Ablatis libris, quid mihi mellitius, quam garrire cum amiculis meis : listy Hryhorija Skoworody do Mychajła Kowalyn’skiego: Próba przybliżenia problematyki

Tatiana Krynicka

doi:10.36578/BP.2025.10.58

Published : 2025-12-21

Vol. 10 No. 3 (2025)

Ablatis litteris, quid mihi mellitius, quam garrire cum amicis meis: Hryhoriy Skovoroda’s Latin Letters to Myhajlo Kovalyn’ski

Tatiana Krynicka

https://orcid.org/0000-0002-0538-4205

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2025.10.58

An Attempt to Approach the Reserach Issues

Abstract

Searching the Truth, prominent Ukrainian thinker Hryhoriy Skovoroda (1722-1794) drew knowledge and inspiration from the ancient culture. His fascination with antiquity led him to translate from Latin and Greek, as well as create his own writings and even correspond with his closest friend, Mykhailo Kovalynsky, in these languages. Skovoroda's letters are a kind of ethics manual. The letters prove author's education, the nobility of his attitude, as well as his burning desire to find answers to questions about the essence of humanity, which he also seeks in the writings of various Greek and Roman writers authors.

Keywords:

Hryhorij Skovoroda, Myhajlo Kovalynsky, Horatius, Epicurus, letters, ancient culture, Latin, ancient Greek

Most read articles by the same author(s)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Krynicka, T. (2025). Ablatis litteris, quid mihi mellitius, quam garrire cum amicis meis: Hryhoriy Skovoroda’s Latin Letters to Myhajlo Kovalyn’ski: An Attempt to Approach the Reserach Issues. Biografistyka Pedagogiczna [Biographical Studies in Education], 10(3). https://doi.org/10.36578/BP.2025.10.58

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Źródła

Edycje dzieł Hryhorija Skovorody

G. Skovoroda, Povna akademìčna zbìrka tvorìv, red. L. Uškalov, wyd. 2, Harkìv 2016.

[G. Skovoroda], Narkìss. Razglagol o tom: uznaj sebâ, w: Biblioteka duhovnaâ, soderžaŝaâ v sebe družeskie besedy o poznanii samogo sebâ, red. M. Antonovskij, Sankt-Peterburg 1798, s. 1-193.

Sočineniâ Grigoriâ Savviča Skovorody, sobrannye i redaktirovannye prof. D. I. Bagaleem. Ûbilejnoe izdanie (1794-1894g.), Har′kov 1894.

Pisma innych autorów

Cicero, Cato Maior de senectute, Laelius de amicitia, S.F.W. Műller, Lipsiae 1909.

Diogenes Laertios, [De vita et moribus philosophorum], Lives of eminent philosophers, R.D. Hicks, 1–2, LCL 184–185, Cambridge 1958.

[Horatius, Carmina, Epistulae, Sermones], Horacy, Dzieła wszystkie, O. Jurewicz, t. 1–2, Warszawa 2000.

[Isidorus, Etymologiae], Isidore de Séville, Étymologies. Livre XIV. De Terra, O. Spevak, Paris 2011.

Kovalinskij M., Žizn' Gigoriâ Skovorody, w: H. Skovoroda, Povna akademìčna zbìrka tvorìv, red. L. Uškalov, wyd. 2, Harkìv 2016, s. 1343–1375; pierwsze wydanie: Žitie Skovorody, opisannoe drugom ego, M.I. Kovalinskim, „Kievskaâ starina”, 1886, nr 9.

Plutarchi Cheronensis, Moralia. Omnes de Graeca in Latinam linguam transscripti summo labore, cura ac fide, Guiliel. Xylandro Augustano interprete, Francofurti MDCXIX.

[Plutarchus, Vita Catonis] Plutarch, Lives. Marcus Cato, B. Perrin, 1-11, LCL 47, Cambridge 1914, t. 2, s. 301–385.

Vergilius, [Bucolica] Bucoliques, Paris 1970.

Opracowania

Aleksandrovič T., Korpanûk M., Poetika prozi Grigorìâ Skovorodi. Monografìâ, Korsun′–Ševčenkìvs′kij 2011.

Aleksandrovič T.Z., Malinka M.M., Antičnìst′ i G. Skovoroda. Kul′turnij dìalog u prozì ukraїns′kogo pis′mennika, https://er.knutd.edu.ua/bitstream/123456789/2628/1/Aleksandrovych%20T.%2C%20Malynka%20M.%20Antiquity%20and%20H.Skovoroda.pdf, dostęp: 29.06.2025.

Bìlec′kij V., Eshatologìčna sprâmovanìst′ fìlosofìї Skovorodi, w: Modusi svìtìv Grigorìâ Skovorodi, red. A. Kiridon, Kiїv 2022, s. 80–86.

Barabaš Û., Duh životvorit′… Čitaêmo Skovorodu, Kiїv 2014.

Bendyk E., Hippis z Hetmanatu: niezwykły Hryhorij Skoworoda. Rosjanie wciąż na niego polują, „Polityka”, 50 (3393), 7-13 XII 2022, s. 82–84.

Curtius E.R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tł. A. Borowski, Kraków 1997.

Cytowska H., Szelest M., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.

Cytowska M., Szelest H., Rychlewska L., Literatura rzymska. Okres archaiczny, Warszawa 1997.

