Maria Hiszpańska-Neumann (1917-1980): Ravensbrüczanka i jej chrześcijański projekt tożsamościowy

Agnieszka Kołodziejska

doi:10.36578/BP.2024.09.63

Published : 2024-12-30

Vol. 9 No. 3 (2024)

Maria Hiszpańska-Neumann (1917-1980)

Agnieszka Kołodziejska

https://orcid.org/0000-0002-9470-0854

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.63

Ravensbrück Woman and her Christian Identity Project

Abstract

Maria Hiszpańska in 1939 was a student of the Academy of Fine Arts in Warsaw. During World War II, she was active in the underground. She was arrested by the Gestapo in 1941, imprisoned in Radom and Pińczów, and then in a concentration camp for women in the Third Reich. It was one of the two turning points in her biography mentioned in the article. She created many poignant graphics reflecting the conditions in FKL Ravensbrück and the mutual relations between female prisoners. Despite suffering in a German camp, she married a man of German descent after the war and learned German. She worked as a book illustrator, also for German publishing houses. She was able to make friends with people from different countries and with different views. For a long time, however, she found no support in any church and did not practice any religion. The second turning point was her several-week stay in Egypt. Thanks to that, her work gained color and a larger format, and spirituality gained a chance to develop within Christianity. Looking at the life and work of Maria Hiszpańska-Neumann leads to the conclusion that this extraordinary artist and Ravensbrück woman, perceived as fragile, delicate and not very resourceful, consistently and determinedly pursued her own identity project until the end of her life.

Keywords:

Maria Hiszpańska-Neumann (1917-1980), Ravensbrück, Ravensbrück woman, woman’s testimony of the concentration camp, identity project, turning point

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Kołodziejska, A. (2024). Maria Hiszpańska-Neumann (1917-1980) : Ravensbrück Woman and her Christian Identity Project. Biografistyka Pedagogiczna [Biographical Studies in Education], 9(3), 121–141. https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.63

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Źródła

Listy Marii Hiszpańskiej-Neumann z FKL Ravensbrück, Archiwum rodzinne Bogny Neumann i Michała Neumanna.

Relacja Marii Hiszpańskiej-Neumann dotycząca aresztowania, pobytu w więzieniach i obozie koncentracyjnym, Ar-chiwum Polskiego Radia, w: Wspomnienia o graficzce Marii Hiszpańskiej-Neumann (Rozmowy po zmroku/Dwójka), https://www.polskieradio.pl/8/2222/artykul/2480805,zostaly-mi-slowa-milosci-opowiesc-o-marii-hiszpanskiejneumann, dostęp: 30.06.2023.

Wiersz Do Myszki, Archiwum rodzinne Bogny Neumann i Michała Neumanna.

Opracowania

Agamben G., Co zostaje z Auschwitz. Archiwum i świadek (Homo sacer III), tł. S. Królak, Warszawa 2008.

Białostocki J., Maria Hiszpańska-Neumann, Warszawa 1963.

Borowski T., Pożegnanie z Marią, Warszawa 1948.

Borwicz M. M., Ze śmiercią na Ty, Warszawa 1946.

Buber-Neumann M., Milena. Ukochana Kafki. Biografia, tł.. J. Nowotniak, Warszawa 2003.

Czarnecka B., Kobiety w lagrze. Zapis doświadczenia, Kraków 2018.

Czarnecka B., Twórczość plastyczna Jadwigi Simon-Pietkiewicz w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück. Personalizm somatyczny, „Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologicz-ne”, 3 (2020) s. 69-90, DOI: 10.36770/bp.519.

Czarnecka M., Kiedio E, „Zostały mi słowa miłości”. Maria Hiszpańska-Neumann: życie i twórczość, Warszawa 2019.

Dauksza A., Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców, Kraków 2021.

Dobaczewska W., Kobiety z Ravensbrück, Warszawa 1946.

Frankl V.E., Człowiek w poszukiwaniu sensu, tł. A. Wolnicka, Warszawa 2009.

