Rozwój mowy i wychowanie językowe dziecka w wieku przedszkolnym w perspektywie biografii Stefana Szumana (1889-1972)

Lucyna Dziaczkowska

doi:10.36578/BP.2023.08.35

Published : 2023-12-30

Vol. 8 No. 2 (2023)

Speech Development and Language Education in Preschool Children in the Context of Stefan Szuman’s Biography (1889–1972)

Lucyna Dziaczkowska

https://orcid.org/0000-0002-6387-8609

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.35

Abstract

The article emphasizes the special significance of speech development and language education in developing cognitive, cultural and moral skills in preschool children. This is demonstrated using the example of research conducted by Stefan Szuman (1889–1972), as placed in the context of contemporary scientific knowledge on the subject. The life of Szuman, a prominent Polish psychologist and pedagogue, provides a crucial context for this analysis and its proposed conclusions.

Keywords:

Stefan Szuman, speech, language-related education, preschool children

Most read articles by the same author(s)

Lucyna Dziaczkowska, An Outline for Bogdan Nawroczyński’s Pedagogical Biography , Biografistyka Pedagogiczna: Vol. 7 No. 1 (2022)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf
PDF (Język Polski)

Citation rules

Dziaczkowska, L. (2023). Speech Development and Language Education in Preschool Children in the Context of Stefan Szuman’s Biography (1889–1972). Biografistyka Pedagogiczna, 8(2), 67–96. https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.35

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Źródła

Szuman S., Dzieła wybrane, t. 1: Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, wyb. i oprac. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, Warszawa 1985.

Szuman S., Przedmowa, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 5-17.

Szuman S., Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego. Podręcznik dla matek i wychowawczyń w przedszkolach i domach dziecięcych oraz dla nauczycieli i studentów studiujących rozwój psychiczny dziecka, Warszawa 1947.

Szuman S., Rozwój pytań dziecka. Badania nad rozwojem umysłowości dziecka na tle jego pytań, Warszawa–Wilno–Lublin 1939.

Szuman S., Rozwój treści słownika dzieci. Zagadnienie i niektóre wyniki badań, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 19-95.

Szuman S., Talent pedagogiczny, w: Osobowość nauczyciela, red. W. Okoń, Warszawa 1959, s. 73-108.

Opracowania

Bębenek T.J., Godzina wspomnień, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 90-93.

Geppertowa L., Rozwój rozumienia i posługiwania się przez dzieci pojęciami stosunków określanymi przez przyimki i przysłówki, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 149-381.

Grudzień M., Spotkanie po latach z Profesorem Szumanem, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 97-100.

Jaroszewska A., Budowanie przyjaznego środowiska wspierającego efektywną naukę języków obcych. Poradnik nie tylko dla nauczycieli, Warszawa 2014.

Kielar-Turska M., Czy warto dzisiaj czytać dzieła klasyków? Prezentacja autora Stefana Szumana i jego książki Osobowość i charakter. Wydawnictwo Naukowe PWN. Biblioteka Klasyków Psychologii. Warszawa 2014, „Psychologia Rozwojowa”, 19 (2014) nr 4, s. 101-111.

Kielar-Turska M., Stefan Szuman, w: Złota księga Wydziału Filozoficznego, red. J. Miklaszewska, J. Mizera, Kraków 2000, s. 205-217.

Nauka języka obcego w perspektywie ucznia. Edukacja językowa dzisiaj: podręcznik akademicki, red. H. Komorowska, Warszawa 2011.

Krakowiak K., Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Lublin 2012.

Ligęza, Interpersonalna funkcja pytań pojedynczych i serii pytań u dzieci w wieku 1,6-6,0, w: Język w biegu życia, red. M. Kielar-Turska, S. Milewski, Gdańsk 2019, s. 360-399.

Lisiecka A., Forerunners of the Polish Theory of Aesthetic Education, „Biografistyka Pedagogiczna”, 7 (2022) nr 1, s. 173-196, DOI: 10.36578/bp.2022.07.22.

Łysiak M., Moje wspomnienie o profesorze Stefanie Szumanie i Jego żonie Zofii, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska i A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 101-105.

Makiełło-Jarża G., O profesorze Szumanie i Jego Żonie Zofii. Wspomnienie sentymentalne, w: Stefan Szuman (1889-1972). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 106-107.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1997.

Porayski-Pomsta, J., Badanie Stefana Szumana nad słownictwem dzieci, w: Studia logopedyczno-lingwistyczne. Księga jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin profesora Edwarda Łuczyńskiego, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, B. Kamińska, Gdańsk 2017, s. 404–417.

Porayski-Pomsta J., O wychowaniu językowym w domu i przedszkolu, http://www.tkj.uw.edu.pl/art/o-wychowaniu-jezykowym-w-domu-i-przedszkolu, dostęp: 22.03.2023.

Przetacznik-Gierowska M., Profesor Stefan Szuman – nauczyciel i uczony, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 10–30.

Przetacznikowa M., Przedmowa, w: S. Szuman, Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, wyb. i oprac. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, Warszawa 1985, s. 5-18.

Przetacznikowa M., Rozwój i funkcje przymiotników w mowie dzieci do lat sześciu, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 97-147.

Rypel A., Wychowanie językowe, czyli jak scalić rozproszoną świadomość językową, w: Świadomość językowa, red. J. Nocoń, A. Tabisz, Opole 2014, s. 53-62.

Saussure F. de, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. K. Kasprzyk, wstęp i przypisy K. Polański, Warszawa 2002.

Szuman-Czyżewiczowa G., Opowiadania rodzinne – fragmenty pamiętników i listów Stefana Szumana, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, praca zbiorowa, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 118–164.

Tytko M.M., Dr med. Stefan Szuman jako lekarz w armii niemieckiej (1914–1919). Przyczynek biograficzny, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, 20 (2014) s. 81-108.

Tytko M.M., Mjr Prof. Stefan Szuman w walce o niepodległość Polski, „Sowiniec”, 44 (2014) s. 51-84, doi: 10.12797/Sowiniec.25.2014.44.04.

Tytko M.M., Udział Stefana Szumana w obronie niepodległości (1919-1920), https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/32089/tytko_udzial_stefana_szumana_w_obronie_niepodleg%c5%82osci.pdf?sequence=1&isAllowed=y, dostęp: 15.02.2023.

Wałęga A., Środowisko rodzinne Wandy Szuman (1890-1994), „Rocznik Toruński”, 31 (2004) s. 137-165.

Witkowski L., Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków 2013.