Św. Kajetan z Thieny – patron zmartwychwstańców w kontekście charyzmatu zgromadzenia

Piotr Kondraciuk

doi:10.36578/BP.2023.08.65

Published : 2023-12-30

Vol. 8 No. 3 (2023)

Saint Cajetan of Thiene – the Patron of the Resurrectionists in the Context of the Congregation's Charism

Piotr Kondraciuk

https://orcid.org/0000-0002-4511-4736

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.65

Abstract

This article focuses on the figure of the order's second patron, next to St. Joseph: St. Cajetan Thiene. The patronage of St. Cajetan was not accidental. It derived directly from the clerical character of the Congregation, originating from the reforms intended to renew religious life in the Church. The Congregation of the Clerics Regular was founded on the wave of a movement initiated within the Roman Curia and the papal court, in the circle of the Oratorio Divino Amore in Rome, involving both lay people and clerics who, in the spirit of evangelical perfection, would gather to pray and engage in various forms of charitable activities. Among the founders of the Clerics Regular, only Cajetan of Thiene was raised to the altar honors. The cult of St. Cajetan also developed within the Order of the Trinitarians (Order of the Holy Trinity from the Redemption of Slaves), who adopted it from the Theatines and the Armenians of Lviv. Despite the patronage of St. Cajetan to the congregation of the Resurrectionists, his pictorial and sculptural images are scarce. Altar iconography is centered on the themes of the Resurrection, the Blessed Virgin Mary and St. Joseph. The extensive iconography of St. Cajetan, still not fully recognized due to confusion with other saints who are characterized by similar attributes, virtually disappeared in the 19th century. This is probably the reason why, despite the clear references to the saint's charism in the writings of the founders of the Resurrectionists, as noted above, his images have not found their way onto the altars or into the iconographic programs of churches of worship. It is worth considering this aspect when designing new decorative elements or shaping the ideological programs of contemporary temples.

Keywords:

Saint Cajetan of Thiene, The Resurrectionists, November Uprising, Great Polish Emigration, religious orders

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)
pdf EN

Citation rules

Kondraciuk, P. (2023). Saint Cajetan of Thiene – the Patron of the Resurrectionists in the Context of the Congregation’s Charism. Biografistyka Pedagogiczna, 8(3), 165–179, 181. https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.65

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bujak J., Św. Józef – Patron Kościoła powszechnego w wybranych dokumentach Stolicy Apostolskiej, „Rocznik Skrzatuski”, 9 (2021) s. 47–60.

Chotyńska M., Bogdan Jański i jego współcześni, „Perspektywy Kultury”, 29 (2020) nr 2, s. 25 –41, doi: 10.35765/pk.2020.2902.04.

Ciak W., Eliasz i Maryja – wskazaniem na prorocki charyzmat Karmelu, „Głos Karmelu”, 2013, nr 6 (54), s. 13–15.

Ćwiek M., 65 lat Parafi i Zmartwychwstania Pańskiego na Woli Duchackiej w Krakowie, Kraków 2014.

Duchniewski J., Kajetan z Thieny, w: Encyklopedia katolicka, t. 8, red. A. Szostek, Lublin 2000, kol. 339–340.

Fitych T., Polska książka o św. Józefie w xix wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 65 (1996), s. 255–287, doi: 10.31743/abmk.8660.

Hałas H., Neoklasycystyczne kościoły i kaplice Poznania. Projekty, realizacje i konserwacja wybranych obiektów, „Ochrona Zabytków”, 54 (2001) nr 3 (214), s. 3 17–329.

Iwaszczonek A., Narodziny Kleryków Regularnych, „Życie Konsekrowane”, 2022, nr 2 (154), s. 14–29.

Iwicki J., Charyzmat zmartwychwstańców, tłum. W. Mleczko, J. Piątkow ska-Osińska, B. Tischner, Katowice 1990.

Jański B., Dzienniki 1830–1839, oprac. A. Jastrzębski, Rzym 2000.

Kalembka S., Wielka Emigracja: polskie wychodźstwo polityczne w latach 1831–1862, Warszawa 1971.

Kardaś A., Droga charyzmatyczna Hieronima Kajsiewicza, Kraków 2006.

Knapiński R., Titulus ecclesiae. Ikonografi a wezwań współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa 1999.

Koczwara S., Dzieje Kościoła ormiańskiego w Polsce na tle pasterskiej działalności jego arcybiskupów (rys historyczny), „Vox Patrum”, 40 (2001) s. 127–138, doi: 10.31743/vp.7974.

Kondraci uk P., Obraz św. Kajetana z kościoła ormiańskiego w Zamościu, „Zamojsko-Wołyńskie Zeszyty Muz ealne”, 1 (2003) s. 197–202.

Kondraciuk P., Św. Kajetan ze zbiorów Muzeum Krajoznawczego w Łucku. Analiza ikonograficzna obrazu, w: Volyns’ka ikona: doslidžennâ ta rectavraciâ. Materialy XIII mižnarodnoї naukovoї konferenciї m. Luc’k – m. Volodymyr-Volyns’kyj, 2–3 lystopada 2006 roku, Luc’k 2006, s. 35–38.

Koperek S., Misja bułgarska. Historia – wspomnienia – nadzieja na przyszłość, w: Misja bułgarska zmartwychwstańców: 150 lat w służbie Kościołowi i społeczeństwu, red. W. Misztal, W. Mleczko, Kraków 2013, s. 39–65.