Černišov V.V., G. Skovoroda j patristična dumka hristiâns′kogo Shodu, w: Vertogradar ukraїnskoї duhovnostì. Zbìrnik materìalìv Vseukraїnskoї naukovoї konferencìї, prisvâčenoї vsebìčnomu osmislennû postatì G.S. Skovorodi 18 travnâ 2013 roku, Skovorodinìvka 2013, s. 73–77.

Franzenburg G., Sokratische Seelsorge im 18. Jahrhundert, „Studia Oecumenica”, 22 (2022) s. 261–273.

Golozubov O.V., Mìstičnij dosvìd sv. Franciska Assìz′kogo ta G. Skovorodi: pìdstavi komparativnogo doslìdžennâ, w: Vertogradar ukraїnskoї duhovnostì. Zbìrnik materìalìv Vseukraїnskoї naukovoї konferencìї, prisvâčenoї vsebìčnomu osmislennû postatì G.S. Skovorodi 18 travnâ 2013 roku, Skovorodinìvka 2013, s. 14–17.

Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, tł. M. Bronarska i in., Wrocław 2008.

Ìstorìâ naukovo-tehničnoї bìblìoteki, https://lpnu.ua/ntb/istoriia-ntb, dostęp: 01.07.2025.

Kovalenko L., Bernads′ka N., Ukraїns′ka lìteratura, Kiїv 2017.

Lepki B., Zarys literatury ukraińskiej. Podręcznik informacyjny, Warszawa 1934.

Mahnovec′ L., Pro hronologìû listìv Skovorody, „Radâns′ke lìteraturoznavstvo”, 4 (1972) s. 54–66.

Malahov V.A., Hrystologìčnì motivi u tvorčostì Skovorodi, w: Оbraz Hrista v ukraїns′kìj lìteraturì, Kiїv 2011, s. 104–115.

„Dicta”. Zbiór łacińskich sentencji, przysłów, zwrotów i powiedzeń, red. C. Michalunio, Kraków 2005.

Moiseêva N.I., Omelčenko G.Û., Rozumìnnâ fìlosofìї ŝastâ u tvorah G. Skovorodi, w: Vertogradar ukraїnskoї duhovnostì. Zbìrnik materìalìv Vseukraїnskoї naukovoї konferencìї, prisvâčenoї vsebìčnomu osmislennû postatì G.S. Skovorodi 18 travnâ 2013 roku, Skovorodinìvka 2013, s. 53–55.

Nìženec A., Na złamì dvoh svìtìv. Rozvìdka pro G.S. Skovorodu ì Harkìvs′kij Kolegìum, Harkìv 1970.

Pilipowycz D., Skoworodiana polskie. Recepcja myśli filozoficznej i twórczości literackiej Hryhorija Skoworody w Polsce, Kraków 2022.

Popovič M.V., Grigorìj Skovoroda na tlì flosofs′ko-relìgìjnih ruhìv svoêї dobi, w: Modusi svìtìv Grigorìâ Skovorodi, red. A. Kiridon, Kiїv 2022, s. 91–103.

Reale G., Historia filozofii starożytnej, tł. E.I. Zieliński, t. 1. Od początków do Sokratesa, Lublin 1993,.

Red′ko D., Grigorìj Skovoroda: 3 grudnâ – 300 rokìv vìd dnâ narodžennâ Vìl′noї Lûdini, Ukrinform, 03.12.2022, https://www.ukrinform.ua/rubric-culture/3626865-grigorij-skovoroda-3-grudna-300-rokiv-vid-dna-narodzenna-vilnoi-ludini.html, dostęp: 26.06.2025.

Stroh W., Łacina umarła, niech żyje łacina! Mała historia wielkiego języka, tł. A. Arndt, Poznań 2016.

Suhih L.A., Tolstenko S.N., Perevod G.S. Skovorody proizvedeniâ Plutarha „O spokojstvii duši” kak popytka postroeniâ svoej filosofii, w: Vertogradar ukraїnskoї duhovnostì. Zbìrnik materìalìv Vseukraїnskoї naukovoї konferencìї, prisvâčenoї vsebìčnomu osmislennû postatì G.S. Skovorodi 18 travnâ 2013 roku, Skovorodinìvka 2013, s. 64–66.

Ševčuk T., Na perehrestì epoh: antična lìteratura u tvorčostì Grigorìâ Skovorodi, Izmaїl 2010.

Ševčuk V., Pìznannij ì nepìznannij Sfìnks. Grigorìj Skovoroda sučasnimi očima, Kiїv 2008.

Uškalov L., Kogo z novočasnih avtorìv čitav Skovoroda, w: Pereâslavs′kì Skovorodinìvs′kì studìї, red. V.P. Kocur, t. 2, Kiїv 2013, s. 142–150.

Uškalov L., Lovitva nevlovnogo ptaha: žittâ Grigorìâ Skovorodi, Kiїv 2017.

Uškalov L., Skovoroda Grigorìj Savič (štrihi do bìografìї), w: Modusi svìtìv Grigorìâ Skovorodi, red. A. Kiridon, Kiїv 2022, s. 11–34.

Wójcik A., Talent i sztuka. Rzecz o poezji Horacego, Wrocław 1986.