Przełom w kształceniu plastycznym w środowisku lubelskim: Twórcy i okoliczności wydarzenia (1972-1976)

Anna Boguszewska

doi:10.36578/BP.2024.09.57

Data publikacji : 27-12-2024

Tom 9 Nr 2 (2024)

Przełom w kształceniu plastycznym w środowisku lubelskim

Anna Boguszewska

https://orcid.org/0000-0003-0971-1258

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.57

Twórcy i okoliczności wydarzenia (1972-1976)

Abstrakt

Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. na terenie kraju stopniowo wprowadzana była reforma systemu kształcenia nauczycieli umożliwiająca podnoszenia wykształcenia absolwentom wyższych szkół nauczycielskich do stopnia magistra. Rok 1973 stanowił punkt zwrotny w kształceniu nauczycieli. Zmiany były poparte opracowaniem raportu o stanie oświaty, postanowiono, że dokształcenie czynnych nauczycieli oraz kształcenie nauczycieli odbywać będzie się na poziomie akademickim, jako studia czteroletnie, jednokierunkowe o jednej specjalności przedmiotowej Zaistniała zatem możliwość kształcenia plastycznego nauczycieli na wyższym poziomie.

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja początków działalności pracowników prowadzących kształcenie plastyczne w latach 1972-1976, czyli do momentu powołania Instytutu Wychowania Plastycznego na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie. Za ważne uznano przedstawienie przełomowych okoliczności i znaczenia osób, ich decyzji, które przyczyniły się do odnowienia kształcenia plastycznego w Lublinie i formowania edukacji na poziomie wyższym. Podjęto próby rekonstrukcji biogramów osób mających kluczowe znaczenie w opisywanej materii. Wyniki analiz stanowią przyczynek do badań dokumentujących działania edukacyjne o charakterze artystycznym.

Słowa kluczowe:

kształcenie plastyczne, Instytut Wychowania Artystycznego w Lublinie, studia artystyczne

Inne teksty tego samego autora

Anna Boguszewska, Artysta – nauczyciel w działaniach z młodzieżą niepełnosprawną. Przyczynek do biografii , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 7 Nr 1 (2022)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Boguszewska, A. (2024). Przełom w kształceniu plastycznym w środowisku lubelskim: Twórcy i okoliczności wydarzenia (1972-1976) . Biografistyka Pedagogiczna, 9(2), 329–348. https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.57

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródło

Archiwum UMCS, Akta osobowe K. Poznańskiego, sygn. K 12406.

Opracowania

Artyści UMCS ’94, Lublin 1994

Artyści UMCS. Wystawa jubileuszowa, II Lubelskie Forum „Sztuka–Edukacja”, Lublin 1997.

Artyści UMCS. Wystawa jubileuszowa, Lublin 1997.

Bartnicka K., Karol Klemens Poznański uczony profesor pozytywista, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 65 (2022) nr1-2, s. 101-112.

Boguszewska A., Kierunki badań naukowych z zakresu historii oświaty i wychowania środowiska lubelskiego UMCS w ostatniej dekadzie XX wieku w kontekście badań innych ośrodków w kraju, w: Polscy historycy wychowania w XXI wieku i początkach XXI wieku, Kraków 2023, s. 295-321.

Domański M., Wiercieński Krystyn Henryk, w: Słownik biograficzny miasta Lublina, red. T. Radzik, J. Skarbek, A.A. Witusiak, t. 1, Lublin 1993, s. 291–292.

Doroszewski J., Karol Westwal, w: Słownik biograficzny miasta Lublina, red. T. Radzik, J. Skarbek, A.A. Witusiak, t. 1, Lublin 1993, s. 286.

Doroszewski J., Szkolnictwo artystyczne na Lubelszczyźnie w latach II Rzeczypospolitej, Lublin 1992.

Górski W., Poczet wybitnych Lublinian i osób zasłużonych dla Lublina, Lublin 2018.

Instytut Sztuk Pięknych, (Prosta) Historia, w: Sztuka i Edukacja. 1972-2021. 40 lat kształcenia artystycznego na Uniwersytecie Marii-Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Lublin 2013.

Instytut Sztuki. Historia, pedagodzy, studenci, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Filia w Cieszynie. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Cieszyn 1998.

Jałmużna T., Michalska I., Michalski G., Metodologia w badaniach naukowych historii wychowania, Łódź 1993.

Kamiński I. J., Sylwetki nauczycieli, ,,Wiadomości Uniwersyteckie”, 2 (1998) s. 17-22.

Kamiński I. J., Życie artystyczne w Lublinie 1901-1926, Lublin 2001.

Lameński L., Błotnicka-Mazur E., Z życia artystycznego Lublina w latach 1918-1939. Ludzie, Instytucje, wystawy, w: Trachler malarz z Lublina, red. J. Bendkowski, Warszawa 2020, s. ???.

Lameński L., W kręgu malarstwa Mariana Stelmasika, „Na Przykład”, 3 (1995) s. 30–31.

Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000.

Majorek Cz., Kształcenie w Wyższych Szkołach Nauczycielskich, w: Kształcenie nauczycieli w Polsce Ludowej 1945–1975, red. J. Jarowiecki, B. Nowecki, Z. Ruta, Kraków 1983, s. ????.

Malarstwo materii 1958-1963. Grupa Nowohucka, red. M. Tarabuła, Kraków 2000.

Marian Stelmasik, Malarstwo, Lublin 1997.

