Mniej znane oblicze „Starego Doktora”: Wkład Janusza Korczaka w powstanie polskiej pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną

Tomasz Fetzki

doi:10.36578/BP.2021.06.10

Published : 2021-12-08

Vol. 6 No. 1 (2021)

The less known face of "The Old Doctor"

Tomasz Fetzki

https://orcid.org/0000-0002-6026-0897

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2021.06.10

Janusz Korczak's contribution to the development of Polish pedagogy of people with intellectual disabilities

Abstract

The article presents little known aspects of Janusz Korczak's activity, related to his participation in the birth and development of Polish pedagogy of people with intellectual disabilities. Events presented in the text concern the territory the Congress Kingdom and they chronologically cover the period from the last decade of the 19th century to 1919, i.e. until Maria Grzegorzewska returns from Paris and begins her activities aiming in the organization of Polish special education. The article deals partly also with the later events i.e. of the period 1919-1939. The main topic is the collaboration of Janusz Korczak with Eugenia Lublinerowa and Dorota Zylberowa, founders of the first Polish private school for mildly intellectually disabled children, and the contribution of the "Old Doctor" to the activities of the Polish Society for Child Research, culminating in the creation of the first Polish public special school.

Keywords:

Janusz Korczak, special education, pedagogy of people with intellectual disabilities, Eugenia Lublinerowa, Dorota Zylberowa, Polish Society for Child Research

Most read articles by the same author(s)

Tomasz Fetzki, What Divides Us is Only Our Worldview , Biografistyka Pedagogiczna: Vol. 7 No. 2 (2022): Biografia w miejscu/miejsce w biografii
Tomasz Fetzki, The Role of Dorota Zylberowa (1865–1931) in the Developement of Polish Special Pedagogy , Biografistyka Pedagogiczna: Vol. 8 No. 1 (2023)
Ewa Maria Slaska, Tomasz Fetzki, In the Beginning was the Blog , Biografistyka Pedagogiczna: Vol. 1 No. 1 (2016)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Fetzki, T. (2021). The less known face of "The Old Doctor": Janusz Korczak’s contribution to the development of Polish pedagogy of people with intellectual disabilities. Biografistyka Pedagogiczna, 6(1), 91–115. https://doi.org/10.36578/BP.2021.06.10

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Źródła:

Dla tych najsłabszych i najbiedniejszych (153 Koło wpisów szkolnych), „Nowe Tory”, 2 (1909) s. 171-172.

Dzieci troski, „Nowe Tory”, 3 (1909) s. 270.

„Dzieci troski”, „Kurier Warszawski”, 108 (1909) s. 3.

Grzegorzewska, Znaczenie psycho-pedagogiki dziecka anormalnego w studjach nauczyciela, „Ruch Pedagogiczny”, 1-5 (1921).

J. Cz., Obrazki ruchome, „Świat”, 27 (1916) s. 4.

Korczak J., Akademia cierpliwości, „Świat”, 31 (1909) s. 14.

Korczak J., Dzieci troski, „Społeczeństwo”, 16 (1909) s. 186-189, 17 (1909) s. 198-201, 18 (1909) s. 210-216.

Korczak J., Dzieła, t. 4, red. S. Wołoszyn, Warszawa 1998.

Korczak J., Dzieła, t. 7, red. S. Wołoszyn, Warszawa 1993.

Korczak, Faworyci, „Nowe Tory”, 8 (1910) s. 189-192.

Kowalska J.., Wywiad z Janiną Kowalską, wnuczką Eugenii Lublinerowej, Warszawa, dn. 08.06.2015, (mps. nagr. arch. aut.).

„Kurier”, 1 (1908) s. 4.

„Kurier Litewski”, 45 (1908) s. 4.

Kurs dla nauczycieli dzieci małozdolnych, „Szkoła Powszechna”, 1 (1920) s. 95.

Lublinerowa E., Szkoła dla dzieci niedorozwiniętych. Jej zadania, środki i rezultaty, „Zdrowie”, 8 (1910) s. 633-641.

N. N., Dzieci umysłowo upośledzone (Wskazówki dla rodzin), „Przegląd Pedagogiczny”, 14-15 (1904) s. 170.

Nowy aparat rachunkowy, „Tygodnik Ilustrowany”, 30 (1914) s. 593.

Ołtuszewski W., Niedorozwój psychiczny (idjota, głuptak, zacofany); istota, zapobieganie i leczenie, Warszawa 1905.

