Rozwój mowy i wychowanie językowe dziecka w wieku przedszkolnym w perspektywie biografii Stefana Szumana (1889-1972)

Lucyna Dziaczkowska

doi:10.36578/BP.2023.08.35

Data publikacji : 30-12-2023

Tom 8 Nr 2 (2023)

Rozwój mowy i wychowanie językowe dziecka w wieku przedszkolnym w perspektywie biografii Stefana Szumana (1889-1972)

Lucyna Dziaczkowska

https://orcid.org/0000-0002-6387-8609

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.35

Abstrakt

Tekst artykułu akcentuje tezę zakładającą szczególne znaczenie rozwoju mowy i wychowania językowego w budowaniu kompetencji poznawczych, kulturowych i moralnych dziecka w wieku przedszkolnym. Znaczenie to ukazane jest na przykładzie wyników badań, przeprowadzonych przez Stefana Szumana (1889-1972) i odniesienia ich do współczesnej wiedzy naukowej na ten temat. Perspektywą, która odgrywa kluczową rolę w dokonywanych analizach i formułowanych wnioskach, jest kontekst biografii badacza – wybitnego polskiego psychologa i pedagoga, jakim był Stefan Szuman.

Słowa kluczowe:

Stefan Szuman, mowa, wychowanie językowe, dziecko w wieku przedszkolnym

Inne teksty tego samego autora

Lucyna Dziaczkowska, Szkic do biografii pedagogicznej Bogdana Nawroczyńskiego , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 7 Nr 1 (2022)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf (English)
PDF

Zasady cytowania

Dziaczkowska, L. (2023). Rozwój mowy i wychowanie językowe dziecka w wieku przedszkolnym w perspektywie biografii Stefana Szumana (1889-1972). Biografistyka Pedagogiczna, 8(2), 67–96. https://doi.org/10.36578/BP.2023.08.35

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Źródła

Szuman S., Dzieła wybrane, t. 1: Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, wyb. i oprac. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, Warszawa 1985.

Szuman S., Przedmowa, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 5-17.

Szuman S., Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego. Podręcznik dla matek i wychowawczyń w przedszkolach i domach dziecięcych oraz dla nauczycieli i studentów studiujących rozwój psychiczny dziecka, Warszawa 1947.

Szuman S., Rozwój pytań dziecka. Badania nad rozwojem umysłowości dziecka na tle jego pytań, Warszawa–Wilno–Lublin 1939.

Szuman S., Rozwój treści słownika dzieci. Zagadnienie i niektóre wyniki badań, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 19-95.

Szuman S., Talent pedagogiczny, w: Osobowość nauczyciela, red. W. Okoń, Warszawa 1959, s. 73-108.

Opracowania

Bębenek T.J., Godzina wspomnień, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 90-93.

Geppertowa L., Rozwój rozumienia i posługiwania się przez dzieci pojęciami stosunków określanymi przez przyimki i przysłówki, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 149-381.

Grudzień M., Spotkanie po latach z Profesorem Szumanem, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 97-100.

Jaroszewska A., Budowanie przyjaznego środowiska wspierającego efektywną naukę języków obcych. Poradnik nie tylko dla nauczycieli, Warszawa 2014.

Kielar-Turska M., Czy warto dzisiaj czytać dzieła klasyków? Prezentacja autora Stefana Szumana i jego książki Osobowość i charakter. Wydawnictwo Naukowe PWN. Biblioteka Klasyków Psychologii. Warszawa 2014, „Psychologia Rozwojowa”, 19 (2014) nr 4, s. 101-111.

Kielar-Turska M., Stefan Szuman, w: Złota księga Wydziału Filozoficznego, red. J. Miklaszewska, J. Mizera, Kraków 2000, s. 205-217.

Nauka języka obcego w perspektywie ucznia. Edukacja językowa dzisiaj: podręcznik akademicki, red. H. Komorowska, Warszawa 2011.

Krakowiak K., Dar języka. Podręcznik metodyki wychowania językowego dzieci i młodzieży z uszkodzeniami narządu słuchu, Lublin 2012.

Ligęza, Interpersonalna funkcja pytań pojedynczych i serii pytań u dzieci w wieku 1,6-6,0, w: Język w biegu życia, red. M. Kielar-Turska, S. Milewski, Gdańsk 2019, s. 360-399.

Lisiecka A., Forerunners of the Polish Theory of Aesthetic Education, „Biografistyka Pedagogiczna”, 7 (2022) nr 1, s. 173-196, DOI: 10.36578/bp.2022.07.22.

Łysiak M., Moje wspomnienie o profesorze Stefanie Szumanie i Jego żonie Zofii, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska i A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 101-105.

Makiełło-Jarża G., O profesorze Szumanie i Jego Żonie Zofii. Wspomnienie sentymentalne, w: Stefan Szuman (1889-1972). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 106-107.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1997.

Porayski-Pomsta, J., Badanie Stefana Szumana nad słownictwem dzieci, w: Studia logopedyczno-lingwistyczne. Księga jubileuszowa z okazji 70-lecia urodzin profesora Edwarda Łuczyńskiego, red. S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray, B. Kamińska, Gdańsk 2017, s. 404–417.

Porayski-Pomsta J., O wychowaniu językowym w domu i przedszkolu, http://www.tkj.uw.edu.pl/art/o-wychowaniu-jezykowym-w-domu-i-przedszkolu, dostęp: 22.03.2023.

Przetacznik-Gierowska M., Profesor Stefan Szuman – nauczyciel i uczony, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 10–30.

Przetacznikowa M., Przedmowa, w: S. Szuman, Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, wyb. i oprac. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, Warszawa 1985, s. 5-18.

Przetacznikowa M., Rozwój i funkcje przymiotników w mowie dzieci do lat sześciu, w: O rozwoju języka i myślenia dziecka, red. S. Szuman, Warszawa 1968, s. 97-147.

Rypel A., Wychowanie językowe, czyli jak scalić rozproszoną świadomość językową, w: Świadomość językowa, red. J. Nocoń, A. Tabisz, Opole 2014, s. 53-62.

Saussure F. de, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. K. Kasprzyk, wstęp i przypisy K. Polański, Warszawa 2002.

Szuman-Czyżewiczowa G., Opowiadania rodzinne – fragmenty pamiętników i listów Stefana Szumana, w: Stefan Szuman (1889–1989). W stulecie urodzin, praca zbiorowa, red. M. Przetacznik-Gierowska, A. Wyszyńska, Kraków 1990, s. 118–164.

Tytko M.M., Dr med. Stefan Szuman jako lekarz w armii niemieckiej (1914–1919). Przyczynek biograficzny, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, 20 (2014) s. 81-108.

Tytko M.M., Mjr Prof. Stefan Szuman w walce o niepodległość Polski, „Sowiniec”, 44 (2014) s. 51-84, doi: 10.12797/Sowiniec.25.2014.44.04.

Tytko M.M., Udział Stefana Szumana w obronie niepodległości (1919-1920), https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/32089/tytko_udzial_stefana_szumana_w_obronie_niepodleg%c5%82osci.pdf?sequence=1&isAllowed=y, dostęp: 15.02.2023.

Wałęga A., Środowisko rodzinne Wandy Szuman (1890-1994), „Rocznik Toruński”, 31 (2004) s. 137-165.

Witkowski L., Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków 2013.