Freyberg J. von, Krause-Schmitt U., Moringen, Lichtenburg, Ravensbrück Frauen im Konzentrationslager 1933–1945. Lesebuch zur Ausstellung, Frankfurt (Main) 2007.

Golgota kobiet. Relacje więźniarek Ravensbrück i innych obozów koncentracyjnych ze zbiorów Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund, wstęp i wybór dokumentów Z. Stanuch, Szczecin 2018.

Herbert Z., Barbarzyńca w ogrodzie, Warszawa 1962.

Herzog M., Ravensbrücker Zeichnungen „…Hoffnung, die in uns lebt” / Drawings of Ravensbrück „…Hope, which lives in Us Eternally”, Ravensbrück 1993.

Jaspers K., Sytuacje graniczne, tł. A. Staniewska, M. Skwieciński, w: R. Rudziński, Jaspers, Warszawa 1998, s. 186-242.

Jaworska J., „Nie wszystek umrę…” Twórczość plastyczna Polaków w hitlerowskich więzieniach i obozach koncentra-cyjnych 1939–1945, Warszawa 1975.

Kępiński A., Refleksje oświęcimskie, wybór i wstęp Z. J. Ryn, Kraków 2005.

Kiedrzyńska W., Murawska Z., Kobieta w obozie koncentracyjnym, Lublin 1972.

Kiedrzyńska W., Ravensbrück. Kobiecy obóz koncentracyjny, Warszawa 1965.

Kuczyńska-Koschany K., „Все поэты жиды”. Antytotalitarne gesty poetyckie i kreacyjne wobec Zagłady oraz in-nych doświadczeń granicznych, Poznań 2013.

Leociak J., Doświadczenie graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Warszawa 2019.

Morawiec A., Literatura w lagrze, lager w literaturze: fakt, temat, metafora, Łódź 2009.

Morrison J. G., Ravensbrück. Everyday Life in a Women’s Concentration Camp 1939-45, Princeton 2000.

Orwid M., Przeżyć… I co dalej? Rozmawiają Katarzyna Zimmerer i Krzysztof Szwajca, Kraków 2006.

Orwid M., Trauma, Kraków 2009.

Pizan K. de, Księga o Mieście Pań, tł., wprowadzenie, oprac. A. Loba, wstęp J. Strzelczyk, Poznań 2022.

Ravensbrück. Wiersze obozowe, zebrały i do druku przygotowały W. Kiedrzyńska, I. Pannenkowa, E. Sulińska, okład-ka i ilustracje M. Hiszpańska-Neumann, Warszawa 1961.

Rutkowska-Kurcyuszowa M., Kamyki Dawida. Wspomnienia z pensji Panny Plater. Obóz Wielkiej Polski ONR w obronie Warszawy 1939. FKL Ravensbrück, Katowice 2005.

Sendyka R., Od kultury ja do kultury siebie. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Kraków 2015.

Strebel B., KL Ravensbrück. Historia kompleksu obozów, przełtł. A. Milewska, M. Kurkowska, Gdańsk 2018.

Szlachetko A., Dzielne kobiety z Neubrandenburga, [informator do wystawy, bmw, bdw; . 2018].

Szpilman W., Śmierć miasta, Warszawa 1946.

W cieniu Krzyża, w blasku Zmartwychwstania. Stulecie urodzin Marii Hiszpańskiej-Neumann / In the Shadow of the Cross – in the Glory of the Rsurrection. The Centenary of the Birth of Maria Hiszpańska-Neumann, Warszawa 2018.

W mądrości Krzyża i blasku Zmartwychwstania. Edyta Stein i Maria Hiszpańska-Neumann, kuratorzy: A.leksandra Pudelska, ks. J. Stranz, M. Adamczyk, Poznań 2019.

Waldow-Schily B., Maria Hiszpańska-Neumann. Leben und Werk 1917-1980, Frankfurt am Main 2014.

Wińska U., Więzi. Losy więźniarek z Ravensbrück, Gdańsk 1992.

Wińska U., Zwyciężyły wartości. Wspomnienia z Ravensbrück, Gdańsk 1985.

Żywulska K., Przeżyłam Oświęcim, Warszawa 1946.