Artysta – nauczyciel w działaniach z młodzieżą niepełnosprawną. Przyczynek do biografii

Anna Boguszewska

doi:10.36578/BP.2022.07.06

Data publikacji : 19-12-2022

Tom 7 Nr 1 (2022)

Artysta – nauczyciel w działaniach z młodzieżą niepełnosprawną. Przyczynek do biografii

Anna Boguszewska

https://orcid.org/0000-0003-0971-1258

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.06

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie osoby nauczyciela i jego działalności na rzecz ucznia niepełnosprawnego. Nauczyciel Agnieszka Gadzińska-Kita w latach 1986-2021 prowadziła pozalekcyjne zajęcia artystycznych z zakresu plastyki wspierające rozwój młodzieży niepełnosprawnej. Jej systematyczna praca, z mozolnym, twórczym wysiłkiem przynosiła uczniom korzyści w rozwoju poznawczym, społecznym i emocjonalnym. Efekty nie są mierzalne. Terenem badań był Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych im. Prof. Zofii Sękowskiej w Lublinie. Zarysowano rolę zajęć artystycznych o terapeutycznym znaczeniu. Próba rekonstrukcji takich działań obejmuje ogólny wgląd w proces dydaktyczny, preferencje wychowanków i osiągane przez nich efekty. Wykorzystano metody badań stosowanych w biografistyce oraz metodzie monografii pedagogicznej.

Słowa kluczowe:

arteterapia, niepełnosprawność, Agnieszka Gadzińska-Kita, Zofia Sękowska, wspomaganie rozwoju

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Boguszewska, A. (2022). Artysta – nauczyciel w działaniach z młodzieżą niepełnosprawną. Przyczynek do biografii. Biografistyka Pedagogiczna, 7(1), 263–288. https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.06

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła wywołane

Archiwum domowe Autorki, Dane z badań sondażowych (ankieta) grupy młodzieży z autyzmem w wieku 17-23 lat uczęszczającej na zajęcia plastyczne w roku szkolnym 2019/2020.

Archiwum domowe Agnieszki Gadzińskiej-Kity, Praca magisterska, maszynopis (1986), Życiorys G. Koper, Źródła okolicznościowe: Certyfikaty i zaświadczenia kursów z lat 1998-2016, podziękowania, dyplomy, zaproszenia, foldery wystaw z lat 1991-2019; Źródła dotyczące twórczości: prace malarskie Agnieszki Gadzińskiej-Kity, prace plastyczne młodzieży z lat 2010-2020.

Archiwum domowe Ewy Wójcik, Wspomnienia z dn. 06.06.2002.

Wywiad z Agnieszką Gadzińską-Kitą przeprowadzony 12-13 września 2021.

Wywiad z Agnieszką Gadzińską-Kitą przeprowadzony 3 stycznia 2022.

Literatura przedmiotu

lat Wydziału Artystycznego UMCS w Lublinie, Artyści UMCS 2007, Lublin 2007.

Andrzejewska J., Elastyczna przestrzeń uczenia się dziecka, ,,Lubelski Rocznik Pedagogiczny’’, 37 (2018) z. 1, s. 41-54, DOI: 10.17951/lrp. 2018.37.1.41-54. DOI: https://doi.org/10.17951/lrp.2018.37.1.41-54

Bednarz-Grzybek R., Hajkowska M., Wierzejska J., Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS. W czterdziestolecie Jubileuszu, ,,Rocznik Pedagogiczny’’, 37 (2014) s. 321-334.

Biela A., Nieznane karty z historii Psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ,,Przegląd Psychologiczny’’, 3 (2010) s. 320-321.

Błaziak M., Drozd M., Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych im. Prof. Z. Sękowskiej w Lublinie, Lublin 2015.

Bobkowicz-Lewartowska L., Autyzm dziecięcy – zagadnienia diagnozy i terapii, Kraków 2011.

Chmielnicka-Plaskota A., Rysunek dziecka. Badania porównawcze Polska-USA. Wskazania do arteterapii, Warszawa 2014.

Elżbieta Galińska, https://chopin.nifc.pl/pl/chopin/osoba/519_galinska_elzbieta, dostęp: 11.01.2022.

Gładyszewska-Cylulko J., Arteterapia w pracy pedagoga, Kraków 2011.

Głowacka E., Artediagnoza. Psychologiczna specyfika twórczości plastycznej dzieci neurotycznych, Kraków 2006.

Gmina Zakrzówek, https://zakrzówek.pl./ galeria, dostęp: 14.02.2022.

González-Zamar M.D., Abad-Segura E., Digital Design in Artistic Education: An Overview of Research in the University, ,,Education Sciences’’, 11 (2021) nr 4, DOI: 10.3390/educsci11040144. DOI: https://doi.org/10.3390/educsci11040144

Gurycka A., Struktura i dynamika procesu wychowawczego, Warszawa 1979.

Han-Ilgiewicz N., Pisma. Szkice, artykuły, rozprawy, zebrał i wstępem poprzedził K. Poznański, Warszawa 1995.

