021.01.06.

Bołdyrew A., Wprowadzenie, w: Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905–1918. Bibliografia adnotowana, część 1, red. R. Bednarz-Grzybek, A. Bołdyrew, M. Kacprzak, Łódź 2023, s. 15-43.

Bołdyrew A., Falkowska J., Koncepcje nowoczesnego wychowania społeczno-moralnego w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 41 (2022) z. 4, s. 7-21, DOI: 10.17951/lrp.2022.41.4.7-21.

Bołdyrew A., Nawrot-Borowska M., Nowoczesność a dziecko-dziecko w nowoczesności. Recepcja nowego podejścia do dzieciństwa w teorii i praktyce wychowawczej w Królestwie Polskim na początku XX w., „Colloquium”, 2022, nr 4, s. 23-38, DOI: 10.34813/31coll2022.

Camarda S., Przedmowa do wydania polskiego, w: M. Montessori, O kształtowaniu się człowieka, tłum. L. Krolczuk-Wyganowska, red. S. Camarda, Warszawa 2019, s. 9-15.

Dorer M.J., Montessori Curriculum in Minnesota and Wisconsin Public Montessori Elementary Schools, Eagan, Minnesota 2007.

Fresco H.G., Maria Montessori: historia aktualna, tłum. J. Maksymowicz-Hamann, Warszawa 2020.

Grazzini C., Maria Montessori’s Cosmic Vision, „Cosmic Plan, and Cosmic Education. The NAMTA Journal”, 38 (2013) nr 1, s. 107-116.

Gross M.J., Montessori`s concept of personality, Lanham, New York, London 1986.

Kilpatrick W.H., The Montessori system examinated, Boston – New York – Chicago 1914.

Klus-Stańska D., Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Warszawa 2010.

Kramer R, Maria Montessori. A Biography, New York 1976.

Lillard A.S., Montessori. The Scientist behind the genius, New York 2007.

Lillard P.P., Montessori. Nowoczesne podejście. Wprowadzenie do metody Montessori dla rodziców i nauczycieli, Gdańsk 2019.

Łatacz E., Życie i działalność pedagogiczna Marii Montessori (1870-1952), „Acta Universitatis Lodziensis Folia Paedagogica et Psychologica”, 29 (1992) s. 47-68.

Malarz J., Przygoda z Marią Montessori, „Konteksty Kultury”, 2010, nr 6, s. 165-171.

Marszałek L., Wolność i miłość u źródeł duchowości. Maria Montessori o rozwoju integralnej osobowości człowieka: Mistrzostwo duchowe, Edukacja Filozofia wychowania, cz. 1, Personifikacje, red. A. Walczak, W. Mikołajewicz, Łódź 2017, s. 59-72.

Debs M.C., de Brouwer J. Murray A. K., Lawrence L., Tyne M., von der Wehl C., Global Diffusion of Montessori Schools: A Report from the 2022 Global Montessori Census, „Journal of Montessori Research”, 8 (2022) nr 2, s. 1-15, https://journals.ku.edu/jmr/article/view/18675/16948, dostęp: 14.10.2023.

Moretti E., The Best Weapon for Peace: Maria Montessori, Education, and Children's Rights, Madison, Wisconsin 2021.

Murray A.K., Identifying Challenges to the Future of Public Montessori Elementary Schools, Kansas 2005, https://amshq.org/-/media/Files/AMSHQ/Research/Dissertations/Identifying-Challenges-to-the-Future-of-Public-Montessori.ashx, dostęp: 5.06.2023.

Standing E.M., Maria Montessori. Her Life and Work, New York 1974.

Surma B., Pedagogika Montessori – podstawy teoretyczne i twórcze inspiracje w praktyce: system pedagogiczny Marii Montessori w placówkach wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej w Polsce i we Włoszech, Łódź 2008.

Surma B., Przedmowa do pierwszego polskiego wydania Umysłu dziecka, Łódź 2021, s. 6-11.

Trabalzini P., Maria Montessori – nauka i społeczeństwo, w: Pedagogika Marii Montessori w Polsce i na świecie, red. B. Surma, Łódź – Kraków 2009, s. 15-31.