Szkoła jako środowisko wychowawcze w myśli pedagogicznej Feliksa Jezierskiego

Monika Hajkowska

doi:10.36578/BP.2022.07.45

Data publikacji : 31-12-2022

Tom 7 Nr 2 (2022)

Szkoła jako środowisko wychowawcze w myśli pedagogicznej Feliksa Jezierskiego

Monika Hajkowska

https://orcid.org/0000-0001-5524-4246

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.45

Abstrakt

Feliks Jezierski (1817-1901) był nauczycielem, pisarzem, filozofem. Jego zainteresowania pedagogiczne powstały na gruncie pracy zawodowej, nauczycielskiej. W pismach poświęconych dziedzinie zarówno pedagogiki, jak również filozofii podejmował ważne zagadnienie szkoły, w tym w szczególności nauczyciela i ucznia. W swoich rozważaniach przedstawiał obraz instytucji, która powinna przygotowywać młodego człowieka do dorosłego życia. Nie koncentrował się na opanowaniu programu nauczania, ale na umiejętności myślenia, wyrażania własnych sądów. Nauczyciela czynił najważniejszym ogniwem szkoły, odpowiedzialnym za realizację postawionych celów. Łączył jego pracę dydaktyczną i wychowawczą, podkreślał znaczenie jego obowiązków zawodowych. Był przekonany, że funkcja, którą pełni wymaga od niego szczególnego przygotowania i zaangażowania. W organizacji nauczania i wychowania potrzeby ucznia traktował jako szczególne jej kryterium.

Słowa kluczowe:

Feliks Jezierski, szkoła, nauczyciel, uczeń, Królestwo Polskie

Inne teksty tego samego autora

Monika Hajkowska, Jan Dobrzański (1901-1997) – badacz, organizator, dydaktyk , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 9 Nr 1 (2024)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Hajkowska, M. (2022). Szkoła jako środowisko wychowawcze w myśli pedagogicznej Feliksa Jezierskiego. Biografistyka Pedagogiczna, 7(2), 371–387. https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.45

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła

Bayron Gordon J., Dwie tragiedye historyczne. Dwaj Foskarowie, Marino Faliero, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1889.

Berkely J., Rzecz o zasadach poznania, tłum. z ang. F. Jezierski, red. H. Struve, Warszawa 1890.

Brandes J., Główne prądy literatury XIX stulecia, t. 1-5, Warszawa 1882-1884. Do rozważenia, do usunięcia lub zostawienia.

Dzieje literatury powszechnej z illustracyami, t. 3, cz. 2: Dzieje literatury nowożytnej, okres pierwszy – czasy humanizmu i reformacyi, oprac. F. Jezierski, Warszawa 1891.

Dzieje literatury powszechnej z illustracyami, t. 4, cz. 1: Dzieje literatury nowożytnej, okres drugi – czasy reakcyi i pseudo-klasycyzmu, opracowany przez E. Porębowicza, J. A. Święcickiego, F. Jezierskiego, Warszawa 1893.

Fulham E., Biała Góra, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1859.

Goethe W. J., Faust, cz. 1, 2, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1880.

Jezierski F., Ćwiczenia pamięci, w: Encyklopedyja Wychowawcza, red. J. T. Lubomirski, E. Stawski, S. Przystański, J. K. Plebański, t. 2, Warszawa 1982, s. 608-617. – to jest tylko na jednej stronie??

Jezierski F., Dokonania, „Przegląd Naukowy”, 2 (1843) nr 3, s. 120

Jezierski F., Nauczyciel ze stanowiska moralnego i naukowego. Dzieło napisane dla rodziców i nauczycieli, Warszawa 1847.

Jezierski F., O dwóch pierwiastkach myślenia, „Przegląd Naukowy”, 4 (1845) nr 9, s. 308-309.

Jezierski F., Ogólny przegląd estetyki Hegla, „Przegląd Naukowy”, 7 (1848) nr 19, s. 23-32.

Jezierski F., Przygotowania do wiedzy mowy polskiej, Warszawa 1843.

Jezierski F., Rzecz o pojęciach ludzkich, ich pochodzeniu i rozwijaniu się, Warszawa 1846.

Jezierski F., Społeczne i naukowe stanowisko szkoły, „Przegląd Naukowy”, 4 (1845) nr 20, s. 645-655.

Lange A. F., Historya filozofii materyalistycznej i jej znaczenie w teraźniejszości, t. 2, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1881.

Lewald K., Historya XIX wieku na podstawie źródeł i najnowszych opracowań, Warszawa 1888.

Longfellow W. H., Duma o Hawiacie, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1860.

Longfellow W. H., Ewangelina, powieść z dziejów anglo-amerykańskich, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1857.

Longfellow W. H., Złota legenda, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1857.