Kowalczyk M., Prorok magnetyczny, czyli Andrzej Towiański wobec mesmeryzmu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiello ńskiego. Studia Religiologica”, 44 (2011) s. 147–159, doi: 10.4467/20844077sr.11.011.0255.

Kuzicki J., Duchowni i duszpasterstwo polskiej emigracji w krajach Europy Zachodniej w I połowie xix wieku. Przegląd problematyki badawczej, „ur Journal of Humanities and Social Sciences”, 11 (2019) nr 2, s. 5–30, doi: 10.15584/johass.2019.2.1.

Leksykon liturgii, red. B. Nadolski, Poznań 2006.

Litak S., Od reformacji do oświecenia. Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Lublin 1994.

Mazurkiewicz J., Andrzej Towiański. Studium psychologiczne, Warszawa 1901.

Mleczko W., Arcybiskup Józef Teodorowicz – przyjaciel zmartwychwstańców i znawca duchowości semenenkowskiej, w: Sługa Boży o. Piotr Semenenko CR i zmartwychwstańcza szkoła duchowości. Sprawozdanie z sympozjum, red. W. Misztal, W. Mleczko, Kraków 2011, s. 145–164.

Mleczko W., Nauka i świętość. Formacja kapłańska w myśli i działalności zmartwychwstańców, Kraków 2014.

Niedźwiedź A., Od religijności ludowej do religii przeżywanej, w: Kultura ludowa. Teorie, praktyki, polityki, red. B. Fatyga, R. Michalski, Warszawa 2014, s. 327–338.

Normy dotyczące ustanawiania patronów, „Anamnesis”, 85 (2016) nr 2, s. 15–17.

Ołdakowska M., Przyczynek do ikonografi i świętego Kajetana z Thieny, „Artifex”, 11 (2009) s. 18–21.

Pałubska Z., Kult Opatrzności Bożej w Kościele katolickim w Polsce, „Rocznik Teologii Katolickiej”, 9 (2010) s. 180–207, doi: 10.15290/rtk.2010.09.13.

Pelczar R., Teatyni w Warszawie w xviii w., „Nasza Przeszłość”, 108 (2007) s. 147–181, doi: 10.52204/np.2007.108.147-181.

Pollacz Ł. R., Heroina chrzescianska Rozmaitością Modlitw, i Strzelistemi Aktami Nieoszacowanych Łaski Boskiey Skarbow i Niebieskiego Krolestwa nabywająca Ku Większey Boga Chwale, Matki Przenayświętszey i Patronow ss. godnemu uszanowaniu, z pozwoleniem Zwierzchności Duchowney drukiem odnowiona, Częstochowa 1794.

Popek K., Misja polskich zmartwychwstańców w Adrianopolu. Wybrane problemy, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów uj. Nauki Społeczne”, 2018, nr 23 (4), s. 129–144, doi: 10.26361/zntd sp.09.2018.23.07.

Réau L., Iconographie de l’art chretiene, t. 3, Paris 1958.

Resurrectionem Tuam confi temur. Modlitewnik zmartwychwstańców, Kraków 2006.

Rozynkowski W., Św. Józef patron kościołów zakonnych w Polsce ok. 1772 roku, „Kaliskie Studia Teologiczne”, 3 (2004) s. 131–137.

Staich W., Apostoł tułaczy Bogdan Jański, Katowice 1934.

Szewczyk A., Duchowy ojciec Karmelu, „Głos Karmelu”, 2013, nr 6 (54), s. 10–11.

Świderski K., Ustanowienie świętego patrona miast, gmin, powiatów i województw, „Studia Prawa Publicznego”, 2022, nr 1 (37), s. 29–60, doi: 10.14746/spp.2022.1.37.2.

Tarkowska E., Początki Wielkiej Emigracji. Polacy w Besançon w latach 1832–1833, „Rocznik Biblioteki Naukowej pau i pan w Krakowie”, 66 (2021) s. 21–45, doi: 10.4467/25440500rbn.21.003.16085.

Tschochner F., Kajetan (Gaetano) von Thien, w: Lexikon der christlichen Ikonographie, red. W. Braunfels, Freiburg im Breisgau 1974, kol. 261–263.

Ujejski J., Naundorf, Vintras i towiańszczyzna, „Pamiętnik Literacki”, 25 (1928) nr 1–4, s. 406–438.

Witko A., Gloria Tibi Trinitas et captivis libertas: del pasado y el presente de la Orden Trinitaria = Z przeszłości i teraźniejszości Zakonu Trynitarskiego, tłum. D. Kucała, Kraków–Roma–Valencia 2000.

Witko A., Sztuka w służbie Zak onu Trójcy Świętej w siedemnastym i osiemnastym stuleciu, Warszawa 2002.

Witkowska A., Titulus Ecclesiae. Wezwania współczesnych kościołów katedralnych w Polsce, Warszawa 1999.

Zdybał P., Wątki wschodnie w architekturze i dekoracji wnętrza w kościołach zmartwychwstańców we Lwowie i Krakowie, w: Misja bułgarska zmartwychwstańców: 150 lat w służbie Kościołowi i społeczeństwu, red. W. Misztal, W. Mleczko, Kraków 2013, s. 163–184.

Ziółek J., Ze studiów nad życiem religijnym Wielkiej Emigracji, „Studia Polonijne”, 16 (1994) s. 99–119.