Pedagogika miejsca według Joanny i Jana Kulmów. Strumiany jako locus educandi

Urszula Chęcińska

doi:10.36578/BP.2022.07.37

Data publikacji : 31-12-2022

Tom 7 Nr 2 (2022)

Pedagogika miejsca według Joanny i Jana Kulmów. Strumiany jako locus educandi

Urszula Chęcińska

https://orcid.org/0000-0002-0416-1691

DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.37

Abstrakt

Artykuł dotyczy fenomenu Strumian potraktowanych jako locus educandi. Bohaterami artykułu są poetka i pisarka – Joanna Kulmowa, oraz jej mąż – Jan Kulma, filozof i muzyk, którzy przebywali w Strumianach w latach 1961–1996. Kulmowie, zamieniając stołeczne miasto na wiejską wspólnotowość, filozoficzne doświadczanie przyrody i przestrzenną retorykę w stylu Heideggera, zamieszkali w Strumianach pedagogicznie. Zaczęli tam budować własną pedagogię strumiańską. Implikowała ona procesy edukacyjne, których celem stały się działania aktywizujące związane z poszukiwaniem twórczej ekspresji, wytworzeniem efektu artystycznego uobecnienia człowieka w świecie. Wspólnota strumiańska, jaką Kulmowie stworzyli dzięki artystycznej pedagogii strumiańskiej, nabrała cech miejskich. Stanowiła pedagogiczny wyraz emancypacyjnej troski Kulmów o prawo człowieka do indywidualizmu, wolności i twórczości, stanowiących wzór efektywnego funkcjonowania społecznego człowieka. Artykuł, w którym wykorzystano ustanowioną przez Marię Mendel terminologię związaną z pedagogiką miejsca, dedykowany jest pamięci Joanny i Jana Kulmów oraz zaprzyjaźnionej z nimi Hanny Buczyńskiej-Garewicz, autorki monografii Miejsca, strony, okolice.

Słowa kluczowe:

pedagogy of place, pedagogika kultury, badania biograficzne, Joanna Kulmowa, Strumiany

Inne teksty tego samego autora

Urszula Chęcińska, „Żywe wiązanie” Janusza Korczaka i „pastewny świat” Joanny Kulmowej , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 8 Nr 2 (2023)
Urszula Chęcińska, O pedagogice epistolarnej jako sztuce życia , Biografistyka Pedagogiczna: Tom 6 Nr 1 (2021)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Chęcińska, U. (2022). Pedagogika miejsca według Joanny i Jana Kulmów. Strumiany jako locus educandi. Biografistyka Pedagogiczna, 7(2), 79–94. https://doi.org/10.36578/BP.2022.07.37

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

„A ja jestem epigonką siebie”, z Joanną Kulmową rozmawia Urszula Chęcińska, „Polonistyka”, 9 (1993) s. 564–566.

Buczyńska-Garewicz H., Człowiek wobec losu, Kraków 2011.

Buczyńska-Garewicz H., Język przestrzeni u Heideggera, cz. 1, „Teksty Drugie”, 4 (2005) s. 6–28.

Buczyńska-Garewicz H., Język przestrzeni u Heideggera, cz. 2: Droga, „Teksty Drugie”, 1–2 (2006) s. 225–232.

Buczyńska-Garewicz H., Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków 2006.

Burszta W., Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia, Warszawa 2008.

Danilewicz W., Doświadczenie miejsca w przestrzeni globalnej – perspektywa pedagogiczna, „Pedagogika Społeczna”, 15 (2016) nr 1, s. 81–93.

Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Warszawa 2008.

Heidegger, Drogi lasu, tłum. J. Gierasimiuk, R. Marszałek, J. Mizera, J. Sidorek, K. Wolicki, Warszawa 1997.

Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005.

Książek-Szczepanikowa A., „Na ten słodki czas”. Spotkania z Joanną Kulmową i jej poezją w latach 1982–1996, Siedlce 2004.

Kulma J., Rzecz o etyce, czyli jak można poznać prawdziwą etyki przy pomocy prawd zespolonych, Szczecin 2017.

Kulmowa J., Dębołki, Warszawa 1998.

Kulmowa J., Integracja i osobność, w: Integracja i tożsamość. Zachodniopomorskie w przededniu rozszerzenia Unii Europejskiej. Materiały I Kongresu Zachodniopomorskiego, red. S. Flejterski, J. Jasnowska, W. Olejniczak, Szczecin 2002, s. 245–246.

Kulmowa J., Strumiańskie wędrowanie, Sejny 2004.

Kulmowa J., Topografa myślenia, Warszawa 2001.

Kulmowa J., Zimowe słowiki, Warszawa 1967.

Kutyła M., Znaczenie miejsca rekonstruowane z perspektywy doświadczeń osobistych, „Biografistyka Pedagogiczna”, 4 (2019) nr 1, s. 419–430, DOI: 10.36578/BP.2019.04.22. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2019.04.22

Maliszewski K., Pedagogika na pograniczu światów: eseje z cyklu „Medium Mundi”, posł. T. Sławek, Katowice 2015.

Maliszewski K., Bycie u siebie w nie-miejscach – o zapleczu teoretycznym przestrzeni edukacyjnej, „Chowanna”, 1 (2019) s. 19–32, DOI: 10.31261/CHOWANNA.2019.52.03.

Męczkowska A., Locus educandi. Wokół problematyki miejsca w refleksji pedagogicznej, „Edukacja”, 1(2005), s. 19–32.

Mendel M., Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła, Kraków 2017.

Pedagogika miejsca, red. M. Mendel, Wrocław 2006.

Rewers E., Post-Polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków 2005.

Rybicka E., Auto/bio/geo/grafie, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, 4 (2013) s. 7–23, DOI: 10.15290/bsl.2013.04.01. DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2013.04.01

Skarga B., Tercet metafizyczny, red. nauk. M. Pańkow, przedm. A. Marczyński, Kraków 2009.

Smolińska-Theiss B., Korczakowskie narracje pedagogiczne, Kraków 2014.

Stelmaszczykowa E., Kulmowie i wspólnota w Strumianach, „Pogranicza”, 1 (1997) s. 63–76.

Tischner J., O człowieku. Wybór pism filozoficznych, oprac. A. Bobko, Wrocław 2003.