Markiewiczowa H., Profesor Karol Poznański, Życie i działalność naukowa, ,,Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 49 (2006) nr 3-4, s. 259-263.

Marut-Kargul E., Galeria Nauczycieli Lubelskiej Szkoły Plastycznej, https://liceumplastyczne.lublin.pl/nauczyciele/index.php?id=52 dostęp: 12. 03. 2023

McKinley Runyan W., Historie życia a psychobiografia: badania teorii i metody, przetł. J. Kasprzewski, Warszawa 1992.

Misiak T., Fonografika – zapomniany projekt Kazimierza Dobrzyńskiego, ,,Studia Kulturoznawcze”, 2 (2020) s. 21-40.

Nekrolog, http://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,363239,Jerzy-Wro%C5%84ski-nekrolog.html, dostęp: 24.01.2023.

Nekrolog, https://nekrologi.wyborcza.pl/0,11,,347299,Mieczys%C5%82aw-Herman-nekrolog.html, dostęp: 26.01.2022.

Nekrolog, https://www.umcs.pl/pl/aktualnosci,51,zmarl-sp-prof-zdzislaw-niedzwiedz,90949.chtm, dostęp: 25.01.2023.

Nekrolog, https://www.umcs.pl/pl/umcs-aktualnosci,1,zmarl-sp-prof-szt-plast-maksymilian-snoch,43436.chtm, dostęp: 23.01.2023.

Nekrolog, https://www.umcs.pl/pl/umcs-aktualnosci,1,zmarl-sp-prof-dr-hab-karol-poznanski,123711.chtm, dostęp: 15.11.2022.

Poznański K., Geneza i pierwsze lata Wydziału Pedagogiki i Psychologii w Lublinie. Kalendarium przeobrażeń strukturalnych i organizacyjnych w latach 1971–1984, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 16 (1994) s. 9-40.

Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994. Materiały do biografii red. S. Kalembka, oprac. H. Duczkowska-Moraczewska, M. Gołembiowski, R. Karpiesiuk, Toruń 1995.

Przychodzińska M., Polska koncepcja powszechnego wychowania muzycznego. Tradycje, współczesność, Warszawa 1979.

Przychodzińska M., Wychowanie muzyczne – idee, treści kierunki rozwoju, Warszawa 1989.

Reinhard-Chlanda M., Wolna Szkoła Malarstwa i Rysunku Ludwiki Mehofferowej w Krakowie i Lublinie, w: Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie III. Panie z dworów i pałaców pod red. Huberta Łaszkiewicza. Materiały z III Sesji Naukowej zorganizowanej w Muzeum Zamoyskich w Kozłowce 11-13 października 2006, Lublin 2007.

Ruta Z., Kształcenie nauczycieli na uniwersytetach i wyższych szkołach pedagogicznych w Polsce w latach 1945-1965, ,,Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie”, 201 (1999) s.70-78.

Skrzyniarz R., Dokumenty źródłem analiz i badań biograficznych w pedagogice, ,,Biografistyka Pedagogiczna”, 3 (2018) s. 273-289, doi: 10.36578/bp.2018.03. 21

Solik R., Od wychowania plastycznego do edukacji artystycznej. Instytut Sztuki wobec kształcenia artystycznego na uniwersytecie, w: Tradycje kształcenia nauczycieli na Śląsku Cieszyńskim. Studia, rozprawy, przyczynki, red. W. Korzeniowska, Katowice 2009, s. 156-164.

Stanisław Leon Popek, https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Popek, dostęp: 20.01.2023.

Szulakiewicz W., Człowiek uniwersytetu- przyczynek do biografii naukowej Profesora Karola Poznańskiego (w dziewięćdziesiątą rocznice urodzin), ,,Studia Peadagodica Ignatiana”, 24 (2021) nr 2, s. 107–130, DOI: 10.12775/SPI.2021,2,006.

Szuścik U., Szkice z dziejów kształcenia nauczycieli w Cieszynie (w tym - nauczycieli wychowania plastycznego), w: Tradycje kształcenia nauczycieli na Śląsku Cieszyńskim. Studia, rozprawy, przyczynki, red. W. Korzeniowska, Katowice 2009, s. 143-150.

Winiarz A., Profesor Karol Poznański – organizator i pierwszy Dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytety Marii Curie- Skłodowskiej, w: W kręgu oświaty i szkolnictwa. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Karolowi Poznańskiemu, red. A. Winiarz, Lublin 2011, s. 27-37.

Wojnar I., Estetyka i wychowanie, Warszawa 1964.

Wojnar I., Teoria wychowania estetycznego, Warszawa 1976.

Wołczyk J, Koncepcja kształcenia, dokształcania i doskonalenia ustawicznego nauczycieli na tle potrzeb społeczno-oświatowych, Warszawa 1977.

Wysogląd P., Zygmunt Lis jednym z głównych twórców koncepcji programowej dla kierunku wychowanie plastyczne w Cieszynie. ,,Cieszyński Almanach Pedagogiczny”, 2 (2013) s. 112-128.

Żukowska A. M., Marian Stelmasik – pedagog i wirtuoz koloru, „Biografistyka Pedagogiczna”, 6 (2021) s. 51–74, DOI: 10.36578/BP.2021.06.07.

Żukowska A. M., Wyższe Szkoły Nauczycielskie jako forma kształcenia nauczycieli wychowania plastycznego na potrzeby szkół podstawowych, ,,Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 32 (2013) s. 330-344, DOI: 10.1751/lrp.2013.32.0.328."