Celem niniejszego artykułu jest omówienie troski o dziedzictwo kulturowe ziemi zawkrzeńskiej oraz prezentacja historii powstania i struktury treściowej spisanych w latach 1879-1886 Pieśni Ludu dawnej Ziemi Zawskrzeńskiej, dotąd nieopublikowanych rękopisów Władysława Dębskiego, przez niektórych badaczy (np. przez Bogumiłę Umińską i Leszka Arenta) uznawanych za zaginione. W tekście przedstawiona jest również postać i twórczość Władysława Piotra Dębskiego (1829-1899), ziemianina, dziedzica i właściciela dóbr Krzywonosi, Dębska i przyległości w pow. mławskim, w parafii Szydłowo, który w swoim życiu, oprócz działalności w gospodarstwie, zajmował się także pisaniem korespondencji i artykułów na temat obyczajowości Północnego Mazowsza, przede wszystkim zaś propagował kulturę ludową i tradycje historycznej ziemi zawkrzeńskiej, obejmującej dawne powiaty: mławski, szreński i niedzborski. Dębski wpisał się w grupę XIX-wiecznych badaczy, etnografów i pasjonatów kultury polskiej, zachęconych m.in. przez Jana Aleksandra Karłowicza do dokumentowania dziejów lokalnych małych ojczyzn. Zebrane przez Dębskiego Pieśni Ludu dawnej Ziemi Zawskrzeńskiej są ważnym świadectwem epoki i bogatym źródłem do dalszych badań nad historią Mazowsza. Do naszych czasów rękopisy Dębskiego, choć figurowały w spisach archiwalnych, nie były szerzej znane i nie poddawano ich poważniejszym analizom, co stanowi pewien brak do nadrobienia we współczesnej historiografii, gdyż zawierają wiele materiałów do opisania lokalnych społeczności w przekazywaniu tradycji i wychowywaniu młodego pokolenia Polaków w czasie, gdy można było walczyć o wolność piórem i poprzez kształtowanie świadomości narodowej. Artykuł jest przyczynkiem do dalszych badań nad tekstami tych pieśni ludowych.
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
"Biografistyka Pedagogiczna" uzyskała dofinansowanie na lata 2022-2024 ze środków Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu „Rozwój Czasopism Naukowych”.
Okres realizacji: 2023-2024 rok.
Wartość dofinansowania 65 992,00 PLN
Numer umowy: RCN/SP/0434/2021/1