Męczennicy myśli wg I. Barniego i A. Krzyżanowskiego, oprac. K. L., Warszawa 1883.

Shelley B. P., Prometeusz rozpętany, tłum. F. Jezierski, Warszawa 1987.

Literatura przedmiotu

Błachnio R. J., Biblioteka Warszawska forum polskiej filozofii w latach 1841-1915, Bydgoszcz 1999.

Brykalska M., Kłosy. Czasopismo Ilustrowane Tygodniowe, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, Warszawa 1984, s. 449.

Gomulicki W., Warszawa wczorajsza, zebr. i oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1961.

Grychowski A., Lublin i Lubelszczyzna w życiu i twórczości pisarzy polskich od średniowiecza do 1968 r., Lublin 1974.

Hahn H., Feliks Jezierski, w: Encyklopedya wychowawcza, t. 6, Warszawa 1904, s. 1-4

Jakuszko H., Fichte Immanuel Hermann, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3: E-Gn, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2002, s. 414-416

Królikowski L., Szkolnictwo dawnej Warszawy. Rzecz o korelacji pomiędzy rozwojem miasta a szkolnictwem. (Od połowy XVII wieku do wybuchu drugiej wojny światowej), Warszawa 2008.

Lepianka J., Życie i twórczość Feliksa Jezierskiego, „Zeszyty Naukowe. Prace Instytutu Nauk Społecznych”, 4 (1984) s. 124-165.

Lepianka J., „Twórczość” jako kategoria filozoficzna w poglądach Feliksa Jezierskiego, „Zeszyty Naukowe. Prace Instytutu Nauk Społecznych”, 2 (1982) s. 150-160.

Lepianka J., Feliks Jezierski – życie i dzieło, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, 32 (1989) nr 1, s. 21-38.

Lepianka J., Filozofia społeczna Feliksa Jezierskiego i jej pedagogiczne implikacje, „Zeszyty Naukowe. Prace Instytutu Nauk Społecznych”, 6 (1986) s. 304-329.

Lepianka J., Rola nauczyciela w życiu społecznym narodu i koncepcji Feliksa Jezierskiego (1817-1901), „Zeszyty Naukowe. Prace Instytutu Nauk Społecznych”, 5 (1985) s. 118-139.

Lepianka J., Wychowanie społeczne w koncepcji Feliksa Jezierskiego, „Zeszyty Naukowe. Prace Studium Nauk Społeczno-Politycznych” (Koszalin), 1 (1978, druk 1980) s. 31-50.

Michalski J., Wokół myśli o nauczycielu Feliksa Jezierskiego, w: Szkolnictwo, opieka i wychowanie w Królestwie Polskim. Od jego ustanowienia do odzyskania przez Polskę niepodległości 1815-1918, red. H. Markiewiczowa, I. Czarnecka, Warszawa 2016, s. 100-110.

Prus B., Kroniki, t. 20, Warszawa 1970.

Raczek H., Gimnazjum lubelskie w okresie międzypowstaniowym (1833-1863), w: Szkoła czterech wieków. Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Lublinie, red. R. Kucha, Lublin 1992, s. 95-117.

Sadurski I., Korpus nauczający Gimnazjum Wojewódzkiego (gubernialnego) w Lublinie w latach 1832-1864, „Roczniki Nauk Społecznych”, 35 (2007) nr 2, s. 143-166.

Stepień M., Przegląd Naukowy, Literaturze, Wiedzy i Umnictwu Poświęcony, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, Warszawa 1985, s. 245-246.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 2, Warszawa 2004.

Tomaszewski E., Prasa Królestwa Polskiego i ziem litewsko-ruskich okresu międzypowstaniowego (1832-1864), w: Prasa polska w latach 1661-1864, red. J. Łojek, Warszawa 1975, s. 110-198.

W.R.-S., W.A.-Sz., Jezierski Feliks (1817-1901), w: Dawni Pisarze Polscy, od początku piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. 2, Warszawa 1983, s. 51-52

Walicki A., Bronisław Trentowski, w: Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. 1: 1831-1863, red. A. Walicki, Warszawa 1973, s. 348-396.

Walicki A., Lata 1815-1863, w: Zarys dziejów filozofii polskiej 1815-1918, red. A. Walicki, Warszawa 1986, s. 9-133.

Walka caratu ze szkołą polską w Królestwie Polskim w latach 1831-1870. Materiały źródłowe, wybór, wstęp i oprac. K. Poznański, Warszawa 1993.

Wieniawski J. (Jordan), Kartki z mego pamiętnika, Warszawa 1911.

Wiercieński W., Pamiętniki, przedm. i oprac. A. Zajączkowski, Lublin 1973.

Żbikowski P., Feliks Jezierski, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 11, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964-1965, s. 199-200.