Tranzycja do macierzyństwa u kobiet w perspektywie biegu ich życia: Analiza międzypokoleniowa

Karolina Kuryś-Szyncel; Aleksandra Błachnio

doi:10.36578/BP.2023.08.08

Data publikacji : 28-11-2023 — zaktualizowane 28-11-2023

Tom 8 Nr 1 (2023)

Tranzycja do macierzyństwa u kobiet w perspektywie biegu ich życia

Karolina Kuryś-Szyncel

https://orcid.org/0000-0002-1934-6090

Aleksandra Błachnio

https://orcid.org/0000-0003-0756-7416

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.08

Analiza międzypokoleniowa

Abstrakt

Celem artykułu jest opisanie różnic w postrzeganiu przez kobiety przejścia do macierzyństwa na różnych etapach dorosłości. Problem badawczy dotyczył tego, czy i w jakim stopniu zmienia się znaczenie przejścia do macierzyństwa dla kobiet z różnych kohort urodzeniowych. Próba badawcza obejmowała matki z trzech kohort pokoleniowych: 50 kobiet we wczesnej dorosłości (M = 27,5), 50 kobiet w średniej dorosłości (M = 47,66) i 52 kobiety w późnej dorosłości (M = 69,35). Wyniki analizowano za pomocą jakościowych metod analizy danych, w tym analizy frekwencyjnej i jakościowej analizy narracyjnej. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że kategoria przejścia do macierzyństwa jest cechą wspólną dla wszystkich badanych kobiet – we wczesnej, średniej i późnej dorosłości. W obu starszych pokoleniach niektóre kobiety wspominały narodziny pierwszego dziecka jako radzenie sobie ze zmianą. Z ich narracji wyodrębniono wskaźniki krytyczności: potencjalną ambiwalencję, nieprzewidywalność konsekwencji i długowieczność zmian w życiu. Wyniki pokazały, że pokolenie kobiet w późnej dorosłości wykazywało znacznie mniejsze trudności związane z własnym macierzyństwem. Dominantą semantyczną badanych narracji jest macierzyństwo jako branie odpowiedzialności za drugiego człowieka.

Słowa kluczowe:

tranzycja do macierzyństwa, badania biograficzne, krytyczne wydarzenia życiowe, starość, badania międzypokoleniowe

Inne teksty tego samego autora

Karolina Kuryś-Szyncel, Rodzinne wspólnoty znaczeń , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 6 Nr 1 (2021)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kuryś-Szyncel, K., & Błachnio, A. (2023). Tranzycja do macierzyństwa u kobiet w perspektywie biegu ich życia: Analiza międzypokoleniowa. Biografistyka Pedagogiczna, 8(1), 591–616. https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.08

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bakiera L., Zaangażowane rodzicielstwo a autokreacyjny aspekt rozwoju dorosłych, Warszawa 2013.

Bartošová M., Ženy po třicýtce – příklad specifických reprodukíních strategií a jejich zdroju, „Czech Sociological Review”, 45 (2009) nr 1, s. 147–176.

Bartosz B., Doświadczanie macierzyństwa. Analiza narracji autobiograficznych, Wrocław 2002.

Bednarek M., Macierzyństwo: błogosławieństwo czy przekleństwo – wprowadzenie do dyskursu feministycznego, w: Języki (pop)kultury w literaturze, mediach i filmie, red. M. Kocot, K. Szafraniec, Łódź 2015, s. 119-127.

Behringer J., Reiner I., Spangler G., Maternal Representations of Past and Current Attachment Relationships, and Emotional Experience across the Transition to Motherhood: a Longitudinal Study, „Journal of Family Psychology”, 25 (2011) nr 2, s. 210–219, DOI: 10.1037/a0023083.

Beiser M., Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem, Poznań 2000.

Bernstein R.E., Laurent H.K., Measelle J.R., Hailey B.C., Ablow J.C., Little Tyrants or Just Plain Tired: Evaluating Attributions for Caregiving Outcomes across the Transition to Parenthood, „Journal of Family Psychology”, 27 (2013) nr 6, s. 851–861, DOI: 10.1037/a0034651.

Bidzan M., Nastoletnie matki. Psychologiczne aspekty ciąży, porodu i połogu, Kraków 2010.

Bidzan M., Nastoletnie rodzicielstwo. Perspektywa psychologiczna, Gdańsk 2013.

Budrowska B., Macierzyństwo jako punkt zwrotny w życiu kobiety, Warszawa 2000.

Camberis A.L., McMahon C.A., Gibson F.L., Boivin J., Age, Psychological Maturity, and the Transition to Motherhood among English-Speaking Australian Women in a Metropolitan Area, „Developmental Psychology”, 50 (2014) nr 8, s. 2154–2164, DOI: 10.1037/a0037301.

Cox S. M., Lashley C.O., Henson L.G., Medina N.Y., Hans S.L., Making meaning of motherhood: Self and life transitions among African American adolescent mothers, „American Journal of Orthopsychiatry”, 91 (2021) nr 1, s. 120-131, DOI: 10.1037/ort0000521.

Dubas E., „Uczenie się z biografii Innych” – wprowadzenie, w: Uczenie się z biografii Innych, red. E. Dubas, W. Świtalski, , seria: Biografia i Badanie Biografii, t. 2, Łódź 2011, s. 5–11.