Ołtuszewski W., Wyniki naukowej i praktycznej działalności w Warszawskim zakładzie dla zboczeń mowy w ciągu 20 l. jego istnienia, Warszawa 1912.

Ołtuszewski W., Zadania rodziców oraz społeczeństwa względem dzieci umysłowo upośledzonych (z niedorozwojem psychicznym), „Przegląd Pedagogiczny”, 21 (1899) s. 189-191, 22 (1899) s. 198-199, 23 (1899) s. 211-213.

Sollier P., Psychologia idyoty i głuptaka, Warszawa 1893.

Sprawozdania Polskiego Towarzystwa Badań nad Dziećmi z corocznej działalności za lata 1907-1921: za lata1907–1916: w pierwszych numerach roku następnego „Przeglądu Filozoficznego" oraz co roku jako oddzielne odbitki; za lata 1918–1919: „Szkoła Powszechna", 1, 3, 4 (1920); za rok 1921: „Szkoła Powszechna", 1 (1921).

Tchórznicki J., Wystawa „Dziecko” w Wilnie, „Kurier Warszawski”, 257 (1908) s. 8.

Uroczystość szkolna, „Kurier Warszawski”, 334 (1919) s. 2-3.

Wystawa szkolna, „Kurier Warszawski”, 143 (1912) s. 2.

Zagrodzki J., Wychowanie młodzieży umysłowo upośledzonej, „Szkoła”, (1911) s. 134–143.

Zakład wychowawczy dla nieszczęśliwej dziatwy, „Biesiada Literacka”, 40 (1906) s. 276–277.

Z Tow. kultury polskiej, „Kurier Warszawski”, 302 (1912) s. 5.

Zylberowa D., Uwagi z powodu artykułu p. Korczaka „Faworyci”, „Nowe Tory”, 9 (1910) s. 342–344.

Opracowania:

Balcerek W., Rozwój wychowania i kształcenia dzieci upośledzonych umysłowo; Zarys historyczny, Warszawa 1981.

Barszczewska L., Milewicz B. (wybór i opracowanie), Wspomnienia o Januszu Korczaku. Tom I, Warszawa 1981.

Bodanko A., Kowolik P., Polskie Towarzystwo Badań Nad Dziećmi: powstanie, zadania, funkcje i działalność, „Nauczyciel i Szkoła”, 1-2 (2007) s. 20-32.

Fetzki T., Édouard Onésime Séguin, twórca pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną; człowiek-dzieło-znaczenie, Kraków 2020.

Fetzki T., Róża-Rachela Kikinisowa, czyli z dziejów krakowskiej emancypacji, w: Żydzi na Kresach Wschodnich w XIX i XX wieku, red. J. Lusek, Bytom 2019.

Fetzki T., Samostanowienie i samorządność osoby niepełnosprawnej intelektualnie w koncepcjach Marii Grzegorzewskiej i Janusza Korczaka oraz współcześnie – idea a rzeczywistość, w: Dziecko w koncepcjach pedagogicznych Marii Grzegorzewskiej i Janusza Korczaka, red. J. Bałachowicz, Warszawa 2012.

Gasik W., Rozwój praktyki i teorii pedagogiki specjalnej w wieku XIX i w początkach XX wieku, w: Dzieje szkolnictwa i pedagogiki specjalnej, red. S. Mauersberg, Warszawa 1990.

Kierzek A., Otolaryngolodzy warszawscy w XIX wieku, Wrocław 1998.

Kotlarski M., Z dziejów szkolnictwa specjalnego, „Szkoła Specjalna”, 2 (1968) s. 109-120.

Radziszewska W., Jeszcze jedna rocznica w historii szkolnictwa specjalnego dla dzieci umysłowo upośledzonych w Warszawie (lata 1917-1922), „Szkoła Specjalna”, 2 (1968) s. 134-147.

Stefanowska M., Początki organizowania szkolnictwa specjalnego dla dzieci umysłowo upośledzonych w Warszawie, Komunikat wygłoszony na I Polskim Zjeździe Nauczycieli Szkół Specjalnych, „Szkoła Specjalna”, 2 (1984) s. 91-92.

Wołoszyn S., Współpraca Janusza Korczaka z Instytutem Pedagogiki Specjalnej i czasopismem „Szkoła Specjalna”, w: Wychowanie - opieka wsparcie (Tradycje i doświadczenia polskiej pedagogiki oraz możliwości współczesnego ich wykorzystania), Mysłowice 2002, s. 25-32.