Hanna Chrzastek-Spruch, https://ptp.edu.pl/index.php/news/61-profhannahrzastekspruch, dostęp: 12.02.2022.

Karolewicz G., Potrzeba badań nad biografistyką pedagogiczną, Lublin 2002.

Kirenko J., Wyrzykowska D., Samoocena a poczucie sensu życia osób niepełnosprawnych zajmujących się twórczością, „Szkoła Specjalna”, 4 (1999).

Kucha R., Zamiast wstępu, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio J”, 16 (2003) s. 9-17.???.

Kwiatkowska G., Arteterapia, Lublin 1991.

Lameński L., W kręgu malarstwa Mariana Stelmasika, „Na Przykład” 3 (1995) s.30-31. ??.

Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000.

Łobocki M., Życie, działalność i twórczość Natalia Han-Ilgiewicz, w: Historia wychowania w XX wieku. Dorobek i perspektywy, red. T. Gomuła, J. Krasuski, S. Majewski, Kielce 1998, s. 189-192..

Maciej Kierył https://maciejkieryl.wordpress.com, dostęp: 12.02.2022.

Malchiodi C. A., Arteterapia. Podręcznik, tłum. E. Bochenek, Gdańsk 2014.

Marian Stelmasik, Malarstwo, Lublin 1997, katalog.

Mitchell D., Sprawdzone metody w edukacji specjalnej i włączającej. Strategie nauczania poparte badaniami, tłum. J. Okuniewski, Gdańsk 2016.

Palak Z., Bujnowska A., Lewicka A., Wykaz publikacji i osiągnieć prof. zw. dr hab. Zofii Sękowskiej 1924-1997, Lublin 2002.

Palak Z., Profesor Zofia Sękowska (1924–1997) – twórczyni lubelskiej szkoły pedagogiki specjalnej, „Annales Universitatis Mariea Curie-Skłodowska, Sectio J”, 25 (2012) nr 1-2, s. 77-86.

Popek R., Z badań nad uzdolnieniami plastycznymi młodzieży. Analiza psychologiczna, Lublin 1998.

Popek S., Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, Warszawa 1978.

Popek S., Barwy i psychika, Lublin 2010.

Poznański K., Geneza i pierwsze lata Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS w Lublinie. Kalendarium przeobrażeń strukturalnych i organizacyjnych w latach 1971–1984, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, 16 (1995) s. 9-40.

Pyczek W., Dr Agnieszka Weyssenhoff z ,,Tych’’ Weyssenhoffów, „Wiadomości Uniwersyteckie”, 5 (1994) s. 24-25.

Roszkowski W., Gospodarka. Wzrost i upadek systemu nakazowo-rozdzielczego, Warszawa (2008).

Rudowski T., Edukacja i terapia przez sztukę. Arteterapia w świetle teorii doznań transakcyjnych, Warszawa 2013.

Skrzyniarz R., Dokumenty źródłem analiz i badań biograficznych w pedagogice, „Biografistyka Pedagogiczna”, 1 (2018) s. 275-291, DOI: 10.36578/BP.2018.03.21. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2018.03.21

Stachyra K., Edukacja i arteterapia − ważne formy wspierania i kształtowania człowieka, „Wychowanie Muzyczne”, 4 (2017). – tego nie ma w przypisach uzupełniłam w tekśćie

Stachyra K., Metody, modele i podejście w muzykoterapii, Lublin 2012.

Sztuka i edukacja 1972-2012. 40 lat kształcenia artystycznego na Uniwersytecie Marii Skłodowskie w Lublinie, Lublin 2013.

Szubielska M., Niestorowicz E., Twórczość plastyczna jako forma wspierania rozwoju osób niewidomych i głuchoniewidomych, w: Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, red. A. Sobczak, D. Muller, Łódź 2013, s.89-103. ????. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-022-0.07

Szulakiewicz W., Biografistyka i jej miejsce w historiografii edukacyjnej po II wojnie światowej, ,,Biuletyn Historii Wychowania’’, 19/20 (2004) s. 5-14. DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2004.19.20.1

Szuścik U., Edukacja plastyczna dziecka w kontekście formy plastycznej, w: Konteksty wczesnoszkolnej edukacji artystycznej, red. A. Weiner, A. Boguszewska, Lublin 2013.

Thomson J., Specjalne potrzeby edukacyjne. Wskazówki dla nauczyciela, Warszawa 2013.

Weyssenhoff A., Preferencje barw w diagnozowaniu stanów emocjonalnych osób zdrowych i chorych, Lublin 1991.

Wita Szulc, https://pl.wikipedia.org/wiki/Wita_Szulc, dostęp: 10.02.2202.

Zbigniew Nasiłowski. Malarstwo, Lublin, kwiecień 1981, katalog wystawy.

Zofia Konaszkiewicz, https://konferencjakultury.pl/panelists/panelist/262/113, dostęp: 10. 02.2202.

Żukowska A., Marian Stelmasik – pedagog i wirtuoz koloru, „Biografistyka Pedagogiczna”, 6 (2021) nr 1, s. 51-74, DOI: 10.36578/BP.2021.06.07. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2021.06.07