Profesorowie pedagogiki i psychologii na uniwersytetach II Rzeczypospolitej

Małgorzata Przeniosło; Marek Przeniosło; Sara Kosno

doi:10.36578/BP.2023.08.02

Data publikacji : 28-11-2023 — zaktualizowane 28-11-2023

Tom 8 Nr 1 (2023)

Profesorowie pedagogiki i psychologii na uniwersytetach II Rzeczypospolitej

Małgorzata Przeniosło

https://orcid.org/0000-0001-7487-9976

Marek Przeniosło

https://orcid.org/0000-0002-7387-8530

Sara Kosno

https://orcid.org/0000-0003-3645-6627

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.02

Abstrakt

W każdym z sześciu istniejących w okresie międzywojennym uniwersytetów funkcjonowały katedry o profilu pedagogicznym i psychologicznym. Zwykle ich charakter i nazewnictwo było niejednolite. W artykule przedstawiono portret zbiorowy profesorów stojących na czele wspomnianych katedr. Takich osób było 16 (Stefan Baley, Zygmunt Bielawski, Stefan Błachowski, Ludwik Chmaj, Antoni Danysz, Ludwik Jaxa Bykowski, Stanisław Kobyłecki, Mieczysław Kreutz, Zygmunt Bolesław Kukulski, Stanisław Łempicki, Marian Massonius, Zygmunt Mysłakowski, Bogdan Nawroczyński, Bogdan Suchodolski, Stefan Szuman i Władysław Witwicki). Międzywojenni profesorowie pedagogiki i psychologii na tle innych kierowników katedr uniwersyteckich byli grupą dość typową. Dotyczyło to m.in. wykształcenia uzyskanego często na więcej niż jednej uczelni, a także sposobu i okoliczności przechodzenia przez kolejne szczeble awansu naukowego i zawodowego. Były jednak także obszary, które wyróżniały profesorów interesujących nas specjalności. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na wyjątkowo dużą różnorodność wybieranych kierunków kształcenia przygotowujących do przyszłej pracy zawodowej. Oprócz pedagogiki lub/i psychologii większość osób przed objęciem katedry kształciła się zwykle także w zakresie innych dyscyplin, nie tylko pokrewnych. Dzięki temu duża część z nich była faktycznie badaczami interdyscyplinarnymi.

Słowa kluczowe:

uniwersytety w II Rzeczypospolitej, pedagodzy polscy w XX wieku, psycholodzy polscy w XX wieku

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Przeniosło, M., Przeniosło, M., & Kosno, S. (2023). Profesorowie pedagogiki i psychologii na uniwersytetach II Rzeczypospolitej. Biografistyka Pedagogiczna, 8(1), 123–145. https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.02

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bogdan Nawroczyński. Oddech myśli. Archiwalia główne, oprac. L. Witkowski, Kraków 2020.

Bogdan Suchodolski – osoba i myśl, red. I. Wojnar, Warszawa 2014.

Brodacka-Adamowicz E., Stanisław Łempicki (1886-1947) – człowiek i historyk, Toruń 2002.

Jaroszuk T., Z iskrą filarecką w oku. Świat i dzieło Bogdana Nawroczyńskiego, Olsztyn 2004.

Jaxa-Kwiatkowska B., Profesor Ludwik Jaxa-Bykowski (1881-1948). Ostatnie lata życia, Warszawa 1994.

Kosno S., Przeniosło M., Stefan Szuman – intelektualista i artysta, człowiek z poczuciem humoru (okres do 1939 r.), „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku” 2021, t. 24, s. 29-46.

Łempicki S., Wspomnienia ossolińskie, Wrocław 1948.

Łempicki S., Złote paski. Wspomnienia ze szkoły galicyjskiej, Warszawa 1957.

Matysiak J., Stefan Błachowski 1889-1962, Poznań 2017.

Nowicki A., Witwicki, Warszawa, 1982.

Przeniosło M., Katedry pedagogiczne na uczelniach akademickich w II Rzeczypospolitej, „Kwartalnik Pedagogiczny”, 62 (2017), nr 2, s. 134-152, DOI: 10.5604/01.3001.0010.3294.

Przeniosło M., Przeniosło M., Słownik biograficzny profesorów uniwersytetów Drugiej Rzeczypospolitej. Uniwersytet Jagielloński, Kielce 2021; Katolicki Uniwersytet Lubelski, Kielce 2022; Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Kielce 2022; Uniwersytet Warszawski, Kielce 2022; Uniwersytet Poznański, Kielce 2022; Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, Kielce 2022.

Rzepa T., Psychologia Władysława Witwickiego, Poznań, 1991.

Schletz A., Stanisław Łempicki (1886-1947), Kraków 1948.

Skrzyniarz R., Zygmunt Kukulski, Stefan Kunowski i Teresa Kukołowicz – ich rola w rozwoju pedagogiki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, „Biografistyka Pedagogiczna” 2018, nr 3, s. 239-256.

Szmyd K., Zygmunt Karol Mysłakowski (1890-1971). Twórczość i wkład w rozwój nauk o wychowaniu, Rzeszów 1997.

Szulakiewicz W., Ludwik Chmaj (1888-1959). Zarys biografii i twórczości pedagogicznej, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 2003, t. 42, s. 161-182.

Szulakiewicz W., Stanisław Łempicki (1886-1947). Twórca lwowskiej szkoły historii wychowania, Toruń 2012.

Wołk K., Zygmunt Bolesław Kukulski (1890–1944). Pedagog, wychowawca i społecznik, Lublin 2018.