Dubas E., Uczenie się z własnej biografii jako egzemplifikacja biograficznego uczenia się, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, 1 (2017) s. 63-87.

Filipp, S.H., Ein allgemeines Modell für die Analyse Kritischer Lebensereignisse, w: Kritische Lebensereignisse, red. S.H. Filipp, München 1981, s. 92−103.

Fromm E., O sztuce miłości, tłum. A. Bogdański, Poznań 2001.

Karkowska M., Bielińska M., Po co nam „stare wywiady”? O ponownym wykorzystaniu danych z badań jakościowych (rewizytach, reanalizach i nie tylko). „Przegląd Socjologii Jakościowej”, 15(2) (2019), s. 12-39, DOI: 10.18778/1733-8069.15.2.02.

Karolczuk E., Matki i córki we współczesnej Polsce, Kraków 2019.

Kowalska-Leder J., Porodówka, w: Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, red. M. Szpakowska, Warszawa 2008.

Kuryś K., Urodzenie pierwszego dziecka jako wydarzenie krytyczne w życiu kobiet i mężczyzn, Kraków 2010.

Kuryś-Szyncel K. Błachnio A., Krytyczne wydarzenia życiowe i ich znaczenie w biografiach seniorów, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne”, 10 (2020) nr 1, s. 114-136, DOI: 10.18778/2450-4491.10.09.

Kuryś-Szyncel K., Doświadczanie macierzyństwa – przestrzenie biograficznego uczenia się, w: W trosce o macierzyństwo, red. E. Włodarczyk, Poznań 2017, s. 69–73.

Lee C., Gramotnev H., Life Transitions and Mental Health in a National Cohort of Young Australian Women, „Developmental Psychology”, 43 (2007) nr 4, s. 877–888, DOI: 10.1037/0012-1649.43.4.877.

Lesińska-Sawicka M., Socjomedyczne korelaty późnego macierzyństwa. Studium socjomedyczne, Kraków 2008.

Mangeli M., Rayyani M., Cheraghi M.A., Tirgari B., Exploring the Challenges of Adolescent Mothers From Their Life Experiences in the Transition to Motherhood: A Qualitative Study, „Journal of Family and reproductive Health”, 11 (2017) nr 3, s. 165-173.

Mohamad Nor A. et al., The Turning Point in an Unwanted Teenage Pregnancy: A Psychoemotional Perspective, „Malaysian Journal of Medicine & Health Sciences”, 15 (2019) s. 30–36.Petrakis S., Barberis P., Parenting: Challenges, Practices and Cultural Influences, , Hauppauge, N.Y. 2013.

Pryszmont M., Metodologia jako sztuka wyjścia. Podejścia badawcze i praktyki edukacyjne w andragogicznych studiach nad macierzyństwem, Wrocław 2020.

Pryszmont-Ciesielska M., Mikroświaty macierzyństwa, „Rocznik Andragogiczny”, 20 (2013) s. 357-366.

Putnam Tong R., Myśl feministyczna, wprowadzenie J. Mikos, tłum. B. Umińska, Warszawa 2002.

Ruble D. N., Brooks-Gunn J., Fleming A. S., Fitzmaurice G., Stangor C., Deutsch F., Transition to Motherhood and the Self: Measurement, Stability, and Change, „Journal of Personality and Social Psychology”, 58 (1990) nr 3, s. 450–463, DOI: 10.1037/0022-3514.58.3.450.

Sęk H., Cieślak R., Wsparcie społeczne- sposoby definiowania, rodzaje i źróła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne, w: Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, red. H. Sęk, R. Cieslak, Warszawa 2005, s. 11-28.

Skowrońska-Pućka A., Nastoletnie macierzyństwo – szansa czy ograniczenie? Doświadczenia małoletnich matek z grup defaworyzowanych, „Studia Edukacyjne”, 42 (2016) s. 217-232.

Soroko E., Wywoływanie autonarracji w badaniach psychologicznych. Ocena (auto)narracyjności wypowiedzi, Poznań 2009.

Sugarman L., Life-span Development. Frameworks, Accounts and Strategies, New York 2001.

Tokaj A., Krzysztofiak D., Portrety macierzyństwa w starszym wieku (refleksje pedagogiczne i inspiracje badawcze), w: W trosce o macierzyństwo, red. E. Włodarczyk Poznań 2017, s. 191-204.

van Gennep A., Obrzędy przejścia, tłum.. B. Biały, Warszawa 2006.

van Scheppingen M. A., Denissen J. J. A., Chung J. M., Tambs K., Bleidorn W., Self-esteem and Relationship Satisfaction during the Transition To Motherhood, „Journal of Personality and Social Psychology”, 114 (2018) nr 6, s. 973–991, DOI: 10.1037/pspp0000156.

Wąsiński A., Autokreacja małżonków do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego, Łódź 2018.

Włodarczyk E., Nastoletnie macierzyństwo jako problem indywidualny i społeczny, w: Kapitał społeczny. Kumulacja i redystrybucja, red. K. Marzec-Holka, H. Guza-Steinke, Bydgoszcz 2009, s. 454-463

Zaworska-Nikoniuk D., Doświadczanie późnego macierzyństwa. Narracje kobiet, „Edukacja Dorosłych”, 1 (2019) s. 53-69.